Organismen leven samen. samenvatting

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

deze les

herhaling thema

test jezelf/ oefentoets

abiotisch vs. biotisch

Aanpassingen

• Ieder organisme past bij het ecosysteem waarin hij leeft.

• Planten en dieren zijn daarom ook aangepast aan het ecosysteem waar ze leven.

• Een aanpassing is een eigenschap van een organisme, waardoor hij goed kan overleven in zijn ecosysteem.

planten die zich aanpassen

<-voorjaarsbloeiers

klimplanten->

<-wortelrozet

woestijnplanten->

dieren die zich aanpassen

<-warmbloedig

wintervacht->

koud: isolatie/vetlaag->

<-warm: groot oppervlak

Voorjaarsbloeiers

Klimplanten

Wortelrozetten

Woestijnplanten

Aanpassingen warmbloedige dieren 

Isoleren

-  wintervacht

- vetlaag

Aanpassingen aan een warme omgeving 

Voorbeelden zijn:

1. dunne vacht

2. grote oren

3. lange poten

Het lichaamsoppervlak vergroten, zodat er zoveel mogelijk warmte weg kan.

Aanpassing aan hun leefwijze

Je kan aan het gebit van een zoogdier zien wat ze eten.

1. richel (plooikiezen)  & snijtanden ==> planteneters

2. Knipkiezen & scherpe hoektanden ==> vleeseters

3. Knobbelkiezen & snijtanden ==> alleseters

Verschillende soorten snavels

Verschillende soorten poten

Verschillende soorten poten

Populatie

Een groep organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied

Ezelsbruggetje

Dezelfde soort plant onderling voort!

Oftewel als je tot dezelfde soort behoord kan je onderling (vruchtbare) nakomelingen krijgen. 

Levensgemeenschap
Alle organismen in een bepaald gebied

Ecosysteem 

voeg de abiotische factoren toe aan de leefgemeenschap en je hebt een ecosysteem.

Ecosysteem

Wat is een voedselketen? Goed leren!

Het ene organisme wordt door een ander organisme gegeten.

Bijvoorbeeld:

Gras -> koe->mens

De pijl tussen de organismen betekent: wordt gegeten door.

Dit is een voorbeeld van een voedselketen

Ieder organisme in een voedselketen is een schakel

voedselketen

Let op: een voedselketen of voedselweb begint altijd met een plant!

Energiestroom in ecosysteem

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Piramide van biomassa

(altijd piramidevorm)

aan de slag

oefenopgaven §3.4

voedselketen

Voedselketen

Voedselweb

Koolstofkringloop

Bij de koolstofkringloop kijk je alleen naar het atoom koolstof ==> dus  C

Tijdens fotosynthese en verbranding gaan de koolstofatomen van de ene stof over in de andere.

Dus van CO₂, naar glucose (C₆H₁₂O_6,) naar CO₂

Koolstofkringloop

Stikstof nodig?

- Vloeibare stikstof

- In natuur als N2 (g) (lucht: 78% N2)

Stikstof is nodig voor:

- aminozuren

Aminozuren zitten in DNA, eiwitten, chlorofyl.

Stikstof kringloop