4.1 Het ontstaan van steden 2

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Cursus 4.1 Het ontstaan van steden

Les 2 

De eerste stadsbewoners 

Planning

Terugblik vorige les 

Uitleg

zelfstandig werken

nabespreken 

Het voedsel wat de boeren overhielden, verkochten ze op de markt

1. Juist
2. Onjuist

Waardoor zijn de markten ontstaan?

1. Om mensen naar het kasteel te lokken.
2. Om het overschot aan voedsel te verkopen
3. Om het gezellig te maken binnen de stadsmuren

Waar ontstonden markten?

1. Op kruispunten van rivieren en/of wegen.
2. Op weilanden waar veel ruimte is.
3. Op een open plek in het bos.
4. Boven op een heuvel, zodat iedereen kon zien waar het was.

De tijd van steden en staten duurt van...

1. 500 tot 1000
2. 1000 tot 1500
3. 500 tot 1500
4. 1500 tot 1800

Waarom was er een bevolkingsgroei en ontstonden er steden en handel?

1. Er werden opeens meer mensen geboren.
2. Door nieuwe uitvindingen zoals het tweeslagstelsel en een houten ploeg.
3. Door klimaatverandering, het werd droger en warmer, waardoor de grond vruchtbaarder werd.
4. Door verbetering in de landbouw, uitvinding van de ijzeren ploeg.

In de tijd van steden en staten ontstaat er...

1. Een samenleving van jager-verzamelaars
2. Een landbouwsamenleving
3. En landbouwstedelijke samenleving
4. Een industriële samenleving

Omdat er genoeg voedsel was, hoefde niet iedereen als boer te werken.  

Zo kon een boerenzoon ervoor kiezen om iets anders te gaan doen dan boer worden.  Zo  werden sommigen bakker of slager. 

Anderen maakten sieraden of kleding

Veel steden ontstonden langs het water, omdat je zo makkelijker kon reizen.

De wegen waren nog érg slecht.. 

Veel steden ontstonden dan ook langs het water. 

De eerste stadsbewoners

Anderen gingen aan de slag met hun handen of gereedschap en maakte meubels, kleding of sieraden. 

Deze mensen noem je ambachtslieden 

Die spullen verkochten ze op de markt 

De eerste stadsbewoners

 Sommige mensen kochten de producten op om die ergens anders duurder te verkopen. Van de winst konden ze leven. 

Dat waren handelaren.

De eerste bewoners van de stad waren vooral ambachtslieden en handelaren.

0

Blij met de stad!

• Alle inwoners van een graafschap moesten gehoorzaam zijn aan de heer.
  
• Ook de inwoners van steden, maar die wilden liever eigen baas zijn

• De heer vond een machtige en rijke stad helemaal niet erg: al die   rijkdom!
• De inwoners van de stad en heer maken afspraken, vastgelegd in 
  Stadsrechten 

De stad Dordrecht kreeg in 1220 stadsrechten van graaf Willem I van Holland. Daarmee is het één van de oudste steden van Nederland

Stadsrechten

In ruil voor belasting kregen  de bewoners van de stad stadsrechten van de edelman ( graaf of hertog)

Wat zijn stadsrechten? 

Stadsrechten

Met stadsrechten kreeg een stad  rechten. 

1. recht om eigen  bestuur te hebben
2. recht om zelf  straffen voor de burgers te bepalen en de burgers te straffen.
3. recht om een stenen stadsmuur te bouwen

 

Met stadsrechten bouwde Zutphen een echte muur en een slotgracht. 

Vrije burgers

• "Stad maakt vrij"
• je hoefde niet meer de edelen te gehoorzamen.
• Stadsbewoners met de rechten van de stad werden burgers genoemd. Alle burgers bij elkaar, noem je de burgerij

Wanneer was je nou een bewoners van een stad

Mannen konden burgers worden als:

1.  minstens één jaar in de stad woonden

2. geldbedrag hadden betaald

3. een beroep hadden. 

Wie is de baas?

- De schout (hoofd van de politie) samen met de schepenen zorgden voor rust,  orde en veiligheid in de stad. 

Steden met stadsrechten mochten hun eigen wetten en regels maken:

Eigen rechtbank = De schepenen waren hier de rechters. 

Samen met de schout bepaalden zij de straffen. 

Zelfstandig werken 

Maken 

opdracht 4 t/m 7 

Blz 134 

bk

Zelfstandig werken 

Maken 

opdracht 5 t/m 7 

Blz 121 t/m 123

bb