inleiding in de ethiek
Zin in zin hoofdstuk 3:
Inleiding in de ethiek.
1 / 19
next
Slide 1: Slide
levensbeschouwingMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4
This lesson contains 19 slides, with text slides and 1 video.
Items in this lesson
Zin in zin hoofdstuk 3:
Inleiding in de ethiek.
Slide 1 - Slide
Inleiding
- Ethiek gaat in principe over goed en kwaad.
- Maar: ieder mens zal in gelijke gevallen anders oordelen.
- Belangrijkste vraag:
- Welke optieken en visies spelen een rol bij ethisch handelen?
Slide 2 - Slide
Paragraaf 2: De ethische optiek
- Onderscheid tussen ethiek en moraal:
- Moraal: waarden en normen
- Ethiek: het nadenken over die waarden en normen én:
- Hoe behoren mensen te leven?
- Ethiek is ook: hoe je naar de werkelijkheid kijkt
- Het is dus een bepaalde optiek.
Slide 3 - Slide
Paragraaf 2: De ethische optiek
- Er zijn verschillende soorten optieken:
- commercieel: wat is financieel het beste?
- juridisch: wat zegt de wet?
- ethisch: wat is menswaardig? Wat is goed en kwaad?
- De vragen bij deze optieken hoeven niet altijd hetzelfde antwoord op te leveren.
Slide 4 - Slide
Paragraaf 2: De ethische optiek
- Kernbegrippen van de ethische optiek:
- uiteindelijk goede: is de handeling menswaardig?
- behoren: wat behoor je te doen in een situatie?
- doen: wat is de uiteindelijke handeling?
Slide 5 - Slide
Paragraaf 3: Ethische visies
- Hoe los je ethische problemen op?
- Hulpmiddel: ethischische visis =
- standpunten/meningen over hoe je je moet gedragen
- Meningen kunnen ook binnen de ethiek verschillen
Slide 6 - Slide
Paragraaf 3: Ethische visies
- Ethische visies:
- - geven een oordeel over ethische problemen
- - rechtvaardigen (vaak achteraf) het handelen.
- Belangrijke stromingen
- - gevolgenethiek
- - beginselethiek
- christelijke ethiek
Slide 7 - Slide
Paragraaf 3: Ethische visies
- Gevolgenethiek:
- een handeling is juist als die in zijn gevolgen een bepaald doel realiseert
- Beginselethiek:
- een oplossing dient recht te doen aan een of meer beginselen (uitgangspunten)
- Maken opdr. 14 t/m 19.
Slide 8 - Slide
Paragraaf 3: Ethische visies
- Dé Christelijke ethiek bestaat niet
- Soms meer beginsel-, soms meer gevolgenethiek
- Soms letter Bijbel volgend, soms vrije interpretatie
- Wel: inspiratie uit Bijbelse waarden
Slide 9 - Slide
Paragraaf 3: Ethische visies
- Waarden binnen Christelijke ethiek:
- Mensen zijn beperkt in hun mogelijkheden, sommige dingen worden bepaald door God
- Het leven is onschatbare waarde, ieder mens is uniek
- Onbeperkte keuzevrijheid, als je een ander niet benadeeld
- Rechtvaardigheid en solidariteit
- Maken opdr. 20 t/m 21.
Slide 10 - Slide
Paragraaf 4: ethische stelsels
- Gevolgenethiek: nadruk op gevolgen
- Hedonisme: streven naar het meeste genot (Epicurus)
- Eudonisme: streven naar geluk/geslaagd leven (Aristoteles)
- Utilisme: streven naar het meeste nut voor allen (Stoa)
Slide 11 - Slide
Slide 12 - Video
Paragraaf 4: ethische stelsels
- Beginselethiek: handelen vanuit een beginsel of recht
- Goede bedoelingen zijn belangrijker dan gevolg
- Handelen uit neiging: eigen welzijn staat voorop
- Handelen uit plichtsbesef: welzijn voor mensheid belangrijk
- Kant: menswaardigheid staat centraal
- Bij twijfel: wat als iedereen dit zou doen?
Slide 13 - Slide
Paragraaf 4: ethische stelsels
- Deugdenethiek: "de derde weg"
- Intenties en motieven om te handelen moeten goed zijn
- Plato: "de deugd" is onderdeel van de persoonlijkheid
- Belangrijkste deugden:
- wijsheid, dapperheid, matigheid en rechtvaardigheid
- Deugden worden aangeleerd door opvoeding.
- Maak opdracht 24 t/m 29
Slide 14 - Slide
Paragraaf 5: Ethiek als proces
- 5 aspecten:
- a. morele gevoeligheid
- b. analyse: breng het probleem in kaart
- c. oordeel: een beargumenteerd standpunt innemen
- d. motivatie: drempels overwinnen om goed te handelen
- e. handelen: breng het ook echt in de praktijk.
- Maken opdr. 31 en 32.
Slide 15 - Slide
Paragraaf 6: stappenplan en cases
- Hoe analyseer en beoordeel je een ethische case?
- Fase 1: het formuleren van de case.
- Bij een bestaande case is dit al gebeurd.
- Eventueel kun je deze dan samenvatten.
- Anders schets je de situatie en beschrijf je het dilemma.
Slide 16 - Slide
Paragraaf 6: stappenplan en cases
- Fase 2: welke optieken spelen een rol?
- Je hebt hier de keuze uit:
- Economische of commerciële politiek: met zo weinig mogelijk middelen een zo groot mogelijke opbrengst krijgen
- Juridische optiek: welke regels/wetten spelen een rol?
- Ethische optiek: we behoren het goede te doen en menswaardig te handelen.
Slide 17 - Slide
Paragraaf 6: stappenplan en cases
- Fase 3: welke waarden spelen een rol?
- Waarden zijn datgene wat uiteindelijk belangrijk is.
- Doe dit per optiek.
- Fase 4: wat is het ethisch probleem?
- Welke waarden conflicteren?
- Fase 5: Welke belanghebbenden spelen een rol?
- Benoem iedereen die voor- of nadeel kan hebben.
Slide 18 - Slide
Paragraaf 6: stappenplan en cases
- Fase 6: wie is moreel verantwoordelijk?
- Wie neemt de uiteindelijke beslissing en wie heeft invloed?
- Fase 7: het formuleren van een oplossing.
- Neem een standpunt in en geef argumenten.
- Hanteer hierbij een ethische visie.
- Maak opdracht 35 en 36.
