Steden en staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Steden en staten

Opdrachten 

Geel is zelfstandig werken

Blauw is 1 antwoord per groepje

A

De macht van de kerk

Handelaren en ambachtslieden wilden graag bij elkaar op een veilige plek wonen. Waarom was Laon zo een veilige plek? Denk aan de groei van steden.

Leg uit waardoor er na het jaar 1000 de steden groeiden. Gebruik de woorden 'uitvindingen' en 'landbouwopbrengsten'.

Leg uit waardoor er na het jaar 1000 de steden groeiden. Gebruik de woorden 'uitvindingen' en 'landbouwopbrengsten'.

Leg uit wat de kenmerken van een romaanse kerk zijn.

Bekijk de kerk van Willibrord op blz. 38 van je boek. In welke stijl is deze kerk getekend (romaans of gotisch). En geef duidelijk aan waarom je dat denkt.

Romaanse Kerk

Gotische kerk 

Bekijk dia 8 goed en leg de verschillen die je ziet op deze twee bronnen goed uit.

'Hij was helemaal van steen en had prachtig gekleurde glas-in-lood ramen. Overal waren beelden en schilderijen te zien. Je keek je ogen uit'. (blz. 47). Leg uit waarom er glas-in-loodramen waren en beelden en schilderijen. Waarom werd dit allemaal gemaakt?

'Hij was helemaal van steen en had prachtig gekleurde glas-in-lood ramen. Overal waren beelden en schilderijen te zien. Je keek je ogen uit'. (blz. 47). Leg uit waarom er glas-in-loodramen waren en beelden en schilderijen. Waarom werd dit allemaal gemaakt?

"De kerkgebouwen waren een symbool van de grote macht van de kerk".
Leg deze zin uit.

Vragen bij tekst 4 en 5

Blz. 48 en 49

Welke vakken kreeg je allemaal op een kloosterschool of kerkschool?

Leg uit dat de opkomst van de universiteiten na 1100 een goede ontwikkeling was voor de derde stand.

Maak een piramide van de gelaagde samenleving in tekst 5.

De paus was erg machtig en hij vond dat hij belangrijker was dan koningen en keizers. Welk argument gebruikt de paus hiervoor?

Leg uit wat de inquisitie was.

B

De paus en de keizer

a. Welk argument gebruikte de keizer in zijn machtsstrijd met de paus?
b. Welke argumenten gebruikte de paus?
c. Het ging er niet alleen om wie er gelijk had maar er waren ook belangen. Geef een voorbeeld dat belangen een grote rol speelden.

In plaats van boete te doen en vergeving te vragen, had Hendrik met zijn leger ook de paus gevangen kunnen nemen. Bedenk twee redenen waarom hij dat niet deed.

Leg uit dat de vergeving van de paus een keerpunt was.

Leg duidelijk uit wat de tweezwaardenleer is.

Op dit schilderij zien we Keizer Hendrik IV de paus en soldaten.
Om het schilderij te begrijpen moet je blz. 49 goed hebben gelezen.
Wie is de keizer?
Wie is de paus?
Wie zijn de soldaten?

a. Misschien heeft de keizer niet echt drie dagen voor het kasteel gewacht.
Het verhaal komt uit een bron geschreven door iemand die voor
DE PAUS of DE KEIZER was (maak een keuze).
b. Waarom vond de schrijver het een goed verhaal om de keizer
drie dagen te laten wachtten?
c. Keizer Hendrik IV ziet er helemaal niet uit als een keizer. waarom is dat zo geschilderd?

a. Misschien heeft de keizer niet echt drie dagen voor het kasteel gewacht.
Het verhaal komt uit een bron geschreven door iemand die voor
DE PAUS of DE KEIZER was (maak een keuze).
b. Waarom vond de schrijver het een goed verhaal om de keizer
drie dagen te laten wachtten?
c. Keizer Hendrik IV ziet er helemaal niet uit als een keizer. waarom is dat zo geschilderd?

C

De kruistochten slaan we over.

Lesdoelen steden en staten 

A. De macht van de kerk

- Je weet het verschil tussen een romaanse en een gotische kerk .

- Je weet de kenmerken van een gotische kerk te herkennen en te benoemen.

 - Je weet de symboliek van de entree met de hemel en de hel. 

- Je weet hoe de universiteiten en de opkomst van de derde stand elkaar versterken.

- Je weet dat de paus in de vroege middeleeuwen veel macht had d.m.v. inquisitie.  

Lesdoelen steden en staten 

B. De paus en de kerk

- Je weet waarom de Duitse keizer zelf bisschoppen wilde benoemen.

- Je weet wat de tweezwaardenleer betekent.  

- Je weet wat er in Canossa in 1077 gebeurde en wie de winnaar was (Keerpunt 1077)