Poëzie

• Middelbare school
• vmbo lwoo
• Leerjaar 1

Is taal alleen om te leren?

Taal is ook om te spelen.

bijv. gedichten schrijven is spelen met taal.

Bij het spelen heb je spelregels nodig( denk aan dammen, ganzenbord, voetbal.....).

Zo ook bij het maken van een gedicht!

Rijmen? Ja, dat is zo'n spelregel.

Rijmen is misschien een spelregel die het gedichten schrijven moeilijk maakt.

Je kunt ook spelregels kiezen, die het schrijven van gedichten makkelijker maken.

Haiku: 3 regels en 17 lettergrepen 

               regel 1:     5 lettergrepen

               regel 2:     7 lettergrepen   

               Regel 3:    5 lettergrepen

Een haiku mag niet rijmen en hoort over de natuur te gaan.

moeder aalschover

vandaag in het zwart gekleed

hangt haar was buiten

buiten voor het raam

punniken spinnen hun web

dodelijk kunstwerk 

Jullie zien dat een HAIKU een kort, niet rijmend gedicht is.

Je ziet ook geen hoofdletters, punten of komma's.

De Haiku is van oorsprong een Japanse dichtvorm.

Welke afspraak/regel is gebruikt in onderstaand gedicht?

Ik kan..........

Ik kan niet in een regendroppel zwemmen

Maar wel als ik een bacterie ben

Ik kan geen boom uit de grond trekken

Maar wel als ik een hijskraan ben

Ik kan alles!!!

                                                                                    Leerling klas 2

Ik hou van paarden

Ik vind ze zo lief

Ze hebben zulke lieve ogen

En ze zijn zo mooi

Ik hou van paarden

Ik kan er lekker op rijden

Vooral op de heide

Ik heb het vaak gedaan

Ik hou van paarden

                                                       Leerling klas 2

Een rondeel

De eerste regel die je schrijft,

Die staat aan het begin, in het midden en aan het eind!

Een rondeel bestaat uit 8, 11, 13 ( meestal) of 16 regels.

Welk beeld van jezelf zou jij de lezer willen geven? Vrolijk, droevig, sterk, duister, creatief? Door met woorden te spelen kun je dit bereiken.

Geef antwoord op de volgende vragen:

Wat eet je vaak? * Waar ben je graag? *

Wie bewonder je? * Wat is je sterrenbeeld? * 

Wat wil je later worden? * Wat draag je graag?

Elke leerling begint met het opschrijven van woorden die bij hem of haar passen. Dit doen ze in het Nederlands. Je kunt de vragen op de slide gebruikten, vul ze aan of verander ze in nieuwe vragen. Je kunt ook kiezen voor specifieke onderwerpen waar je met de groep mee bezig bent.  

De leerlingen gaan een kort gedicht schrijven. Elke zin begint ALTIJD met ‘Ik ben…’.

Ze gebruiken voor de inhoud van hun gedicht alle antwoorden op de vragen om zinnen te maken. 

De leerlingen gaan zinnen maken, door hun antwoorden te combineren.
Gebruik niet teveel lidwoorden en werkwoorden. De zinnen moeten een beetje ‘abstract’ blijven. Het is wel toegestaan om bijvoegelijke naamwoorden toe te voegen om een sfeer of gevoel te benadrukken. “Ik ben spaghetti in een vliegtuigstoel” klinkt minder spannend dan “Ik ben blauwe spaghetti in angstige vliegtuigstoel”.

Ze maken het gedicht net zo lang, totdat alle opgeschreven woorden over henzelf gebruikt zijn.