Tijd van steden en staten - 4.2

Tijdvak 4: Tijd van steden en staten.

1000-1500

4.2 Staten ontstaan
1 / 51
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 51 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Tijdvak 4: Tijd van steden en staten.

1000-1500

4.2 Staten ontstaan

Slide 1 - Slide

Tijd van steden en staten
1000-1500

Slide 2 - Slide

Kenmerkende aspecten
13. De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor he therleven van een agrarisch-urbane samenleving.
14. De opkomst van stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
15. Het begin van staatsvorming en centralisatie.
16. Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijk macht het primaat behoorde te hebben.
17. De expansie van de christelijke wered naar buiten toe, onder andere in de vorm van kruistochten.
Ken je ze nog?!

Slide 3 - Slide

Kenmerkende aspecten - welk woord weg
13. De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van ...............?................
14. De opkomst van stedelijke burgerij en de...................?............................
15. Het begin van ............?...............en centralisatie.
16. Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijk macht ............?.................
17. De expansie van de christelijke wered naar buiten toe, onder andere in .............?...................
Ken je ze nog?!

Slide 4 - Slide

Kenmerkende aspecten
13. De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor he therleven van een agrarisch-urbane samenleving.
14. De opkomst van stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
15. Het begin van staatsvorming en centralisatie.
16. Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijk macht het primaat behoorde te hebben.
17. De expansie van de christelijke wered naar buiten toe, onder andere in de vorm van kruistochten.
Ken je ze nog?!

Slide 5 - Slide

nabespreken
4.1 opdr 9

Slide 6 - Slide

Aan de slag!
30 minuten

Aan de slag met de skilltree
of meedoen met de klassikale les.

Kies maar!

Slide 7 - Slide

Staten ontstaan


steden en staten
1000 - 1500 

Slide 8 - Slide

4.2 Staten ontstaan
leerdoelen:
1. Je kunt uitleggen hoe de staatsvorming van Frankrijk plaatsvond en welke rol steden hierbij speelden.
2, Je begrijpt waarom de groei van de steden gevolgen had voor de verhoudingen tussen koningen, edelen en burgers.
3, Je kunt beschrijven hoe door de opkomst van staten de macht van de adel en het belang van het feodale stelsel afnam.
4. Je kunt uitleggen waarom standen en steden streefden naar particularisatie en waarom de koning streefde naar centralisatie.
5. Je kunt uitleggen waarom de staatsvorming van Bourgondië mislukte.
KA
15. Het begin van staatsvorming en centralisatie.

Slide 9 - Slide

eerst wat herhaling...

Slide 10 - Slide


Hiernaast staat het ............... ?
A
Hofstelsel
B
Leenstelsel

Slide 11 - Quiz

Het leenstelsel is een ... systeem
A
politiek
B
juridisch
C
economisch
D
sociaal

Slide 12 - Quiz

Leenstelsel is hetzelfde als hofstelsel.
A
waar
B
niet waar

Slide 13 - Quiz

Hofstelsel of leenstelsel?
Als er oorlog is moeten de vazallen de keizer helpen
Het leenstelsel hebben we in een eerdere les al besproken.
A
Hofstelsel
B
Leenstelsel

Slide 14 - Quiz

Hofstelsel of leenstelsel?
Op het domein van de leenman werken horige boeren
A
Hofstelsel
B
Leenstelsel

Slide 15 - Quiz

Sleep de zinnen naar het goede tijdvak.
Tijd van Grieken en Romeinen
Tijd van Monniken en Ridders
Ontstaan van christendom
Het hofstelsel
Kloosters in Noordwest Europa
Handel drijven
Geloven in Romeinse goden
De tijd van volksverhuizingen

Slide 16 - Drag question

Wat hoort bij de agrarisch-urbane samenleving van de Romeinen  en wat hoort bij de agrarische samenleving van de vroege middeleeuwen?
Argrarisch-urbane samenleving
Agrarische samenleving
Herendiensten
Imperium Romanum
Hofstelsel
Stadstaat
Zelfvoorzienend
Klassieke Oudheid

Slide 17 - Drag question

Zet de volgende zinnen in de juiste volgorde. Begin met wat het eerst gebeurde. Sleep de letter van de zin naar het juiste vakje !
Het hofstelsel ontstaat.
Vorsten willen macht over grotere gebieden.
Vreemde volken vallen het Romeinse Rijk binnen.
Er ontstaat weer handel over grotere steden.
Er komen steeds meer steden.
De Romeinen trekken weg uit onze streken.
1
2
3
4
5
6
A
B
C
D
E
F

Slide 18 - Drag question

Leg uit welk gevolg het leenstelsel had op de macht van de koning

Slide 19 - Open question

Staatsvorming
Filips II was aan het einde van 12e eeuw druk bezig met de staatsvorming van Frankrijk. Als een leenman overleed, dan leende hij het land niet meer uit. Hierdoor meer inkomsten
.

Filips II kreeg bij zijn huwelijk Zuid- Vlaanderen als bruidsschat. In Noord- Vlaanderen maakte hij een familielid tot graaf.

Filips II versterkte de band met de rijke Vlaamse steden door ze stadsrechten te geven. In ruil daarvoor kreeg hij meer belastingen en trouwe volgelingen met de steden die hij stadsrechten had gegeven.
het streven van een vorst naar een aaneengesloten grondgebied met een goed functionerend bestuur.
Huwelijkspolitiek - vaak worden familieleden uitgehuwelijkt om de macht van de familie te behouden of liever nog te vergroten. 

Slide 20 - Slide

Staatvorming van Frankrijk 

Slide 21 - Slide

Oorkonde met de stadsrechten van Utrecht uit 1122. Met stadsrechten kregen steden meer zelfstandigheid; ze mochten zelf hun stad besturen, zelf rechtspreken in hun stad, zelf tol heffen. Maar voor deze rechten moest wel extra belasting worden betaald.

Slide 22 - Slide

De Honderdjarige Oorlog
In de 13e eeuw probeerden koningen om de macht van de edelen te verkleinen.

Edelen begonnen oorlogen om te voorkomen dat de koning meer macht kreeg

Engeland was de vijand van Frankrijk, de Engelse koning bezat grote gebieden in Frankrijk. Toen de Franse koning kinderloos stierf, brak er een strijd uit om de macht; Engelse koning vond dat hij recht had op de Franse troon.

Gevolg: 100-jarige Oorlog (1337-1453)

Slide 23 - Slide

De Honderdjarige Oorlog

  • De Franse bevolking heeft het zwaar en de Franse koning verliest veel macht
  • Maar Jeanne d'Arc zorgde voor een verandering. Zij hoorde stemmen van God en krijgt een rol in de legerleiding. 
  • Olv Jeanne d'Arc wonnen de Fransen weer veldslagen

Slide 24 - Slide

0

Slide 25 - Video

0

Slide 26 - Video

Een nieuw Frankrijk
De oorlog kostte een vermogen, hierdoor moest de Franse koning een nieuw belastingstelsel opzetten.

Het belastingstelsel werd bedacht door ambtenaren
.
Ambtenaren (burgers met een opleiding) bedenken belastingen en wetten die gelden voor heel Frankrijk .

Centralisatie: vorsten willen hun land regeren vanuit een centraal punt .

Uniformering: vorsten willen dat in het gehele land dezelfde wetten en regels gelden

Slide 27 - Slide

Zet in de goede volgorde, van vroeger naar later
1
2
3
4
5
Germanen vallen het Romeinse Rijk binnen
Karel de Grote leent zijn grond uit aan leenmannen
Utrecht krijgt stadsrecht
Jeanne d'Arc leidt het Franse leger
Romeinen veroveren Griekenland

Slide 28 - Drag question

Hertogdom Bourgondië
Door huwelijkspolitiek en oorlogen vergroten de hertogen van Bourgondië hun rijk .

maar de adel en de gewesten in het Bourgondische Rijk zijn daar niet gelukkig mee.

De adel weigert oorlogen te voeren waar ze zelf geen voordeel aan hebben

Slide 29 - Slide

Hertogdom Bourgondië

Slide 30 - Slide

Hertogdom Bourgondië
De hertog van Bourgondië is voortaan gedwongen om huurlegers samen te stellen.

Voordeel: niet meer afhankelijk van adel voor oorlogsvoering

Nadeel: hogere belastingen voor bevolking en grote druk op steden om meer geld uit te lenen

Gevolg: nog meer verzet tegen de Bourgondische hertog

Slide 31 - Slide

Filips de Goede
Na de nederlaag bij de slag van Gavere in 1453 moesten de Gentenaars Filips de Goede om vergiffenis smeken, in hun hemd, op hun knieën en in het Frans

Slide 32 - Slide

Bourgondië, mislukte staatsvorming
  • Parlement van Mechelen - bedenkt wetten  voor heel Bourgondië en doet  aan rechtspraak, ingesteld door Karel de Stoute
  • Parlement houdt geen rekening met privileges van steden en gewesten 
  • Gevolg: veel verzet tegen uniformering, de hoge belastingen en vele oorlogen.
  • Particularisme versus centralisatie en uniformering.
  • Na de dood van Karel de Stoute ontstonden er in veel steden en gewesten een opstand. 

Slide 33 - Slide

Karel de Stoute
Karel gesneuveld....

Slide 34 - Slide

Bourgondië, mislukte staatsvorming
Karels opvolgster, Maria van Bourgondië, maakt een deel van de centralisatiemaatregelen ongedaan om te rust te herstellen .

Maria van Bourgondië trouwde met Maximiliaan van Oostenrijk. Bourgondië wordt deel van het Habsburgse rijk .

De staatsvorming van Bourgondië was mislukt.

Slide 35 - Slide

Maria van Bourgondië
Maximiliaan van Oostenrijk

Slide 36 - Slide

Slide 37 - Slide

Hoe noem je het streven van een koning om vanuit één hoofdstad zijn rijk te besturen?
A
Centralisatie
B
Uniformering
C
Gewesten
D
Staatsvorming

Slide 38 - Quiz

Welk begrip past bij: "privileges afschaffen en overal dezelfde wetten invoeren".
A
Centralisatie
B
Staten-Generaal
C
Stadsrechten
D
Uniformering

Slide 39 - Quiz

Welke vergadering hield Karel de Stoute als hij de belasting wilde verhogen?
A
Parlement van Mechelen
B
Privileges
C
Gewestelijke Staten
D
De Grote Raad

Slide 40 - Quiz

Bij welk rijk komen de Nederlanden te horen na de Bourgondiërs?
A
Het Frankische Rijk
B
Het Vlaanderse Rijk
C
Het Habsburgse Rijk
D
Het Karolingische Rijk

Slide 41 - Quiz

Zet in de goede volgorde, van vroeger naar later
1
2
3
4
5
Maria van Bourgondië trouwt met Maximiliaan 
Christenen worden vervolgd in het Romeinse Rijk
De democratie wordt ingevoerd in Athene
De eerste boeren vestigen zich in Egypte
Horigen leven samen op een domein

Slide 42 - Drag question


Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Slide 43 - Open question


Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Slide 44 - Open question

aan de slag

Maak de kennen en kunnen vragen 1 t/m 5 op blz 81.

klaar?

Mk opdr 2 t/m 5 en 8


Slide 45 - Slide

Kenmerkende aspecten
13. De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor he therleven van een agrarisch-urbane samenleving.
14. De opkomst van stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
15. Het begin van staatsvorming en centralisatie.
16. Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijk macht het primaat behoorde te hebben.
17. De expansie van de christelijke wered naar buiten toe, onder andere in de vorm van kruistochten.
Ken je ze nog?!

Slide 46 - Slide


Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Slide 47 - Open question


Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Slide 48 - Open question

huiswerk

Maak de kennen en kunnen vragen 1 t/m 5 op blz 81.

klaar?

Mk opdr 2 t/m 5 en 8 van par 4.2

Doe ook de zelftest van 4.2


Slide 49 - Slide

voor de liefhebber volgt hierna een mini college over de Bourgondiërs en alle feesten en luxe waarmee ze zichzelf omringden

Slide 50 - Slide

Slide 51 - Link