Onthouden - Associëren & visualiseren

• LOB
• Mentorles
• +3
• Middelbare school
• MBO
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6
• Studiejaar 1-4

Module inzicht: Je kunt overal beter in worden.

Les inzicht: Je kunt beter worden in onthouden door te associëren en visualiseren. 

Benodigdheden: Voor deze module hebben de leerlingen 2 lege blaadjes nodig.

Relevante pagina's uit het Slim jezelf zijn boek: p. 32-33

Extra informatie

Deze les gaat over de wondere wereld van het geheugen. De techniek die in deze les wordt aangeboden is het visualiseren van informatie. Deze techniek is met weinig oefening al toe te passen, maar met veel oefening wordt het een ware superkracht. Daarom is het een mooie manier om leerlingen te laten ervaren dat leren iets is waar je beter in kunt worden.

Extra informatie

De terugblik is er om te reflecteren op de uitvoering van het experiment. Leerlingen bedenken wat ze van hun experiment hebben geleerd. Hierbij is er geen goed of fout. Zelfs als ze hun experiment niet hebben uitgevoerd is het waardevol om na te denken over hoe dat kwam.

Voor meer informatie over de terugblik kan je kijken op pagina 17 van het slim jezelf zijn boek.

Hoe ging het uitvoeren van je experiment?

😒🙁😐🙂😃

• Laat de leerlingen antwoord geven op de vraag via lessonup.app

Leg uit waarom je voor
dit antwoord hebt gekozen.

• Laat de leerlingen antwoord geven op de vraag.
• Vraag de leerlingen wat hun experiment was en vraag hen (indien nodig) om hun antwoord verder toe te lichten.
• Vraag de leerlingen die het experiment niet hebben uitgevoerd waarom dit niet gelukt is. Misschien is het experiment niet concreet / leuk / nuttig genoeg geweest. Ook dit is leerzaam voor de volgende keer.

Na deze les

Ben je beter geworden in het onthouden van woorden.

• Lees de slide voor.

Leerdoelen:

• De leerling kan uitleggen wat associëren en visualiseren inhoudt.  
  
• De leerling kan levendige visualisaties bedenken bij dingen die hij/zij moet onthouden.

Extra informatie

De check is er om de huidige aanpak van de leerlingen te ontdekken. Het kan een vraag, opdracht of test zijn en er zijn geen goede of foute antwoorden. Het is puur om te ontdekken welke strategieën of technieken de leerlingen nu gebruiken. Voor meer informatie over de check kan je kijken op pagina 9 van het slim jezelf zijn boek.

• Pak een leeg blaadje erbij en nummer van 1 t/m 10

• Er verschijnen zo één voor één 10 woordparen (zoals trui - fiets)

• Onthoud de woordparen 
  (zonder ze op te schrijven) 

De woordparentest

• Lees de instructie op de slide voor.

Extra informatie
In het filmpje (op de volgende slide) komen één voor één 10 woordparen in beeld. Aan de leerlingen de taak om deze te onthouden. Vervolgens zal bij het tweede filmpje telkens één van de twee woorden worden getoond en moeten de leerlingen het andere woord opschrijven.
Voorbeeld: het woordpaar is trui - fiets. Dan krijgen de leerlingen bij het tweede filmpje alleen het woord 'trui' te zien en moeten zij dus het woord 'fiets' opschrijven.

• Pak je pen en papier of boek op p. 31
  
  
• Schrijf het woord op dat hoort bij het woord 

op het scherm 

We gaan overhoren!

• Lees de instructie op de slide voor.
• Leg alvast uit hoe het straks overhoord gaat worden

Extra informatie
In het filmpje (op de volgende slide) komen één voor één 10 woordparen in beeld. Aan de leerlingen de taak om deze te onthouden. Vervolgens zal bij het tweede filmpje telkens één van de twee woorden worden getoond en moeten de leerlingen het andere woord opschrijven.
Voorbeeld: het woordpaar is trui - fiets. Dan krijgen de leerlingen bij het tweede filmpje alleen het woord 'trui' te zien en moeten zij dus het woord 'fiets' opschrijven.

Kijk je antwoorden na

6. Broccoli - Boom

7. Afrika - Bed

8. Kapstok - Jojo

9. Verfkwast - Mama

10. Barman - Schroef

1. Schilderij - Bikini

2. Lampenkap - Boer

3. Zon - Kat

4. Thee - Foto

5. Pen - Bierglas

• Laat de leerlingen hun antwoorden nakijken. 

Wat heb je gedaan om de
woordparen te onthouden?

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.
• Vraag door op een aantal verschillende 'technieken' en hoe dit voor de leerlingen werkte.

Extra informatie

Leerlingen zijn zich vaak niet bewust van het feit dat ze een strategie of techniek toepassen als ze onthouden. Hun huidige aanpak is zo'n sterke gewoonte geworden dat ze zich niet meer bewust zijn van de andere opties die ze hebben om iets te onthouden. Door hierover met de leerlingen in gesprek te gaan worden ze zich bewust van het feit dat er meer mogelijk is dan ze nu denken en dat andere leerlingen andere (misschien wel betere) strategieën gebruiken. Voor meer onthoud-technieken raden we Joshua Foer's boek 'Het Geheugenpaleis' aan als naslagwerk.

Extra informatie

Tijdens het ervaren krijgen leerlingen wetenschappelijke theorie en slimme leertips uitgelegd waar ze vervolgens mee aan de slag gaan. Het doel is dat ze ontdekken hoe de aangeboden kennis, technieken en/of strategieën voor hen werken. Hierin is het belangrijk dat de leerlingen zelf gaan ervaren. Alleen dan kunnen ze zelf kiezen of en wat ze willen met de opgedane ervaring. Voor meer informatie over het ervaren kan je kijken op pagina 12 en 13 van het slim jezelf zijn boek.

Associëren

'Associëren' is het aan elkaar koppelen van informatie. 

Dit kunnen je hersenen ontzettend goed. Hoe meer associaties je bij iets maakt, hoe makkelijker je het onthoudt! 

• Leg uit wat associëren inhoudt aan de hand van de tekst op de slide. 
• Vraag eventueel aan een aantal leerlingen of ze een voorbeeld van een associatie kunnen geven. 

Extra informatie: 

De hersenen leggen van nature allemaal verbindingen tussen informatie. Dit kan gaan om feitelijke kennis maar ook over emoties of zintuigelijke waarnemingen zoals beelden, geuren en geluiden. Hoe meer informatie er aan iets is gekoppeld hoe "belangrijker" het als het ware is voor je brein, waardoor je het makkelijker onthoudt. Door meer associaties te maken vergroot je de kans om informatie van je korte termijngeheugen naar je lange termijngeheugen over te brengen.

Een voorbeeld van een associatie is dat je het strand bijvoorbeeld associeert met vakantie, zon, meeuwen en de zoute smaak van de zee.

Sluit je ogen, en denk 15 seconden aan 'een gereedschapskist'...

• Welke kleur had jouw gereedschapskist?
• Welk gereedschap zat erin?

• Lees de opdracht op de slide voor.
• Laat de leerlingen hun ogen sluiten en zet de timer aan. 
• Stel daarna aan enkele leerlingen de vragen die op het bord verschijnen als je verder klikt. 
• Vertel vervolgens dat je hersenen dus automatisch en heel snel een beeld voor zich zien, en dat het daarom dus een goede techniek is om dingen te onthouden.

Extra informatie

We zijn ontzettend goed in het verwerken van visuele informatie. Het woord gereedschapskist roept bij verschillende leerlingen verschillende beelden op. Dit gaat vanzelf en duurt meestal nog geen seconde. Aan de andere kant zou het beschrijven van de gereedschapskist lang duren, en dan is het nog de vraag of iemand wel alle details onthouden heeft. Er zit waarheid in het gezegde: "Een beeld zegt meer dan duizend woorden".

Visualiseren

Je hersenen zijn ontzettend goed in het bedenken en onthouden van plaatjes. Zo kan je veel informatie opslaan. Als je twee woorden samen wilt onthouden, kan dit door hier één plaatje van te maken.

• Lees de tekst op de slide voor.
• Leg uit wat visualiseren inhoudt, aan de hand van de tekst op de slide.

Hoe gekker hoe beter

Hoe opvallender het plaatje, hoe makkelijker je het onthoudt. Maak het plaatje daarom groot, grappig, sexy of bizar!

• Lees de tekst op de slide voor.

Probeer het eens met strandbal - vliegtuig
Hoe kan je hier één gek beeld van maken?

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.
• Laat vervolgens enkele leerlingen een poging doen om het beeld nóg gekker te maken.

We gaan het uitproberen

Pas het bedenken van plaatjes nu toe op 

woordparentest 2. Er komen 10 nieuwe woordparen 

in beeld die je moet onthouden.

• Lees de tekst op de slide voor.
• De leerlingen hebben hiervoor weer een leeg blaadje nodig.

Vier tips

1. Maak van de twee woorden één plaatje in je hoofd.
2. Maak het plaatje zo gek mogelijk.
3. Houd vast aan het eerste plaatje dat in je opkomt.
4. Herhaal NIET.

• Lees de tekst op de slide voor.

• Speel het filmpje af.

• Pak je pen en papier of boek op p. 34
  
  
• Schrijf het woord op dat hoort bij het woord 

op het scherm 

We gaan overhoren!

• Lees de instructie op de slide voor.
• Leg alvast uit hoe het straks overhoord gaat worden.
• Benadruk nog even dat er  op p. 34 20 woordparen staan, maar tijdens deze les zullen er maar 10 worden overhoord. 

Extra informatie
In het filmpje (op de volgende slide) komen één voor één 10 woordparen in beeld. Aan de leerlingen de taak om deze te onthouden. Vervolgens zal bij het tweede filmpje telkens één van de twee woorden worden getoond en moeten de leerlingen het andere woord opschrijven.
Voorbeeld: het woordpaar is trui - fiets. Dan krijgen de leerlingen bij het tweede filmpje alleen het woord 'trui' te zien en moeten zij dus het woord 'fiets' opschrijven.

• Speel het filmpje af.

Kijk je antwoorden na

1. TV - Kiezelsteen

2. Blaadje - Chips

3. Wortel - Leraar

4. Yoghurt - Zonnebrand

5. Badkamer - Eiland

6. Fietsenhok - Rook

7. Appel - Gras

8. Chinees - Cadeau

9. Stift - Bank

10. Tafel - Vliegtuig

• Laat de leerlingen hun antwoorden nakijken.

Heb je bij test 2 meer woordparen onthouden?
onthouden dan bij test 1?

Ja

Nee

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.
• Benoem dat het niet erg is als het nog niet beter is gegaan. Door te oefenen kan je er beter in worden!

Hoe pas ik dit toe?

Bij het leren van zelfstandig naamwoorden voor vreemde talen.

Spaans: el barco = de zeilboot

Boot met een barcode 

Frans: la piscine = het zwembad.

Iemand die in het zwembad pist.

• Lees de slide voor.
• Vraag eventueel of leerlingen nog andere voorbeelden kunnen bedenken.

Hoe pas ik dit toe?

Latijn: donum = cadeau

Iemand die zichzelf als donut cadeau geeft.

Duits: Billig = goedkoop.

Billen met briefgeld ertussen.

• Lees de slide voor.
• Vraag eventueel of leerlingen nog andere voorbeelden kunnen bedenken.

Extra informatie

Mijn experiment is de laatste stap van het proces. Bij de check is de huidige aanpak duidelijk geworden. Bij het ervaren zijn ze aan de slag gegaan met een andere manier van leren. Nu is het tijd voor de leerlingen om te bedenken wat ze hiervan mee willen nemen om uit te proberen, verder mee te oefenen of een nieuwe, waardevolle gewoonte van te maken. Het helpt om dit plannetje zo concreet mogelijk te maken, dat zorgt ervoor dat het makkelijker wordt om het experiment ook daadwerkelijk uit te voeren. De invulpagina in het slim jezelf zijn boek aan het eind van elke module (bijv pagina 40 voor de module onthouden) geeft hiervoor handvatten. Voor meer informatie over mijn experiment kan je kijken op pagina 16 van het slim jezelf zijn boek.

Voorbeelden van een experiment

• Ik ga de woordjes voor mijn Frans proefwerk volgende week onthouden door de woorden te visualiseren.
• Wanneer ik woensdag voor geschiedenis ga leren ga ik er hele levendige, gekke beelden bij bedenken.
• Op het verjaardagsfeestje aankomend weekend ga ik alle namen proberen te onthouden door bij iedere naam een associatie te bedenken.

• Lees de slide voor.
• Laat de leerlingen één van de experimenten kiezen die zij komende week gaan uitproberen.
• Als de leerlingen zelf een goed idee hebben voor een experiment, kunnen zij deze ook uitvoeren. Hierbij is het wel belangrijk dat het concreet genoeg is.
• Op de volgende slide kunnen de leerlingen hun experiment invullen.

Wat wordt jouw experiment?
Kies één van de voorbeelden of bedenk zelf een experiment

• Benoem dat het belangrijk is om het zo concreet mogelijk te maken.
• Vraag een aantal leerlingen of ze hun experiment willen toelichten.
• Wanneer een experiment nog niet zo concreet is kan je er op doorvragen. ("Wat ga je doen?", "Wanneer ga je het doen?", "Wat is de eerste stap?")

Wat vond je van deze les?

• Laat leerlingen de vraag beantwoorden.

Extra informatie

Als je de les aan 'Mijn lessen' hebt toegevoegd en de les hebt gegeven, kan je achteraf bij 'rapportages' de antwoorden van de leerlingen op een later moment nog inzien.

• Sluit de les op gepaste wijze af.