ethische stelsels en deugdethiek

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

ethische visies

- Gevolgenethiek: een handeling is goed als de gevolgen goed zijn. 

Een handeling moet dan genot, geluk, of nut opleveren. (blz. 45-46)

- Beginselethiek: (blz. 44 en 47)

- Kantiaanse ethiek: (blz. 47)

- Deugdenethiek: (blz. 57 - 61)

lesdoel:

Jij kunt de verschillende ethische visies uitleggen en onderscheiden.

Je kunt ze ook toepassen op ethische kwesties. 

'De barmhartige Samaritaan'
wanneer ben je goed mens?

Phillipa Foot trolley problem
optie A; je zet de schakel om zodat 1 persoon wordt opgeofferd zodat 5 andere levens gered worden.

1. utilisme
2. eudamonisme
3. hedonisme
4. universalisme

Phillipa Foot trolley problem
optie A; je zet de schakel niet om zodat jij de verantwoordelijkheid niet hoeft te dragen.

1. utilisme
2. eudamonisme
3. hedonisme
4. universalisme

Phillipa Foot trolley problem
optie A; je gooit jezelf voor de trein zodat iedereen gered wordt.

1. utilisme
2. eudamonisme
3. hedonisme
4. universalisme

blz. 58 Op wat voor manier onderscheidt de deugdethiek zich van beginsel- en gevolgenethiek?

1. deugdethiek gaat meer over een goed gevormde persoonlijkheid
2. deugdethiek gaat meer over rechten dan over en plichten
3. deugdethiek gaat over de beste versie van jezelf zijn
4. deugd is in principe gelijk aan beginselethiek

Wat zijn deugden precies?

1. Menselijke kwaliteiten die we goed noemen
2. goede daden van mensen
3. intrinsieke persoonlijkheidstrekken
4. antwoord op de vraag: wat voor mens ben jij?

kennis van de deugd
bijpassend gedrag
bijpassende houding

GUL / VRIJGEVIGHEID

Deugdzame personen laten zien hoe je op een voorbeeldige manier mens kunt zijn.

waar

niet waar

Wat betekent het, dat ethiek een
'ad hoc' karakter heeft?

1. afhankelijk is van het moment
2. aldaar wordt beslist
3. desalniettemin
4. plaatsbepalend is

Wat vindt jij de belangrijkste deugd die jouw karakter mede vormt?

Wat vindt jij zwaarder wegen?

talent

doorzettingsvermogen

Wat vindt jij belangrijker?

rechtvaardigheid

eerlijkheid

Wat vindt jij belangrijker?

blijdschap

vriendschap

Wat vindt jij belangrijker?

liefde

succes

Wat vindt jij belangrijker?

veiligheid

vrijheid

Wat vindt jij belangrijker?

rijkdom

gelijkheid

Een deugdelijk persoon weet wat 'goed' is maar laat dit vooral zien in ...

1. controle
2. kennis van zaken
3. gedrag
4. gebruiken

Geef aan bij welke van de ethische visies of stromingen de uitspraak het beste past.

I. Mensen neigen ernaar egoïstisch te handelen, maar het plichtsbesef remt deze neiging.

1. Kantiaanse ethiek
2. gevolgenethiek
3. beginselethiek
4. deugdenethiek

Geef aan bij welke van de ethische visies of stromingen de uitspraak het beste past. II. Ethiek gaat uiteindelijk om het aannemen van een goede (levens)houding
die we door de ervaring vormen.

1. gevolgenethiek
2. deugdenethiek
3. beginselethiek
4. Kantiaanse ethiek

III. Of een handeling moreel of immoreel is, hangt af van de uitkomsten van die handeling.

1. gevolgenethiek
2. beginselethiek
3. deugdenethiek
4. christelijke ethiek

HELD

Opdracht 'Held'

Open een nieuw document en plaats in de map Lev

Kies zelf iemand die jij als held ziet

Kies een afbeelding van deze held

Maak een 'lemma' voor een digitale encyclopedie en plaatst deze in je werkboek onderaan par. 4

Voor nadere uitleg zie opdr. 20 op blz. 63

Paragraaf 4: ethische stelsels

• Beginselethiek: nadruk op beginsel / principe (Kant)
• Gevolgenethiek: nadruk op gevolgen (consequentialisme) ##########################################
• Hedonisme: streven naar het + genot / - pijn (Epicurus)
• Eudamonisme: streven gelukt / gelukkig leven (Aristoteles)
• Utilisme: streven naar het meeste nut (Stoa)

Wie ben jij als ethisch wezen?

ik ben erg principieel

een mens laat zich leiden door genot en pijn

geluk voor jezelf en anderen is het hoogste goed

je behoort dat te doen wat het meeste nut oplevert

Welk cijfer geef je jezelf?
Doelen: Jij kunt de verschillende ethische visies uitleggen en onderscheiden.
Je kunt uitleggen wat deugden zijn en wat de deugdenethiek inhoudt.
Je kunt de verschillende ethische visies toepassen op ethische kwesties.

0100

Waar moeten we de volgende les nog mee oefenen ter voorbereiding op het SE?

1. Een echte SE vraag beantwoorden en analyseren
2. een begrippentoets maken en nakijken
3. een nieuwe ethische kwestie analyseren
4. meer uitleg over H deugdenethiek