2425 4V 1.4 De kust: maatregelen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

1.4 De kust: maatregelen

Leerdoelen §1.4 - les 1

Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je:

• maatregelen noemen en beoordelen die ervoor zorgen dat de Nederlandse kust veilig is;
  
• het verschil uitleggen tussen absolute en relatieve zeespiegelstijging;
• uitleggen hoe zandsuppleties en de Zandmotor werken;
• verklaren waarom de Slufter bijdraagt aan de ecologische waarde van het kustgebied biodiversiteit.
  

Bij dit hoofdstuk / Snel naar ...

beschrijven hoe de kust verandert als gevolg van zeespiegelstijging en/of menselijk ingrijpen.

Leerdoelen

Je be

zeespiegelstijging

absoluut

smelten ijskappen

+

uitzetten

zeewater

relatief

stijgen zee

+

bodem

daling

Stijging

• Smelten LANDIJS
• Als temperatuur stijgt, zet water uit.

Waardoor daalt de bodem? 

Laatste ijstijd:
ijskap over Scandinavië.

IJskap duwt Scandinavië naar beneden.

NL komt wat omhoog.

Bodem daalt door isostatie (1)

Na ijstijd (-11.000 jaar) is de ijskap gesmolten.

Scandinavië veert terug omhoog.

NL daalt daardoor.

Bodem daalt inklinking (2)

Grondwaterstand daalt

Veen komt droog te staan

Veengrond klinkt in

dynamisch kustbeheer

Duin

strand

zee

dynamisch kustbeheer

Duin

strand

zee

basiskustlijn (1990)

golven verplaatsen het zand.

Kust wordt smaller.

Zand wordt verplaatst

Zuidwesten wind

(richting =  waar wind vandaan komt)

dynamisch kustbeheer

Duin

strand

zee

basiskustlijn (1990)

strand te smal?

Extra zand erbij! = zandsuppletie

Dynamisch kustbeheer

In het Deltaprogramma is besloten om de basiskustlijn te handhaven door zandsuppletie toe te passen.

Zacht waar het kan, hard waar het moet.

Hierna: vooroeversuppletie en strandsuppletie

de Zandmotor

Een nieuwe manier om de kust te verdedigen. Je spuit voortdurend zand voor de Nederlandse kust en laat de zee zelf het zand verspreiden (i.p.v. om de 5 jaar het zand op strand te spuiten).

Zeestromen en getijden zorgen voor de verspreiding van het zand. 

De zandmotor zal behalve tussen Ter Heijde en Kijkduin de kust verstevigen

1. Vooral richting Den Haag
2. Vooral richting Hoek van Holland
3. Alleen ter plekke
4. In beide richtingen in gelijke mate

Aan de slag met 1.4

                              doelen                         weektaak           herhaling                verdieping

1.4 De kust maatregelen

Welke rol speelt de bedreiging door water in jouw leven?

----------------------------------------

Aanvullende uitleg 1.4

Aan de slag met opdrachten

Leerdoelen §1.4

Als je deze paragraaf hebt bestudeerd, kun je:

• maatregelen noemen en beoordelen die ervoor zorgen dat de Nederlandse kust veilig is;
  
• het verschil uitleggen tussen absolute en relatieve zeespiegelstijging;
• uitleggen hoe zandsuppleties en de Zandmotor werken;
• verklaren waarom de Slufter bijdraagt aan de ecologische waarde van het kustgebied biodiversiteit.
  

Bij dit hoofdstuk / Snel naar ...

beschrijven hoe de kust verandert als gevolg van zeespiegelstijging en/of menselijk ingrijpen.

Leerdoelen

Je be

De mythe van droge voeten

De overheid kan geen 100% veiligheid bieden. Toch lijken veel mensen daar wel op te rekenen. 

De overheid wil het overstromingsrisicobewustzijn vergroten.

www.atlasleefomgeving.nl

overstroomik.nl

Politieke keuzes

De Nederlandse overheid (staat, provincie, gemeente, waterschap, als deelnemer aan de EU), maakt steeds keuzes:

- investeringen: waar wordt de geïnde belasting aan besteed

- wetten: wat mag wel/niet en waar

-> hoe moet de toekomst van Nederland eruit zien?

1.4 - terug naar de kust en maatregelen

Vorige keer: basiskustlijn, harde /zachte kust, primaire keringen, dynamisch kustbeheer (bouwen met de natuur), de zandmotor

Vandaag: de duinen als meer dan waterbescherming, een slufter als natuurlijke kust, het probleem van bolwerkvorming

Verschillende functies van het duingebied

Slufter

De zee krijgt de ruimte om bij hoogwater het land in te stromen.

Slufter

Dynamisch kustbeheer: Getijden en wind houden de kust in stand en vormen een gradiëntrijk milieu (= allerlei overgangen in het landschap). 

Ecologische waarde blijkt uit grote (bio)diversiteit.

Welke gradiënten ontstaan er in de Slufter?

Bolwerkvorming

Kustbebouwing belemmert beweeglijkheid kust:

Bolwerken zijn belemmering voor dynamisch handhaven.

Bolwerkvorming verhoogt overstromingsrisico ➔

Bebouwingscontouren moeten de kuststrook veiligstellen

Hondsbossche Zeewering

In 2015 is de Hondsbossche Zeewering veranderd van een harde kering in een hybride kering:

• Extra recreatiemogelijkheden
• Lagere kosten dan dijkverzwaring
• Betere overgang tussen hard en zacht

Voor

Na

Het karakter van de Hondsbossche Zeewering is door de grootschalige zandsuppletie veranderd.

In een breed duingebied krijgt de zee hier weer grote invloed.

Door klimaatverandering is bemaling van de polders extra hard nodig.

Met zandsuppleties en met behulp van de natuur wordt het kustfundament versterkt.

Slufter

Hybride kering

Relatieve zeespiegelstijging

Dynamisch kustbeheer

Leg uit waarom de overheid en het Waterschap niet kiezen voor zandsuppletie langs de hele kuststrook van de Westerschelde.

Aan de slag met 1.4

                              doelen                         weektaak           herhaling                verdieping