Romanisering

• Latijn
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

1G1 Klassieke Talen

20 september 2022

Lesdoelen

• Je weet waarom en waar de Romeinen in Nederland waren.
• Romeinse goden kunnen herkennen en hun taak en attribuut kunnen noemen

Planning

1. Start 
2. Opdracht 8 t/m 10 bespreken
   
3. Uitleg Romeinen in Nederland
4. Werken aan huiswerk




5. Afronding
   

Romeinse goden (blz. 13 t/m 16)

Opdracht 8a blz. 16

Naam	Taak	Kenmerk
Jupiter	hemel, regen	bliksem, adelaar
Vesta	haardvuur	vuurtje, gesluierd
Juno	huwelijk	pauw, kroon
Ceres	graan, landbouw	graankrans, sikkel
Neptunus	zee	drietand, (zee)paard
Pluto	onderwereld	tweetand, Cerberus

Opdracht 8b blz. 16

Naam	Taak	Kenmerk
Vulcanus	smid	hamer, aambeeld, vuur
Mars	oorlog	wapenrusting

Opdracht 8c blz. 16

Naam	Taak	Kenmerk
Vulcanus	smid	hamer, aambeeld, vuur
Mars	oorlog	wapenrusting
Proserpina	lente	brandende fakkels
Mercurius	bode	vleugelhoed/schoenen
Apollo	kunsten, muziek, zon	zon, lier, pijl en boog
Diana	jacht, maan	pijl en boog, hert
Minerva	wijsheid, handwerken, oorlog	wapenrusting, uil

Opdracht 8d blz. 16

Naam	Taak	Kenmerk
Vulcanus	smid	hamer, aambeeld, vuur
Mars	oorlog	wapenrusting
Proserpina	lente	brandende fakkels
Mercurius	bode	vleugelhoed/schoenen
Apollo	kunsten, muziek, zon	zon, lier, pijl en boog
Diana	jacht, maan	pijl en boog, hert
Minerva	wijsheid, handwerken, oorlog	wapenrusting, uil
Venus	liefde, seks	naakt, spiegels, duif, roos
Amor/ Cupido	liefde	naakte baby, pijl en boog

Opdracht 9 blz. 16

• antropomorf = mensvormig 
  
• De goden worden dus voorgesteld als mensen qua uiterlijk én gedrag.
  

Maak opdracht 10, blz. 16

Zeus =	Ares =
Artemis =	Aphrodite =
Hermes =	Poseidon =
Hera =	Hades =
Athena =	Apollo =

Maak opdracht 10, blz. 16

Zeus = Jupiter	Ares = Mars
Artemis = Diana	Aphrodite = Venus
Hermes = Mercurius	Poseidon = Neptunus
Hera = Juno	Hades = Pluto
Athena = Minerva	Apollo = Apollo

Weet jij wie de oppergod
is bij de Romeinen?

1. Jupiter
2. Zeus
3. Neptunus
4. Venus

Wie is de godin van
de wijsheid en tegelijkertijd
de oorlog?

1. Mars
2. Minerva
3. Athena
4. Venus

Waar woont de god Pluto?

1. 
2. 
3. 
4. 

Neptunus

Diana

Ceres

Apollo

 Romeinen in Nederland (blz. 47-51) 

Goed luisteren! Ik vertel steeds iets en vervolgens krijg je daar een quizvraag over. 

 Romeinen in Nederland (blz. 47-51) 

• In het gebied waar wij nu woonden, waren vroeger de Romeinen aan de macht!
• Ze wilden eerst een groter gebied, maar de Germanen en Friezen hielden dapper stand. Daarom was de grens 'maar' tot aan de Rijn.  Deze grenslijn noemen we de Limes. 
• Ze bewaakten de Limes met forten (rond de iedere 'zoveel' kilometers). Dit noemen we een castellum.

Welke rivier vormt een grens voor de 'limes', de grens van het Romeinse rijk?

1. Maas
2. Elbe
3. Rijn
4. Waal

 Romeinen in Nederland (blz. 47-51) 

• De Bataven (mensen in  Gelderland) en de Cananefaten (mensen in Zuid-Holland) verloren hun zelfstandigheid aan de Romeinen:
  1. Belasting betalen aan Rome
  2. Troepen leveren aan de Romeinse legers
• Dit pikten ze niet! Ze kwamen in opstand (Bataafse opstand geleid door Julius Civilis in 69 n.Chr.)

Hoe noemen we de opstand in 69 na Christus?

1. De Cananefatische Opstand
2. De Opstand van Julius Civilis
3. De Germaanse Opstand
4. De Bataafse Opstand

 Romeinen in Nederland (blz. 47-51) 

• Na een jaar hadden de Romeinen de opstand overwonnen.
  
  
• De Cananefaten en Bataven namen steeds meer voorwerpen en gewoontes over van de Romeinse cultuur. Dit noemen we de Romanisatie.
  
  
• Voorbeelden van Romanisatie:

 Romeinen in Nederland (blz. 47-51) 

Verbouwen: tarwe, rogge, spelt, vijgen, perziken en olijven.

Drinken: wijn
Dieren: katten, kippen, eenden en ganzen
Luxe: glas en mooi versierd aardwerk (terra sigillata)
Wonen: stenen huizen, vloerverwarming
Steden: samenwonen op één plek, omwalling met stadsgracht, tempels, badhuizen, bestuursgebouwen, centrale marktplaats voor de hele regio en bestuur voor de hele regio

 

Dit hebben we NIET van de romeinen

1. Vloerverwarming
2. terra sigillata
3. Honden
4. Centrale marktplaats

 Romeinen in Nederland (blz. 47-51) 

• Beroepen van stedelingen: marktkoopman, vakwerkman, kroegbaas, hoteleigenaar of ziekenverzorger. 
• Colonia: de belangrijkste en grootste stad in een provincie (Colonia Agrippina = Keulen)
• Municipium = iets minder grote stad (Noviomagus = Nijmegen en Forum Hadriani = Voorburg)
• Vici = dorpen (Traiectum ad Mosam = Maastricht en Coriovallum = Heerlen.  

 Romeinen in Nederland (blz. 47-51) 

In die steden vond je nog véél meer Romanisatie!

• Geschreven taal (het schrift)
• Muntgeld
• Rechtspraak door de Romeinen
• De Cananefaten en Bataven werden steeds Romeinser! Veel handel met de Romeinen, 25 jaar in dienst van het Romeinse leger. Niet zo gek dat ze een Romeinse naam voor zichzelf bedachten. 

Ga naar http://romeinsenaam.nl/. Wat zou jouw Romeinse naam zijn geweest?!

 Romeinen in Nederland (blz. 47-51) 

• Verharde wegen: snelwegennetwerk (handig voor communicatie, verplaatsen van troepen en de handel).
• Mijlpalen langs de wegen: 'verkeersborden' (afstand naar volgende stad). 

 Romeinen in Nederland (blz. 47-51) 

Aan de slag! Maken: opdracht 52 t/m 57. 

Dit is ook huiswerk voor morgen. 

Afsluiting + terugblik lesdoelen

• Je weet waarom en waar de Romeinen in Nederland waren.
• Romeinse goden kunnen herkennen en hun taak en attribuut kunnen noemen

1G1 Klassieke Talen

21 september 2022

lesdoelen

• Je weet waarom en waar de Romeinen in Nederland waren.
• Vragen over Romeinen in Nederland en Voorburg kunnen beantwoorden

Programma

• Kennischeck
• Huiswerk bespreken (opdracht 52 t/m 56)
• Forum Hadriani: de hoofdstad van de Cananefaten
  
• Maken: opdracht 57, 58 en 60. 
• Groepjes speurtocht

Kennischeck

• We kijken samen naar het filmpje. Welke kennis is nieuw voor jou?

 Romeinen in Nederland (blz. 47-51) 

Huiswerk bespreken: opdracht 52 t/m 56.

Forum Hadriani: hoofdstad van de Cananefaten

• ± 50 v.Chr.: eerste Romeinen in Nederland;
  
• ± 4 na Chr.: inname Nederland;
  
• 47 n.Chr.: Rijn wordt noordgrens Romeinse Rijk;
  
• forten en legerkampen langs de grens (= limes);
  
• in de buurt daarvan nederzettingen van Cananefaten en Bataven, o.a. Forum Hadriani!
  

Romeinen brengen hun kennis, cultuur en luxe hierheen > Romanisatie! 

Forum Hadriani: hoofdstad van de Cananefaten

• Municipia van de Cananefaten: Forum Hadriani
• Gelegen in het moderne Voorburg  in de hoek bij de Vliet en de Trekvliet.
• Door de forten bij deze grensstad (castellum) werkt de stad erg belangrijk: inkopen soldaten, uitrusting laten maken, kroegjes.
• Bereikbaarheid was belangrijk --> goed wegennet
• Gracht onder leiding van generaal Corbulo --> Fossa Corbulonis (47. n. Chr.). Handig, want dan konden schepen binnendoor!
• 120 n. Chr.: keizer Hadrianus geeft de stad marktrechten. De stad groeide en werd een echte Romeinse stad! 
• Municipium Aelium Cananefatium (hoofdstad van de Cananefaten). 

Forum Hadriani was de hoofdstad van ..

1. De Bataven
2. De Germanen
3. De Cananefaten
4. De Friezen

Waarom was 120 n. Chr. een belangrijk jaar voor Forum Hadriani?

1. De stad kreeg marktrechten
2. Keizer Hadrianus werd geboren
3. Dit was het jaar dat de Rijn officieel deel uimaakte van de Limes
4. Er werd een gracht gegraven onder leiding van generaal Corbulo

Forum Hadriani: hoofdstad van de Cananefaten

Aan de slag: maak opdracht 57, 58 en 60.

Forum Hadriani: de speurtocht 

• Vrijdag 23/9 speurtocht Romeins Voorburg;
  
• Speurtocht in 7 groepjes van 4;
• 13.20 uur bij wijkcentrum Agora;
  
• ± 15 uur weer terug;
  
• samen fietsen vanaf 13 uur (wie?)
  
• Download de app ActionBound op je telefoon;
  
• regenkleding...?

Forum Hadriani: groepjes speurtocht

Groep 1: Deniz, Elias, Rens, Thom, Reinier

Groep 2: Annelijne, Lieke, Marlou en Mariëlla
Groep 3: Florian, Julian, Nienke, Malou
Groep 4: Diesel, Thijs, Zoë, Saar
Groep 5: Stein, Bram, Rosalie, Mayra
Groep 6:  Jasper Beemsterboer, Boris, Sanne, Charelle

Groep 7: Jasper Vos, Pieter,  Fiene, Sterre

Afsluiting + terugblik lesdoelen

• Je weet waarom en waar de Romeinen in Nederland waren.
• Vragen over Romeinen in Nederland en Voorburg kunnen beantwoorden

Enkelvoud en Meervoud (blz. 17)

Wat betekent dus vocat?
(vorm van het werkwoord 'roepen')

1. Zij roept
2. Zij roepen
3. Te roepen
4. Jij roept

Wat betekent dus timent?
(vorm van het werkwoord 'vrezen')

1. Hij vreest
2. Zij vrezen
3. Te vrezen
4. Ik vrees

Enkelvoud en Meervoud (blz. 17)

Welk rijtje bevat een woord dat er niet in thuis hoort?

1. femina, servus, bellum
2. servus, rex, flumen
3. feminae, reges, flumina
4. femina, bella, flumen

Lees en vertaal de Latijnse tekst blz. 18

Wat heb je van deze les geleerd of wat ga je van deze les onthouden?

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃