6.4 Gelijkheid voor alle geloven

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

6.4 Gelijkheid voor alle geloven

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat er in de 19e eeuw veranderde in de positie van verschillende religieuze groepen in Nederland.
• Je kunt uitleggen wat de idealen van de confessionelen waren.
• Je kunt beschrijven hoe de schoolstrijd verliep.

• Rep 7 v. NL (1588-1795):
  calvinisten (protestanten) meer rechten dan anderen
• Bataafse Republiek (1795-1806):
  In 1798: godsdienstvrijheid -->  wel nog veel invloed protestanten op geloof. Verboden bijv. katholieke bisschoppen

• 1848: Grondwet Thorbecke -> staat bemoeit zich zo min mogelijk met geloof.
• 1853: katholieke kerk in NL mag weer bestuurd worden door bisschoppen.
  -> katholieke emancipatie: geloof meer zichtbaar. Ook bij Joden.
  
  

• 1815: Koning Willem I bestuurde NL met kleine groep rijke mannen (voornamelijk protestanten)
  Katholieken wel in parlement, maar weinig kans om in regering te komen.
• 1848: Grondwet -> koning verliest macht -> liberalen meer te zeggen -> vinden religie iets persoonlijks. 
  
  
  

Onderwijspolitiek liberalen

• Openbare scholen werden uit de staatskas betaald.
  
  
• Bijzondere scholen moesten alles zelf betalen

Radicale protestanten boos

-> vormen aparte stroming binnen calvinistische/ hervormde kerk. 
-> stichtten eigen kerk: gereformeerde kerk met eigen scholen -> wilden dat de staat deze zou betalen.

 Anti revolutionaire Partij

1879: oprichting ARP om doelen te bereiken (1e politieke partij).          

Confessionelen: mensen die vinden dat je bij het bestuur moet uitgaan van je godsdienstige overtuiging.

Schoolstrijd

= langdurig conflict over betaling bijzonder onderwijs.

Protestanten & katholieken (voor)

Liberalen & socialisten (tegen)

Pacificatie 1917 

Akkoord:

• Bijzonder onderwijs betaald door overheid, 

in ruil voor:

• stemrecht voor alle mannen. 

Aan de slag....

• Bekijk de ontdekkingsplaat
• Lees par 6.4
• Maak par 6.4
• Begin vast met voorbereiden voor de toets (vaardighedenparagrafen en afsluiting maken) 

Vanaf 3.00 min: feminisme en de schoolstrijd

Wat was de mening van liberalen over geloof en de staat?

1. Zij vonden dat religie en staat gescheiden moesten blijven
2. Zij vonden dat religie en staat verbonden met elkaar moesten worden.
3. Zij waren grote voorstanders van partijen op basis van religie.
4. Zij wilden dat de kerken zichzelf op gingen splitsen in nieuwe kerken.

Wat is 'openbaar onderwijs'?

1. Dat is onderwijs voor iedereen. Een algemene opleiding waar je niet specifiek op basis van een geloof les krijgt.
2. Dat is onderwijs voor protestantse en katholieke kinderen, op basis van hun eigen religie dus.

Is dit openbaar of bijzonder onderwijs?

1. Openbaar
2. Bijzonder

Wat was het probleem dat christenen hadden met betrekking tot de scholen?

1. Dat er algemeen christelijk onderwijs gegeven werd.
2. Dat ze geen eigen scholen op mochten richten.
3. Dat hun scholen niet gefinancierd werden door de staat.
4. Dat liberalen deden alsof zij minderwaardig waren in het onderwijs.

Hoe heet de stroming waarbij je vindt dat je bij het bestuur uit moet gaan van je godsdienstige overtuiging?

1. Conservatieven
2. Christenen
3. Communisten
4. Confessionelen

Hoe heet de eerste politieke partij van confessionelen?

1. Antirevolutionaire Partij
2. Antichristelijke Partij
3. Antiliberale Partij
4. Antiradicale Partij

Hoe en wanneer werd de schoolstrijd beslist?

1. In 1917, door gelijke financiering uit te ruilen tegen algemeen mannenkiesrecht.
2. In 1917, door gelijke financiering af te dwingen bij de liberalen en socialisten.
3. In 1918, toen een rooms-katholieke minister-president de macht kreeg die de schoolstrijd eindigde.
4. In 1919, toen er algemeen kiesrecht was en de mensen eisten dat er gelijke financiering kwam.

Welke vier levensbeschouwelijke groepen waren er in Nederland?

1. Katholieken, gereformeerden, protestanten en liberalen.
2. Katholieken, gereformeerden, socialisten en communisten.
3. Katholieken, protestanten, liberalen en conservatieven.
4. Katholieken, gereformeerden, socialisten en liberalen.

Hoe lang duurde de Verzuiling ongeveer?

1. Van 1750 tot 1880
2. Van 1880 tot 1965
3. Van 1900 tot 1945
4. Van 1965 tot 1985

Welke zuil was het meest gesloten?

1. Katholieken
2. Gereformeerden
3. Socialisten
4. Liberalen

Welke zuil liet andersdenkenden toe tot hun algemene organisaties?

1. Katholieken
2. Gereformeerden
3. Socialisten
4. Liberalen

Welke drie bewegingen kwamen aan het einde van de 19de eeuw op voor de emancipatie van groepen burgers?