werkwoordspelling HA1 periode 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, havo
• Leerjaar 1

Werkwoordspelling

Werkwoordspelling

Lesdoel:

Je kunt werkwoorden als persoonsvorm (pv) goed spellen.

Je kan dit in de tegenwoordige tijd (tt) en in de verleden tijd (vt).

Je kunt een voltooid deelwoord (vd) goed spellen.

Vormen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd 

Persoonsvorm verleden tijd 

Voltooid deelwoord 

Belangrijke vraag

Voor een goede werkwoordspelling, moet je altijd eerst een belangrijke vraag stellen. Namelijk:

Heb ik te maken met een persoonsvorm?

Hoe herken je de pv?

De pv past zich aan het onderwerp aan:

Ik neem een Big Mac.

Neem jij een Big Mac?

Jij neemt een Big Mac.

Hij neemt een Big Mac.

Wij nemen een Big Mac.

Hoe herken je de pv?

De pv verandert van tijd:             

                              

Ik neem een Big Mac.                                 Ik smul ervan.

Ik nam een Big Mac.                                    Ik smulde ervan.

Sterk werkwoord, want                            Zwak werkwoord, want

het verandert van klank.                            het verandert niet van
                                                                          klank.

Hoe spel je de persoonsvorm?

In de volgende twee overzichtjes zie je hoe je de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd en de persoonsvorm van een zwak werkwoord in de verleden tijd moet spellen.

de(n) of te(n)?

Om te weten of je bij een zwak werkwoord in de verleden tijd nu de(n) of te(n) moet schrijven, gebruik je 't ex-kofschip.

1. hele werkwoord -en  = stam : branden / surfen
2. laatste letter van de stam in 't ex-kofschip?: brand / surf
3. nee: de(n): de(n)
4. ja: te(n): te(n)
5. ik-vorm van werkwoord + uitgang : brandde(n) / surfte(n)

de(n) of te(n)?

Pas wel op bij bijzondere werkwoorden als: verhuizen

1. hele werkwoord -en  = stam : verhuizen
2. laatste letter van de stam in 't ex-kofschip?: nee
3. dus de(n)
4. ik-vorm van werkwoord + uitgang : verhuiSde(n)

Sterke werkwoorden

Je schrijft wat je hoort: sloeg, riep, brak, dacht, reed 

(en je gebruikt de 'gewone' spelregels, zoals de langmaakregel!).

             Even oefenen!

Hij ______ die enge spin.

1. doodde
2. doodt
3. dood
4. doot

______ jij je vriendin het goede aan?

1. raadde
2. raadt
3. raat
4. raad

Zij ___________ haar tijd vorige week goed.

1. bestede
2. besteedt
3. besteedde
4. besteed

We waren zo hard aan het werk, dat we helemaal de tijd _______

1. vergaten
2. vergeten
3. vergeetten
4. vergieten

De verkoop ______ op het laatste moment af.

1. ketsde
2. ketstte
3. ketste
4. ketst

Toen er nog voetbal was, _______ zij iedere week.

1. verliest
2. verliesd
3. verloor
4. verloort

Voltooid deelwoord (vd)

Een voltooid deelwoord staat niet als enig werkwoord in de zin. Er staat ook een persoonsvorm bij. Je vindt het VD door onderstaande zinnetjes te gebruiken.

Ik heb….. repareren - ik heb gerepareerd

Ik ben…. komen - ik ben gekomen

Hij is… foppen - hij is gefopt         

Hulpmiddeltje

‘T (x) KoFSCHiP 

Staat de laatste letter van de stam in ‘t (x)kofschip, dan schrijf je aan het eind een –t-, staat die er niet in, dan schrijf je een –d- aan het eind.

Het gaat om de medeklinkers.      

Voorbeelden

foppen stam:               fop (-p- staat in ’t kofschip, dus                                                        een t aan het eind)     

                                         jij bent gefopt

repareren stam:           repareer (-r- staat niet in ’t                                                                           kofschip, dus
een d                                                                     aan het eind) 

                                          jij hebt gerepareerd

Uitzonderingen

- De sterke werkwoorden (sluiten - gesloten, zijn - geweest)

- De woorden die in het hele werkwoord een v of een z hebben
 en bij de stam veranderen in een f of een s. 

vrezen - vrees - gevreesd

erven - erf - geërfd

Heeft de docent het verslag al _________?

1. beoordeelt
2. beoordeeldt
3. beoordeeld

Wij zijn onlangs ___________.

1. verhuisd
2. verhuist

Ik zie dat mijn moeder gisteren nog heeft _______.

1. getankd
2. getanken
3. getankt

Zelf aan de slag

Oefenen deze week (voor jezelf, hoef je niet in te leveren)
- Oefeningen uit Ajodakt: opdracht 8, 9, 10, 19, 22, 23, 24.
- Cambiumned (linkjes staan in de volgende slide)
 

Inleveren deze week
Op vrijdag maak je de formatieve toets werkwoordspelling (via Classroom --> week 16). Je krijgt de hele dag tot 16:00u de tijd. Je moet de toets 'voldoende' maken, anders moet hij opnieuw.

Linkjes CambiumNed

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-persoonsvormen-in-de-tegenwoordige-en-verleden-tijd-en-voltooide-deelwoorden/ 

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-persoonsvormen-in-de-tegenwoordige-en-verleden-tijd-en-voltooide-deelwoorden-2/

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/lastige-voltooide-deelwoorden/