§6.2 De zeespiegel stijgt deel 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 6: 

Landschap in je eigen

omgeving

§6.2 De zeespiegel stijgt deel 2

Lesdoelen van deze les

1. Hoe zijn de oude duinen ontstaan en hoe herken je deze nog in het landschap van nu?
2. Leg uit hoe het Hollandveen is ontstaan.
3. Leg het verschil uit tussen oude duinen en jonge duinen
4. benoem en leg uit het voorbeeld van dynamisch kustbeheer.

openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de afsluitende foto

Holocene processen

Periode van transgressie 

Landschappen ontstaan:

• duinen
• veenmoerassen

Transgressie

invloed van de zee neemt toe. Komt verder kustinwaarts

Waddenkust

(vanaf 7000 c.Vhr tot) 3850 v.Chr.:
einde aan landwaarts opschuiven kustlijn.

Ontstaan oude duinen: 

• op de grens tussen land en zee ontstonden strandwallen.

• strandwallen door zeegaten onderbroken, ontstaan binnenzee.
• droogvallend met eb, onder water met vloed         ontstaan laag zeeklei door bezinken fijne kleideeltjes.

Waddenkust

3850 v.Chr.:
einde aan landwaarts opschuiven kustlijn.

Jongere afzetting

Door stormen werden in Noord- en Zuidwest-Nederland:

• veen weggeslagen 
• nieuwe zeegaten gevormd 
• de overgebleven lagen veen bedekt door een nieuwe laag zand en klei: jonge zeeklei.

Jonge duinen ontstaan: Zandbanken voor de kust afgebroken door de zee, zand verder verplaatst door de wind.

Veenmoerassen

Kust verschoof zeewaarts door een dalende zeespiegel.

Aan zee: lange, lage duinenrij gebied daarachter: 

• Invloed zout zeewater werd minder

• Zoet water + (dode)planten = veen
• Verlanding = plantengroei in open water + veenontwikkeling.

 Ontstaan van een dik veenpakket: Hollandveen. 

De zeespiegel steeg. Maar we wilden hier wel blijven wonen.... En nu?

De Zandmotor

Zandmotor

Kijk de video en beantwoord daarna de vragen

01 Waar haalt Rijkswaterstaat het zand vandaan?

02 Waarom is de zandmotor bedacht?

03 Hoe werkt de zandmotor?

04 Hoe groot is de zandmotor?

05 Op welke 3 manieren wordt het zand op de Zandmotor gedropt?

06 Er worden 2 neveneffecten genoemd van de Zandmotor. Welke zijn dat?

07 Voor hoeveel jaar is door de Zandmotor de kust nu beschermd voor een stuk? 

Vragen bij video

01 Waar haalt Rijkswaterstaat het zand vandaan?

02 Waarom is de zandmotor bedacht?

03 Hoe werkt de zandmotor?

04 Hoe groot is de zandmotor?

05 Op welke 3 manieren wordt het zand op de Zandmotor gedropt?

06 Er worden 2 neveneffecten genoemd van de Zandmotor. Welke zijn dat?

07 Voor hoeveel jaar is door de Zandmotor de kust nu beschermd voor een stuk? 

1. Rijkswaterstaat haalt het zand voor de Zandmotor uit zee, op de bodem van de Noordzee.
2. De Zandmotor is bedacht om op een natuurlijke en duurzame manier de kust te versterken en te beschermen tegen de zee. Het is een innovatieve methode om de kustlijn te beheren en te zorgen voor kustveiligheid.
3. De Zandmotor is een kunstmatige zandbank die voor de kust wordt aangelegd. Het werkt als een soort "zandsuppletie" waarbij zand wordt neergelegd door de getijden en de wind, waardoor de kustlijn zich op natuurlijke wijze kan aanpassen en versterken.
4. De Zandmotor is ongeveer 21 miljoen kubieke meter zand groot.
   
5. Het zand wordt op de Zandmotor gedropt via drie verschillende methoden: via sleephopperzuigers, via een zogenaamde 'rainbowing'-methode (waarbij het zand met een boog op de kust wordt verspreid), en door het te laten verspreiden door de natuurlijke werking van getijden en wind.
   
6. De twee neveneffecten van de Zandmotor zijn de creatie van nieuwe natuurlijke habitats voor planten en dieren en de mogelijkheid voor recreatie en toerisme in het gebied.
   
7. De Zandmotor is ontworpen om de kust minstens 20 jaar te beschermen, maar de exacte duur hangt af van verschillende factoren, waaronder de natuurlijke dynamiek van getijden en wind. Het kan langer bescherming bieden dan 20 jaar of korter, afhankelijk van hoe het zand zich gedraagt en verplaatst.
   

Dynamisch kustbeheer

Vroeger:

• zand storten bij weggeslagen kust

Tegenwoordig:

• zand storten op één plek en natuur gaat werk zelf doen
• natuur herstelt de kust

De Zandmotor of zandsuppletie werkt alleen bij een zeestroom van zuid naar noord.

Maak van H6 § 2 
opdr 1abc, 2abc, 4abc, 5abc, 6abc, 7ab

Agenda, volgende les:

M (AK): H6.1 opdr 1 t/m 7

Klaar? 

- Maak een samenvatting van H6§ 1+2

Toetsweek:
PW H6 § 1,2,3 & 5 (nee geen §4)

Heb je een vraag? Stel ze nu of in een daltonuur (bij mij op ma/vr, of bij een andere (AK)docent)

Lesdoelcheck

1. Hoe zijn de oude duinen ontstaan en hoe herken je deze nog in het landschap van nu?
2. Leg uit hoe het Hollandveen is ontstaan.
3. Leg het verschil uit tussen oude duinen en jonge duinen
4. benoem en leg uit het voorbeeld van dynamisch kustbeheer.