3.7 Grammatica - les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Wat gaan we doen?

• Lezen
• Fragment uit Het Smelt
• 3.7 Grammatica

Stillezen

Tot 13:20 uur

Literaire Podcast

Deadline: vrijdag 4 april

Literaire Podcast

In een literaire podcast ga je met elkaar in gesprek over het boek dat jullie gelezen hebben:

-Bevraag elkaar over passages die jullie mooi, spannend, ontroerend, verrassend, schokkend vonden.

-Bevraag elkaar over in hoeverre jullie je in de hoofdpersoon in kunnen leven.

-Zouden jullie het boek aanraden?

   ->  Zorg ervoor dat je je antwoord kunt onderbouwen.

Lezen

"Ik kan beargumenteerd verslag doen van mijn leeservaring."

Schrijfstijl

In literatuur gaat het niet alleen om wat je schrijft, maar ook om hoe je iets schrijft. Dat noem je schrijfstijl.

Als je het over de schrijfstijl van een schrijver hebt, dan heb je het over dingen die opvallen in het taalgebruik: zinsbouw, woordkeuze, beeldspraak, dialogen, beschrijvingen. Stijl is subjectief: je vindt het wel of niet mooi.

Stijl: waar kun je op letten?

• Gebruikt de auteur korte of lange zinnen? 
• Gebruikt de auteur veel bijvoeglijke naamwoorden?
• Gebruikt de auteur moeilijke of juist erg makkelijke woorden?
• Bevat de tekst veel ouderwetse of juist moderne woorden?
• Bevat de tekst veel (levendige) dialogen?
• Hoe wordt de ruimte beschreven?
• Maakt de auteur gebruik van beeldspraak? 

        -> Bij alle bovengenoemde punten: wat is het effect daarvan?

Mogelijke vragen

Lize Spit is een Vlaamse auteur. Hoe zie je dat terug in de tekst?

Zit er veel tempo in de tekst? Hoe komt dat?

Wat vind je van de schrijfstijl van Lize Spit? Leg uit waarom.

3.7 Grammatica

Ik kan de lijdende en bedrijvende vorm herkennen en gebruiken.

Lijdendvoorwerpzin

Het lijdend voorwerp geeft antwoord op de vraag: Wie/Wat + wg + o?

Het antwoord is meestal één woord of enkele woorden.

De docent | besloot | iets.

o = De docent

wg = besloot

lv = iets

Lijdendvoorwerpzin

Het antwoord op die vraag kan ook een complete bijzin zijn.

De docent | besloot | dat we de toets later mochten maken.

o = De docent

wg = besloot

lv = dat we de toets later mochten maken

Hoofdzin: De docent besloot  |    Bijzin: dat we de toets later mochten maken

Lijdendvoorwerpzin

Een bijzin die de functie heeft van lijdend voorwerp in de hoofdzin, heet een lijdendvoorwerpszin (lv-zin). Je kunt een lijdendvoorwerpszin altijd vervangen door één woord, bijvoorbeeld het, iets of dat.

Ik hoop dat het stopt met regenen. (Ik hoop het).

Weet jij of we een toets Nederlands hebben? (Weet jij dat?)

Hoe dat heeft kunnen gebeuren, begreep niemand. (Dat begreep niemand.)

Onderwerpzin

Het onderwerp geeft antwoord op de vraag: Wie/Wat + wg?

Het antwoord is meestal één woord of enkele woorden.

Dit probleem | keert | dagelijks | terug.

o = Dit probleem

wg = keert

bwb = dagelijks

wg = terug

Onderwerpszin

Het antwoord op die vraag kan ook een complete bijzin zijn.

Dat hij de bus mist | keert | dagelijks | terug.

o = Dat hij de bus mist

wg = keert

bwb = dagelijks

wg = terug

Hoofdzin: keert dagelijks terug   |    Bijzin: Dat hij de bus mist

Onderwerpszin

Het antwoord op die vraag kan ook een complete bijzin zijn.

Dat hij de bus mist | keert | dagelijks | terug.

o = Dat hij de bus mist

wg = keert +  terug

bwb = dagelijks

Hoofdzin: keert dagelijks terug   |    Bijzin: Dat hij de bus mist

Onderwerpszin

Een bijzin die de functie heeft van onderwerp in de hoofdzin, heet een onderwerpszin (o-zin). Je kunt de onderwerpszin vervangen door één woord of enkele woorden, bijvoorbeeld dat, iets, het, zo’n persoon, zo iemand.

Wat niet kon, is toch gebeurd. (Dat is toch gebeurd.)

Of alles goed komt, moet blijken. (Dat moet blijken.)

Wie dit leest is gek. (Zo’n persoon is gek.)

Hoe de overvaller binnenkwam, blijft een raadsel. (Dat blijft een raadsel.)

Voorlopig onderwerp

Soms wordt een onderwerpszin voorafgegaan door het. Het verwijst naar de onderwerpszin die later komt.

Het komt slecht uit dat het al dagen regent.

wg = komt uit

Wie/Wat komt uit? Het (= dat het al dagen regent)

Het noemen we hier een voorlopig onderwerp (vo), dat het al dagen regent is de onderwerpszin.

Voorlopig lijdend voorwerp

Ook een lijdendvoorwerpszin kan voorafgegaan worden door het. Het is dan een voorlopig lijdend voorwerp (vlv).

Ik | vind | het | fijn || dat we zo goed kunnen praten.

o = Ik

wg = vind

vlv = het

bwb = fijn

lv-zin = dat we zo goed kunnen praten

Meewerkendvoorwerpzin

Het meewerkend voorwerp geeft antwoord op de vraag: Aan wie/wat + wg + o? Het antwoord is meestal één woord of enkele woorden.

De docent | vertelde | een grapje | aan de leerlingen.

o = De docent

wg = vertelde

lv = een grapje

mv = aan de leerlingen

Gezegdezin

Ook het gezegde kan een bijzin zijn: de gezegdezin. In een samengestelde zin heeft de gezegdezin de functie van het naamwoordelijk deel van het gezegde. De gezegdezin begint met wie of wat.

Mijn tekening | werd | niet | wat ik ervan verwachtte.

o = Mijn tekening

ng = werd

bwb = niet

ng = wat ik ervan verwachtte

Gezegdezin

Mijn tekening | werd | niet | wat ik ervan verwachtte.

ng = werd niet wat ik ervan verwachtte

werkwoordelijk deel = werd

naamwoordelijk deel = wat ik ervan verwachtte

gezegdezin = wat ik ervan verwachtte

Opdracht

Opdracht 12, 14, 17