10 februari - herhaling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Lezen

Herhalen

Spelling

Je schrijft een hoofdletter:

• aan het begin van een zin: Mijn beste vriendin woont hier dichtbij.
• bij namen: Jens Verhoef, Albert Heijn, Ichthus College, Friesland, Schoolstraat
• bij woorden die van aardrijkskundige namen zijn afgeleid: Rotterdamse, Frans

GEEN HOOFDLETTER: namen van dagen, maanden, seizoenen en windstreken

Zo gebruik je leestekens:

Punt: na een gewone zin.

Vraagteken: na een vraag

Uitroepteken: om een zin extra nadruk te geven.

Komma:

• tussen twee persoonsvormen: Als Joep slaagt, gaat hij op reis.
• voor verbindingswoorden als doordat, maar, nadat, omdat, want, etc.

Neem de zin over. Zet hoofdletters en leestekens waar dat moet.

woont de heer a van den berg in de lente liever in nederland of in zweden

Noteer het verkleinwoord van de volgende woorden.
café, ketting, radio, worm

Wat is het meervoud van ‘epidemie'?

1. epidemies
2. epidemiën
3. epidemieën

Wat is het meervoud van museum?

1. musea
2. musea's
3. museums

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Je vindt de ik-vorm door het hele werkwoord -en:

fietsen - ik fiets

ik erbij of jij/je erachter	ik-vorm	ik fiets, word jij
Enkelvoud (hij/zij/het)	ik-vorm + t	hij fietst, zij wordt
Meervoud (zij/wij/jullie)	wij-vorm	wij fietsen, jullie worden

Noteer de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.
[…] (Redden) je broer zich een beetje nu hij op kamers […] (wonen)?

Persoonsvorm         > T.T.

                                       

                                        > V.T.

Geen persoonsvorm   

1. Ik of jij/je erachter = ik-vorm

2. ev: jij/hij/zij/het = ik-vorm + t

3. mv: wij/jullie/zij = hele werkwoord

Sterke werkwoorden: veranderen van klank

Zwakke werkwoorden: ik-vorm + te(n)/de(n)

Noteer de persoonsvorm in de verleden tijd.

1. Ze […] (beven) van angst, omdat de wind nog aan de zeilen […] (rukken).
2. Steeds als de bliksem […] (flitsen), […] (verstoppen) de matrozen zich in hun bed

Onvoltooid deelwoord

• Sam en Duco gaan fietsend naar de training.
• Kletsend lopen Suus en Eva door de winkelstraat.

Regel:

• Voor of na de persoonsvorm in de zin;
• Altijd hele werkwoord + d;
• Geeft aan hoe iemand iets doet.

_____ (zoeken) naar een tekstbestand op zijn laptop heeft Jasper per ongeluk enkele bestanden gewist.

1. zoekend
2. zoekent

De hele buurt rook naar de verbrande/verbrandde autobanden.

1. verbrande
2. verbrandde

Gisteravond verwachte/verwachtte ik een mailtje van mijn nichtje uit Aruba.

1. verwachte
2. verwachtte

Grammatica

1. zoek de persoonsvorm (pv)	verander de tijd Maak een vraagzin (doe dit liever niet)
2. zoek het onderwerp (ow)	wie of wat + pv
3. zoek het werkw. / naamw. gezegde	wg = alle werkwoorden in de zin ng = kijk naar alle ww, is er een koppelwerkwoord? -> dan is er een ng. Schrijf de werkwoorden op + het naamwoordelijk deel
4. zoek het lijd. voorw. (lv)	wie of wat + gezegde + ow Let op: een zin met een ng, bevat NOOIT een lv
5. zoek het meew. vw. (mv)	aan wie + gezegde + ow + lv

Het stappenplan

6. zoek de bijwoordelijke bepaling (bwb)

waar? wanneer? waarom? waardoor? waarheen? hoe?

Als je de zin goed ontleed hebt, zijn alle zinsdelen die er overblijven bwb. Er kunnen dus meerdere bwb's in een zin zitten. 

Maak OP FLUISTERTOON opdracht 1 t/m 4 Grammatica par. 11

en 

opdracht 1 t/m 4 Spelling par. 12 

Spelling & werkwoordspelling 

Hoofdstuk 2

Hoofdletters & leestekens

Waarom gebruiken we hoofdletters ?

HOOFDLETTERS

Waarom?

1) Hoofdletters maken een tekst duidelijker en beter te lezen.

2) De lezer kan de tekst zo ook veel beter begrijpen.

Wanneer gebruik je hoofdletters?

Regel 1: begin van een zin

Aan het begin van een zin:

• Je begint een zin met een hoofdletter.

Als de zin met een afgekort woord begint, verschuift de hoofdletter naar het tweede woord:

• 's Ochtends sta ik vroeg op.
• 't Was vanochtend wel erg koud.

Regel 1: begin van een zin

Uitzondering: Als de zin met een cijfer of symbool begint, schrijf je geen hoofdletter aan het begin van de zin.

• €15 betaalde hij voor het boek.
• 86 jaar geleden werd mijn opa geboren.

Regel 2: namen van personen

Je schrijft een hoofdletter bij voor- en achternamen, doopnamen en voorletters:

• Sophie Jansen

Aanspreektitels (mevr.) en tussenvoegsels (van der) krijgen geen hoofdletter.

• fam. Berkmans
• Bert van den Brink

Regel 2: namen van personen

Wanneer er voor het tussenvoegsel geen voornaam of voorletter wordt genoemd, krijgt het tussenvoegsel wel een hoofdletter.

• meneer De Vries

Bij een tweede achternaam krijgt het tussenvoegsel geen hoofdletter.

• mevrouw Van de Ven - de Vries 

Wat is goed geschreven?

1. meneer Jansen
2. Meneer Jansen
3. meneer jansen

Wat is goed geschreven?

1. Lisa de Vries - de Groot
2. Lisa De Vries - De Groot
3. Lisa De Vries - de Groot

Regel 3: organisaties, merken, producten

Organisaties, merken en producten krijgen een hoofdletter.

• Apple
• Verenigde Naties

Soms gebruiken bedrijven de hoofdletters afwijkend van de regel, je neemt dit dan over.

• iPhone

Wat is goed geschreven?

1. pepsi max
2. Pepsi Max
3. Pepsi max

Regel 4: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken

Bij aardrijkskundige namen van landen, steden, rivieren enzovoort gebruik je een hoofdletter.

• Eindhoven
• Amerikaanse president

Ook bij volken, talen of dialecten gebruik je een hoofdletter.

• Fransman
• Limburgs dialect

Regel 4: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken

Bij een windstreek gebruik je geen hoofdletter.

• Er komt vandaag een noordelijke wind.

Als de windstreek onderdeel is van een naam, gebruik je wel een hoofdletter.

• Noordelijke IJszee

Regel 4: aardrijkskundige namen, volken, talen, windstreken

Als je met de windstreek een cultureel, economisch of politiek gebied bedoelt, schrijf je een hoofdletter.

• In het Nabije Oosten is de situatie erg gespannen.
• Arme landen krijgen steun van het Westen.

Wat is goed geschreven?

1. Westelijke zeestroom
2. westelijke zeestroom

Wat is goed geschreven?

1. amstellaan
2. Amstellaan

Regel 5: historische gebeurtenissen en kalendergebruiken

Historische gebeurtenissen en feestdagen schrijf je met een hoofdletter.

• Koude Oorlog
• Vaderdag

Maar bij samenstellingen met feestdagen schrijf je geen hoofdletter:

• vaderdagontbijt

Regel 5: historische gebeurtenissen en kalendergebruiken

Seizoenen, maanden en gewone dagen krijgen geen hoofdletter.

• zaterdag
• januari

Ook een historische periode krijgt geen hoofdletter.

• renaissance
• prehistorie

Regel 6: religieuze en culturele begrippen

Religieuze en culturele stromingen en woorden die daarvan zijn afgeleid krijgen geen hoofdletter.

• jodendom
• jood

Maar heilige begrippen die bij de stroming horen wel.

• God
• Bijbel

Regel 6: religieuze en culturele begrippen

Een woord dat is afgeleid van een heilig begrip krijgt geen hoofdletter.

• Hij ziet er goddelijk uit.
• Er ligt een bijbel op het nachtkastje.

Met of zonder hoofdletter?

1. maandag
2. Maandag

Met of zonder hoofdletter?

1. Pinksteren
2. pinksteren

Met of zonder hoofdletter?

1. December
2. december

Lees de tekst, leest het fijn?

veel mensen zijn nog druk bezig met het opruimen van de schade door de stormen dudley en eunice vooral eunice zorgde vrijdag voor enorm harde windstoten in het hele land rukte de wind dapkannen gevelplaten en zonnepanelen los ondertussen kwam storm franklin zondagavond alweer voorbij die storm was niet zo heftig als zijn zusje eunice maar ook franklin zorgde voor schade het is heel bijzonder dat die drie stormen zo snel langs elkaar over nederland raasden de laatste keer dat dat gebeurde is bijna honderd jaar geleden de drie stormen zijn allemaal ontwikkeld in hetzelfde gebied dat is een deel op tien kilometer hoogte met grote windsnelheden die stroom bleef lang op dezelfde plek hangen waardoor nederland en de omliggende landen dagen achter elkaar last hadden van harde windstoten

Wanneer gebruik je hoofdletters?