2.1 Cellen leven samen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom bij biologie!

Even voorstellen

Mevrouw Wijninga

En wie zijn jullie allemaal?

Waarom heb je biologie gekozen?

Wat verwacht ik van jou?

• Actieve houding!
  Maak aantekeningen, stel vragen, bereid de lessen goed voor en verwerk de lesstof na de les
  
• Je hebt altijd je boek, binas en opgeladen laptop mee
  
• Je maakt altijd keurig je huiswerk :)

Wat mag je van mij verwachten?

• Antwoord op al je vragen 
• Veel afwisseling in de lessen
• Oefenen met en voor de toetsen 
• Tijd om je huiswerk te maken in de les

Programma Biologie 4 vwo

2x per week 80 min

Periode 1:

H2 Cel en leven

H3 Onderzoek

H4 Voortplanting

Practicum Osmose

Periode 2: 

Expeditie Voortplanting 

H5 Erfelijkheid

H6 Soorten en Populaties

1x per week 80 min

Periode 3:

H7 Evolutie

H8 Kenmerken van ecosystemen

Werkstuk Ecologie

Periode 4: 

H1 Gedrag

PO Gedragsonderzoek

Voor een gedetailleerde versie zie PLA

Bij Biologie werk je met: 

- PLA 

- Planning per periode  

- Lesmaterialen

- Oefeningen, D-toetsen

- Links naar uitlegfilms, websites e.d.

2.1 Cellen leven samen

Deze les:

- Introductie + kennismaken

- Voorkennis test

- 2.1 Cellen leven samen

2.1 Leerdoelen en begrippen

Leerdoel 1: Je herkent de biologische organisatieniveaus.

Leerdoel 2: Je herkent emergente eigenschappen.

Leerdoel 3: Je herkent de levenskenmerken.

Begrippen:

Moleculen, Cellen, Organisme, Organisatieniveau's, Organellen, Emergente eigenschap, Levenskenmerken

Test je voorkennis

- Ga naar nectar.digitaal.nl (via magister)

- Maak Hoofdstuk 2 Voorkennis opdrachten: opdr. 1 t/m 5

Nodig: de BINAS!

Organisatieniveaus

Bij biologie kun je dingen op verschillende organisatie niveaus bestuderen.

Van molecuul tot systeem Aarde.

Molecuul

Een structuur die bestaat uit meerdere atomen en met alle eigenschappen van die bepaalde stof

±1 μm

Organel

Een onderdeel van een cel met een bepaalde taak

±1 μm

Cel

Functionele basiseenheid van elk organisme

± 50 μm

Weefsel

Een groep cellen met dezelfde bouw en dezelfde functie

Orgaan

Verschillende weefsels die samenwerken aan een bepaalde taak

Orgaanstelsel

Diverse organen die samen een bepaalde taak hebben

Organisme

Een levend wezen

Populatie

Groep organismen van een bepaalde soort in een bepaald gebied

Levensgemeenschap

Alle organismen (en hun onderlinge relaties) in een bepaald gebied

Ecosysteem

Een begrensd gebied waarbij de levende en levenloze natuur relaties hebben

Systeem Aarde

Een dynamisch systeem gevormd door alle fysische, chemische en biologische processen op aarde en hun onderlinge interacties

Emergente eigenschap

Pas zichtbaar op een hoger organisatie-niveau.

Ontstaat door interactie.

Opdrachten

via Nectar digitaal (kies route A, B of C): 

Lees "organisatieniveau's", "molecuul naar systeem" en "emergente eigenschappen"

Maak opdr. 2 t/m 4 (leerdoel 1) en opdr. 7 t/m 10 (leerdoel 2) via route B

via Boek stencil:

Lees blz. 47 + 48

Maak opdr. 1 t/m 4 en opdr. 7

Het eerste leven op aarde:

Kenmerken van leven

Levenskenmerken: 

- Opgebouwd uit 1 of meer cellen

- Beweging

- Groei en ontwikkeling

- Voortplanting (reproductie)

- Stofwisseling (opnemen, omzetten en afgeven van stoffen)

- Waarnemen van en reageren op prikkels (veranderingen in de omgeving)

- Erfelijk materiaal

Een hele bijzondere ontdekking dit jaar!

 Lees het artikel uit de volkskrant. Wat maakt de vondst van deze reuzenbacterie zo bijzonder?

Oppervlakte/ inhoud

Een cel kan niet zo groot zijn omdat anders de oppervlakte (nodig voor stofwisseling) te klein wordt t.o.v. de inhoud.

Waarom is een eencellige beperkt in grootte?

- Grotere cel -->  verhouding tussen oppervlakte en volume kleiner, want volumetoename (^3) is groter t.o.v. oppervlaktetoename (^2).

- Grotere cel heeft meer voedingstoffen en zuurstof nodig voor celprocessen

- Stofwisseling vindt plaats via de celmembraan, maar door het kleinere oppervlak van de celmembraan in verhouding tot de inhoud is stofwisseling te langzaam. 

Zoogdieren verliezen veel warmte via de huid. Ten opzichte van bruine beren zijn ijsberen daarom...

1. Groter
2. Kleiner

2.1 dl1 Leerdoelen + Begrippen

Leerdoel 1: Je herkent de biologische organisatieniveaus.

Leerdoel 2: Je herkent emergente eigenschappen.

Leerdoel 3: Je herkent de levenskenmerken.

Begrippen:

Moleculen, Cellen, Organisme, Organisatieniveau's, Organellen, Emergente eigenschap, Levenskenmerken

Zelfstandig (Huiswerk):

Via Nectar digitaal:

- Kies leerweg (route A, B of C).

- Lees "levenskenmerken", "Toepassing stamcellen" en "Verhouding oppervlakte/volume" 

- Maak 2.1 opdr. 12, 13, 17, 20 en 21. 

via Boek stencil:

Lees blz. 49 + 50

Maak opdr. 5, 6 en opdr. 8 t/m 10