(KA11) hofstelsel en horigheid

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De Middeleeuwen

Vandaag:

1. Van de Romeinen naar de Middeleeuwen

2. Het hofstelsel 

3. één familie in twee tijdperken

Lesdoelen:

Je kunt aan het eind van de les in eigen woorden uitleggen welke gevolgen de val van het Romeinse rijk had in Europa

Je kunt aan het eind van de les benoemen hoe het hofstelsel werkt. 

Waar denk jij aan bij het woord
Middeleeuwen?

De Romeinse 'beschaving'

- wetten, politie, veiligheid

- Eenheid in taal en cultuur

- Verspreiding van kennis en wetenschap 

- Rome --> gouverneurs van Provinciën --> lokaal bestuur

(Den haag) --> (Gelderland) --> (Gemeente Nijmegen).

- één wetboek voor heel het rijk. Veiligheid werd gegarandeerd voor de handel

Uitvindingen die wij danken aan de Romeinen

Openbare wc's 

Kalender

Bad(huizen)

geld

Dakpannen

Riolering

Kranten

Alfabet

Waterleidingen

Graan/water molens

Wegennet

Boogbouwkunde

(giet)beton

Wegborden (mijlpaal)

meetapparatuur

Airconditioning

chirurgische instrumenten

Codex (boek)

Moderne wetten

Sociale wetgevingen

postbedrijf 

Appartementen

Leven als Romein

- Het leven in het Romeinse rijk draaide om de stad. 

1. bestuur

2. markt 

3. Sociale leven 

de val van Rome -> begin middeleeuwen.

   753 V.Chr - 476 N.Chr

De Middeleeuwen

Van Imperium naar lokaal

- Geen centraal gezag meer. 

- minder veilig reizen --> minder handel 

minder handel --> mensen moeten zelfvoorzienend gaan worden (autarkie)

Romeinse steden raken in verval. Mensen gaan weer op het plattenland wonen en werken. 

Van agrarisch-urbane cultuur (romeinen) naar zelfvoorzienende agrarische cultuur. 

Hoe wordt het leven geregeld na de val van het Romeinse Rijk? 

Hofstelsel = Economisch systeem in de middeleeuwen. 

Mensen gaan opzoek naar veiligheid en bestaanszekerheid. 

Vrije boeren zijn hun leven niet meer zeker. 

Hofstelsel

- Tijdens de Romeinse periode waren er heren die veel grond hadden buiten de steden. 

- Deze heren gaan bescherming aanbieden, uiteraard niet gratis. 

Hofstelsel

- Een 'domein' was Autarkisch

- Vroonland = Land van de boerzelf dat wordt bewerkt door lijfeigenen

- Hoevenland = Land dat wordt bewerkt door de Horigen. deze boeren 

betaalden de heer in natura en met herendiensten

Herendiensten bestonden uit klusjes voor de heer of het verbouwen

van het vroonland. 

Samenleving na de val van het Romeinse Rijk

1. Adel en geestelijken (koning was hoge adel, heren waren lage adel)

2. Vrije boeren 

3. Horigenboeren (boeren die gebonden waren aan een stuk land

4. Lijfeigenen (boeren die van iemand waren, een soort slavernij)

Waarom hofstelsel? 

- Een hof of domein was Autarkisch dus niet afhankelijk van de buitenwereld = bestaanszekerheid

Het zorgde voor stabiliteit en veiligheid

De hele middeleeuwen gaat dit 'hofstelsel' dé 

manier zijn hoe de samenleving is geregeld. 

hofstelsel

- voor de bescherming gaan heren mensen in huren die voor hen willen vechten

- De huizen van de heren worden op de lange termijn kastelen.