Thema 2 BS 2.1 Voedingsmiddelen en voedingsstoffen 1.2

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Thema 2

Voeding & Vertering

BS 1 
Voedingsmiddelen 

en

Voedingsstoffen 

Leerdoelen

- je kunt de functies van voedingsstoffen en voedingsvezel in voedingsmiddelen noemen

- je kunt zes groepen (soorten) voedingsstoffen noemen met hun functies en kenmerken

- je kunt essentiële en niet-essentiële voedingsstoffen onderscheiden

Voedingsstoffen

Er zijn vier functies van voedingsstoffen.

1. Brandstoffen                       --> Energie
2. Bouwstoffen                       --> Groei en Herstel
3. Reservestoffen                  --> Opslag
4. Beschermende stoffen  --> Zorgen dat je minder snel ziek wordt 

Zes groepen/soorten voedingsstoffen

 .

Deze zijn te plaatsen in de vier functiegroepen:

1. Brandstoffen --> Energie
   
2. Bouwstoffen --> Groei en Herstel
   
3. Reservestoffen --> Opslag
   
4. Beschermende stoffen --> Zorgen dat je minder snel ziek wordt 

Er bestaan zes soorten voedingsstoffen:

1. Eiwitten
   
2. Koolhydraten
   
3. Vetten
   
4. Water
   
5. Mineralen
   
6. Vitaminen

Voedingsvezels

- Vezels zijn geen voedingsstof: dus niet nodig als Brand-, Bouw-, Reserve- of Beschermende stof

- Vezels stimuleren de darmen

- Voorkomt obstipatie ( verstopping)

- Zorgen voor een verzadigd gevoel

- in plantaardige voedingsmiddelen

- voedingsvezels worden zelf niet verteerd

Essentiële voedingsstoffen

• Essentiële Voedingsstoffen: Stoffen die je lichaam niet (of niet voldoende) zelf kan aanmaken
• Niet-essentiële Voedingsstoffen: Stoffen die je lichaam wel zelf kan aanmaken

Zelf doen 

Lees Basisstof 1 door, 

maak opgaven 1 t/m 8

Opgave 7; Eilandjes van Langerhans zitten in de alvleesklier

Voedingsstoffen

Te verteren voedingsstoffen (te groot)

• Koolhydraten
• eiwitten
• vetten

Kant en klare voedingsstoffen

• Vitamines
• Mineralen
• Water

Eiwitten

Eiwitten zijn bouwstoffen

Teveel aan eiwitten? 

• Eiwit als brandstof 
• Eiwit als reservestof (vet)

Cytoplasma

Spieren

Koolhydraten

Koolhydraten zijn brandstoffen, maar kunnen ook dienen als bouwstof. Suikers (glucose), zetmeel, voedingsvezels en glycogeen (opgeslagen glucose)

Teveel aan koolhydraten?

• Koolhydraten als reservestof (vet)

. 

Water

Water is een bouwstof                vervoer van stoffen. 

Het menselijk lichaam bestaat uit 60% water. 

Te veel? Plassen maar!

Mineralen 

Mineralen zijn bouwstoffen en dienen ook als beschermende stof. 

Mineralen worden ook wel zouten genoemd. 

• Calcium (kalk)
• Natrium
• Magnesium
• IJzer

Vitamines

• Het zijn bouwstoffen
• Ze werken als beschermende stoffen tegen ziektes
  
• Er zijn dertien verschillende vitamines bekend: vitamine A, de vitamines van het B-complex en vitamine C, D en K zijn de bekendste
  
• Te veel vitamines werken vergiftigend!
  
• In Nederland bestaat niet echt een vitaminegebrek
  
• In gezond eten zitten alle vitamines  mooi verdeeld

Vetten

Vetten zijn brandstoffen, maar kunnen ook dienen als bouwstof en reservestof. 

Verzadigde en onverzadigde vetten. 

Schema voedingsstoffen

	Brandstof	Bouwstof	Reservestof	beschermende stof
Eiwitten
Koolhydraten
Vetten
Water
Mineralen
Vitaminen