Humor, les 5

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Deze les

Bespreken gedichten

Uitleg Esprit

Stijlfiguren

Opdracht

Esprit

'Geest' ofwel: geestige formulering

Stijlfiguren

Wikipedia zegt hierover:

'Een stijlfiguur, uit het Latijn figura, of stijlmiddel is het doelbewuste gebruik van een of meer woorden die afwijken van de gebruikelijke betekenis.

Dit wordt met name in de literatuur en de retorica veel gebruikt om een bepaald effect bij de lezer te bereiken. Vaak wil men hiermee de aandacht van de lezer trekken en hem op een belangrijk punt wijzen.`

Stijlfiguren:

Woordspelingen                                                          Vergelijking

Neologismen
Hyperbool                                    Metafoor

Understatement

Litotes                                                                   Synesthesie
Eufemisme
Dysfemisme                               Personificatie

Woordspelingen

Woordspeling; een spel met woord(en).  Soms een combinatie van woorden, om mensen op het verkeerde been te zetten of te laten nadenken.

Neologismen

zelfbedachte woorden..

Hyperbool

Overdrijving..

Bijvoorbeeld: absoluut, waanzinnig, eeuwen wachten, doodgaan van de honger, duizend keer gezegd

Understatement

Onderdrijving..

Bijvoorbeeld: Het regent een beetje, Cruijff trapt een aardig balletje, een beetje verbaasd

Opdracht

Analyseer jouw gedicht

Onderstreep (met verschillende kleuren) de besproken stijlfiguren:
      Woordspeling
      Neologismen
      Hyperbool
      Understatement

Litotes

Het tegenovergestelde ontkennen;
dat is niet niks, zij is niet lelijk,
zij kon er niet om lachen,
dat was dus niet bepaald een succes.

Eufemismen

Verzachtende, afzwakkende  omschrijving  van iets onaangenaams. Iets wordt mooier of vriendelijker gemaakt.

heengaan, naar een betere wereld gaan, verscheiden, inslapen, ontslapen, de ogen sluiten, de weg van alle vlees gaan, de grote reis aanvaarden, het moede hoofd neerleggen (voor: 'doodgaan' of 'sterven');

baanloos, inactief, werkzoekend, niet betrokken bij het arbeidsgebeuren (voor: 'werkloos');

Dysfemisme

Grove, versterkende beschrijving. Beledigender alternatief.
Voorbeeld: stinkhok, in plaats van toilet. Morsdood, in plaats van overleden.

Leraar: “Anton is verbaal zeer begaafd en goed te verstaan”

Ouder:” Bedoelt u dat hij een grote bek heeft?