7.3 Verlicht absolutisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Examenvraag

Een anekdote:

Nadat Pruisen een aantal malen getroffen was door mislukte graanoogsten, vaardigde koning Frederik de Grote op 24 maart 1756 het zogenaamde Kartoffelbefehl (aardappelbevel) uit, omdat hij ervan overtuigd was dat met het verbouwen van aardappels hongersnood kon worden voorkomen. Magistraten en beambten moesten zijn onderdanen kennis laten maken met het nut van de aardappelplant en ervoor zorgen dat deze plant op iedere beschikbare plek werd verbouwd.

Bewering:

Het Kartoffelbefehl past bij het Verlichte beleid van Frederik de Grote. Leg de bewering uit.

Antwoordmodel

maximumscore 2: Kern van een juist antwoord is:

Het Kartoffelbefehl is Verlicht te noemen omdat Frederik de Grote het bevel gaf dat zijn onderdanen kennis moesten maken met het nut van de aardappelplant, wat aansluit bij het Verlichtingsideaal dat de staat dienend moet zijn aan het volk / kennis belangrijk is / nieuwe kennis toegepast moest worden in de economie.

Welk begrip wordt hier het beste beschreven:

De koning staat boven iedereen. Alleen God staat boven hem. De koning bestuurt zijn land en hoeft met niemand rekening te houden.

1. Standensamenleving
2. Verlichting
3. Leenstelsel
4. Absolutisme

het ancien régime

1. was zwaar bekritiseerd door Verlichtings filosofen.
2. was de oude orde.
3. zowel A, B als D
4. had als regeringsvorm absolutisme.

Wat is het ancien regime?

1. Als er absolute macht is maar alle standen gelijk zijn
2. Als er absolute macht is en bepaalde standen privileges hebben
3. Een bestuur dat vooral uit ouderen bestaat
4. Een bestuur dat heel lang geleden aan de macht was

Vergelijk het bestuur in de Republiek met het bestuur in het ancien régime in Frankrijk. Wat is een belangrijke overeenkomst?

1. De gewone bevolking had geen inspraak in het bestuur.
2. Het bestuur was in feite in handen van de adel en geestelijkheid.
3. Het centrale bestuur stond onder leiding van één man (koning/stadhouder)
4. Rijke handelaren vormden de machtigste groep in het bestuur.

Hoe ging het ancien régime (oude orde) om met de kritiek van de verlichte denkers

1. Ze negeerden het compleet en bleven alle macht voor zichzelf houden
2. Ze trokken het zich aan en gaven meer recht en macht aan gewone burgers
3. Sommigen deden niks. Anderen gaven meer rechten aan burgers
4. Ze pakten iedereen met kritiek op.

Alles voor het volk,
maar niets door het volk past bij...

1. rationeel optimisme
2. democratische revolutie
3. abolitionisme
4. verlicht absolutisme