Herhalen Spelling H4-6

• Nederlands

Pak je leesboek en ga lekker lezen!

Huiswerk

Donderdag 12 mei:

Leren voor de toets 

Schrijf je vragen op!

Vrijdag 13 mei:

Toets Spelling (ww) H4-6

Wat gaan we deze les doen?

• Wat weet je nog?
• Herhalen theorie Spelling H4-6
• Starten met oefentoets

Wat weet je nog?

Schrijf in drie minuten op wat je nog weet van de behandelde hoofdstukken:

• Spelling H4: Tussenletters in samenstellingen
• Spelling H5: Hoofdletters en aanhalingstekens
• Spelling H6: Aan elkaar of los?
• Werkwoordspelling

H4 - Tussenletters in samenstellingen

Tussenletters in samenstellingen

Een samenstelling = twee of meer losse woorden aan elkaar geplakt:
stoel + poot = stoelpoot                       

tafel + kleed = tafelkleed

voet + bal + veld = voetbalveld

Soms moet je tussen die twee (of drie) woorden tussenletters toevoegen:         -(e)n-, -e- of -s-. 

Wanneer schrijf je een tussen -s?

• Je schrijft een tussen -s in een samenstelling als je die hoort:

jongensboek / stationsrestauratie

• Als je het niet kunt horen, omdat bijvoorbeeld het tweede woord met een s-klank begint, dan vul je een ander tweede woord in om te checken of er een 's' moet worden toegevoegd:

bedrijf + chef : bedrijf + kat  > bedrijfskat, dus bedrijfschef

station + straat  : station + kat > stationskat, dus stationsstraat

Wanneer gebruik je -en-?

Als het eerste deel van de samenstelling 

• een zelfstandig naamwoord is
• én alleen een meervoud op -n of -en heeft. 

VB: 

eik + boom = eikenboom (twee eiken)

blinde + school = blindenschool (twee blinden)

kat + bak = kattenbak (twee katten)

Wanneer gebruik je -e-?

Je schrijft geen -en-, maar een -e- in de volgende gevallen:

• Het eerste deel heeft geen meervoud: tarwebrood (1 tarwe, twee?....), benzinegeur
• Het eerste deel verwijst naar iets waarvan er maar één is:  Koninginnedag, maneschijn.
• Het eerste deel heeft een meervoud op -s: aspergesoep (asperge - asperges),
• Het eerste deel heeft een meervoud op -s én -en-: ziektekiem (ziektes/ziekten), groenteboer (groenten/groentes)
• Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord: blindedarm, knarsetanden
• Het eerste deel versterkt een bijvoeglijk naamwoord: goed - beregoed, vol - boordevol.

H5 - Hoofdletters en aanhalingstekens

Hoofdletter vs. kleine letter

Hoofdletter

• aan het begin van de zin
  
• bij eigennamen
  
• bij bijvoeglijke naamwoorden die van aardrijkskundige namen zijn afgeleid

Hoofdletter vs. kleine letter

Kleine letter

• samenstellingen met religieuze feesten: kerstgala, paasmaandag
• religies, stromingen en afleidingen: christendom, islamieten
• windstreken: noorden, zuidwesten
• namen van seizoenen, maanden en periodes: herfst, november, de ijstijd

Aanhalingstekens

Aanhalingsteken

• bij de directe rede/citaten:  'Je moet even een boodschap voor me doen', zei vader
• bij titels: Voor vragen over spelling kijk ik altijd in 'Schrijfwijzer' van Renkema
• als het woord zelf bedoeld wordt en niet de betekenis: Schrijf je 'cadeau' altijd met een k?

Let op: gedachten zet je niet tussen aanhalingstekens!

H6 - Aan elkaar of los?

Aan elkaar of los?

Samenstellingen worden in het Nederlands aan elkaar geschreven: schouder + tas = schoudertas

De volgende woorden schrijf je aan elkaar:

• samenstellingen van drie woorden of minder: huissleutel, lagelonenlanden
  
• woorden die gemaakt zijn van er, hier, daar of waar + voorzetsel: daarna, ervoor, hierover, waarom

Aan elkaar of los?

Onderstaande woorden schrijf je ook aan elkaar:

• getallen met honderd en duizend: vijftienduizend
  
• vaak voorkomende samengestelde woorden: kapotmaken, pianospelen, thuiskomen, theezetten
  
• veel samengestelde bijvoeglijke naamwoorden met een deelwoord als tweede deel: dichtbevolkt, hooggelegen, pasgetrouwd, veelzeggend

Werkwoordspelling

Regels werkwoordspelling

Persoonsvorm             >           T.T.           

                                           >           V.T.        ik-vorm + te(n)/de(n)

Geen persoonsvorm   >           voltooid deelwoord             ('t Kofschip)

                                           >           infinitief                                  (hele werkwoord)

                                           >           bijvoeglijk naamwoord      (zo kort mogelijk)

                                           >           onvoltooid deelwoord        ( hele ww + -d)

                                           >           gebiedende wijs                  (ik-vorm)

1. ik of jij/je erachter          = ik-vorm
2. ev: jij/hij/zij/het                = ik-vorm + t
3. mv: wij/jullie/zij               = hele werkwoord

Aan de slag!

Maak de oefentoets online of op papier. Kijk de oefentoets daarna ook na.

Klaar? 

• Maak een samenvatting van Spelling (ww) H4-6
• Schrijf je vragen op voor de volgende les
• Oefen via NN Online 'Trainen'

Huiswerk

Donderdag 12 mei:

Leren voor de toets 

Schrijf je vragen op!

Vrijdag 13 mei:

Toets Spelling (ww) H4-6

Spelling H4 - Tussenletters in samenstellingen

Maak samenstellingen. Plaats zo nodig -e- of -en- of -s-.
1 arm + lui
2 leven + schets
3 hoogte + vrees

Welk woord is correct gespeld?

1. adrenalienekick
2. aspeckt
3. karaktristieke
4. vlijtig

Welk woord is correct gespeld?

1. acommodatie
2. fruitvijling
3. luiwammesen
4. wezelijk

Spelling H5 - Hoofdletters en aanhalingstekens

Welke bewering is waar?

1. Eigennamen schrijf je met een hoofdletter.
2. Samenstellingen met religieuze feesten schrijf je met een hoofletter.
3. Windstreken schrijf je met een hoofdletter.

Neem de zin over en plaats hoofdletters en leestekens.

in de zomer kun je in en op de wythmenerplas allerlei watersporten beoefenen zei de medewerker van reisbureau garant tegen frits

Neem de zin over en plaats hoofdletters en leestekens.

k hou wel van countrymuziek zei ilse maar griekse sirtaki’s of argentijnse tango’s dansen is voor mij niet weggelegd

Welk woord is correct gespeld?

1. gogelaar
2. modebranche
3. potentiëel
4. suggestive

Welk woord is correct gespeld?

1. karcas
2. niewsgierig
3. reciclyng
4. zwichten

Spelling H6 - Aan elkaar of los?

Welke woorden schrijf je aan elkaar? Noteer de juiste spelling.

In het drie sterren hotel aten we een tijd rovend drie gangen diner.

Welke woorden schrijf je aan elkaar? Noteer de juiste spelling.

Omdat de hele buurt bij ons kwam televisie kijken toen de voetbal wedstrijd werd uitgezonden, was het een enorme drukte in onze een gezins woning.

Welk woord is correct gespeld?

1. enquëte
2. fenomeen
3. konsequent
4. piknick

Welk woord is correct gespeld?

1. excurzie
2. fairtraide
3. inporteren
4. trotseren

Werkwoordspelling

Houd bij de volgende vragen evt. het schema werkwoordspelling erbij.

Noteer de juiste vorm van het werkwoord.

Gisteravond […] (begroeten) de fans hun met smart […] (verwachten) popidool in het Gelredome met een daverend applaus.

Noteer de juiste vorm van het werkwoord.

De […] (besmetten) patiënten liggen al de hele dag hun longen uit hun lijf te […] (hoesten).

Noteer de juiste vorm van het werkwoord.

Door een onhandige manoeuvre van de serveerster […] (belanden) de […] (bakken) eieren naast Hans’ bord.

Vul de juiste werkwoordsvormen in.

Mijn buurmeisje […] (grinniken) altijd als ze iemand voor de gek […] (houden).

Vul de juiste werkwoordsvormen in.

Als je niet harder […] (trainen), […] (worden) je recordtijd ook niet beter.

Vul de juiste werkwoordsvormen in.

Wanneer […] (zijn) […] (beslissen) dat PSV één wedstrijd thuis zonder publiek […] (moeten) […] (spelen)?

Kies de juiste werkwoordsvorm.

Door het slechte handschrift van Chiel heb ik nog steeds niet […] wat er op dit briefje staat.

1. ontcijferd
2. ontcijfert

Kies de juiste werkwoordsvorm.

‘Dat je niets aan je schoolwerk doet, […] niet van een goede instelling’, sprak de rector streng.

1. getuigd
2. getuigt

In hoeverre beheers je de stof van Spelling H4-6?

0100

Over welke paragraaf of welk onderdeel heb je nog vragen?

Welke paragraaf/welk onderdeel begrijp je heel goed?

Huiswerk

Donderdag 12 mei:

Leren voor de toets 

Schrijf je vragen op!

Vrijdag 13 mei:

Toets Spelling (ww) H4-6