muziek in de 17e eeuw

• kua
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Muziek in de 17e eeuw

in de kerk én thuis

muziek in de katholieke kerk

zo mooi mogelijk om God te eren, dus:

• zang (door een koor!) én orgel
  
• meerstemmig 
  
• tekst in Latijn
  

maar...

De Nederlanders waren vooral calvinistisch en katholieke kerken mochten alleen in de vorm van schuilkerken. Daardoor speelde  de muziek een andere rol in combinatie met het geloof

muziek in de calvinistische kerk

het volk wordt actief betrokken bij de dienst, dus:

• geen koor, de aanwezigen zingen psalmen
  
• geen orgel, want leidt af van gezang
  
• eenstemmig
  
• tekst in volkstaal
  

Probleem!

Want na de Reformatie zijn kerkgebouwen eigendom van de stad. In iedere kerk staat een kerkorgel. Omdat het kerkgebouw óók dienst doet als plek om af te spreken, buiten de kerkdiensten, wil de stad graag dat het kerkgebouw een beetje gezellig is. Er moeten daarom ook concerten worden georganiseerd. 

Iedere calvinistische kerk heeft dus een orgel.

kerkorgel

paartje dat gezellig door de kerk wandelt, al dan niet met hond

Oplossing

Toch calvinistische kerkmuziek, ondanks protest van calvinistische dominees die muziek te frivool vinden

Jan Pieterszoon Sweelinck

Hij was de stadsorganist van Amsterdam en daarmee de vaste organist van de Oude Kerk. Naast eenstemmige psalmen tijdens de mis, speelt hij  polyfone concerten en dansmuziek. Een bekend voorbeeld: Toccata in C, waarin hij zijn vaardigheid kan laten horen

Hoe kan een organist met Toccata in C laten horen dat hij heel bekwaam is?

maar ook buiten de kerk is er muziek 

musiceren behoort tot de standaardopleiding van de jeugd

klavecimbel en luit zijn populair

muzikanten in dienst van de stad geven muzieklessen aan het Collegium Musicum

muziek wordt gespeeld uit muziekboeken, die veel worden gekocht 

vaak worden in die muziekboeken bekende wijsjes gebruikt

waarom gebruikte men in de 17e eeuwse muziekboeken gebruik van bekende melodieën?