9.4 Ziek

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Ziek

9.4

Leerdoelen

• Je moet kunnen beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties en op welke manieren immuniteit kan ontstaan:

1. Wat lichaamsvreemde stoffen zijn en er twee voorbeelden van noemen.
2. Op welke twee manieren witte bloedcellen ziekteverwekkers onschadelijk maken.
3. Het verschil tussen kunstmatige en natuurlijke immuniteit uitleggen.

Immuunsysteem

• Herkenning d.m.v. antigenen
• Lichaamsvreemde stoffen worden bestreden door het immuunsysteem.

Voorbeelden van lichaamsvreemde stoffen:

1. Ziekteverwekkers, zoals bacteriën, virussen en schimmels.

2. Bloed van een ander persoon bevat lichaamsvreemde stoffen, kan via bloedtransfusies in je lichaam komen.

3. Stoffen die per ongeluk in het lichaam komen. 

Lichaamsvreemde antigenen 

activeren het immuunsysteem

Ziekteverwekkers

schimmels

Infectie

• Virussen en bacteriën veroorzaken infecties
• Virussen bestaan niet uit cellen en zijn niet levend
  

Hoe heet dit virus?

Bestrijding

• Witte bloedcellen maken ziekteverwekkers onschadelijk door insluiten (fagocytose).

• Andere witte bloedcellen maken antistoffen.
• Ziekteverwekker pas onschadelijk wanneer volledig bedekt met antistoffen.
  

Natuurlijke immuniteit

• Zelf de ziekte dus ondergaan.

1. Bij de eerste infectie maken witte bloedcellen na tijdje pas antistof.
2. Antistoffen worden bij een tweede infectie veel sneller aangemaakt omdat witte bloedcellen onthouden hoe ze gemaakt zijn.

Kunstmatige immuniteit

• Om mensen immuun te maken, worden er dode of zwakke ziekteverwekkers in je lichaam gestopt (vaccin).
• Zo maakt je lichaam 'alvast' antistoffen aan.
• Hoogstens kort even ziek.
  

Natuurlijk

Kunstmatig

Immuniteit

je krijgt corona en wordt beter

injectie met vaccin

Antigenen (bloed)

Ezelsbruggetje: antigeen = gemeen || antistof = tof

1. (4) Wat wordt er ingespoten als iemand wordt gevaccineerd?

1. Antistoffen
2. Antigenen
3. Antistoffen en antigenen
4. Antibiotica

2. (4) Wat zijn antigenen?

1. Genen die bepalen hoe je eruit ziet
2. Stoffen die niet in het lichaam thuis horen
3. Ziekteverwekkers
4. Herkenningssignalen

3. (4) Waarom gebruikt iemand antibiotica?

1. Om antigenen af te breken
2. Om bacteriën te doden
3. Om antistoffen af te breken
4. Om schimmels te doden

4. (4) Welke huidlaag houdt ziekteverwekkers buiten het lichaam?

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag
3. Lederhuid
4. Onderhuids bindweefsel

Huidkanker

- een poster

- een infoblad

- een filmpje

- een flayer

- een......... overleg met de docent

(geen PowerPoint)

Mag op de computer, mag ook op papier

Werk in tweetallen:
Leg uit waarom (huid)kanker niet altijd wordt opgemerkt door het immuunsysteem?

Oefen

• Lees 9.4
• Opdracht 4 t/m 20

Leerdoelen

• Je moet kunnen beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties en op welke manieren immuniteit kan ontstaan:

1. Wat lichaamsvreemde stoffen zijn en er twee voorbeelden van noemen.
2. Op welke twee manieren witte bloedcellen ziekteverwekkers onschadelijk maken.
3. Het verschil tussen kunstmatige en natuurlijke immuniteit uitleggen.