les 1

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Module 

economie en maatschappij

Hoofdstuk 1

Markt en macht

Concreet en abstract

Paragraaf 1.1               Vraag en

                                            consumentensurplus

• is je inkomen van invloed op het koopgedrag?
• hebben prijzen invloed op het koopgedrag?
• hoe verandert je welvaart bij een inkomensverandering?
• hoe verandert je welvaart bij een prijsverandering?

Van welke producten zou jij meer kopen als jouw inkomen stijgt?

van welke producten ga je minder kopen als je meer gaat verdienen?

PRIMAIRE GOEDEREN

"Noodzakelijk"

• Eten
• Drinken
• Kleding
• Dak boven je hoofd
• Medische zorg

SECUNDAIRE GOEDEREN

"Leven aangenamer maken"

• Uit eten
• Dure merkkleding
• Vakantiehuisje
• Plastische chirurgie
• Wijn, Bier en Champagne

Inferieure producten

Als we minder van een product gaan kopen bij een stijging van het inkomen (negatief verband) dan noemen we het product inferieur.

Bijvoorbeeld: we kopen in plaats van 'gewone' 

fietsen meer elektrische fietsen als het inkomen 

stijgt. De gewone fiets is inferieur. 

(Dat zegt niet altijd iets over de kwaliteit!)

Inferieure producten

weinig inkomen

Inferieure producten

weinig inkomen                                             veel inkomen

Giffenproduct

Producten waarvan de consument bij een (te) lage prijs minder van het product gaat kopen.

De prijs zegt dan iets over de kwaliteit van het product.

de consument heeft er geen vertrouwen in

Inkomensvraaglijn: hoeveel koop je van een product als je een bepaald inkomen hebt. 

Bekijk de grafieken, wat valt je op?

Wat is de betalingsbereidheid?

Wat is het consumentensurplus?

Vb. Berekenen consumentensurplus

In een grafiek

Wat geeft een vraaglijn weer?

Uitrekenen consumentensurplus via de oppervlakte van de driehoek:

Oppervlakte van een driehoek = 1/2 x basis x hoogte.

Consumentensurplus = 1/2 x 800 x (€2,00 - €1,20) = €320,-

Je kunt ...(1)... voor een paar sportschoenen bepalen

door ...(2)... te verminderen met

...(3)...

de marktprijs

de betalingsbereidheid

het consumentensurplus

de vraag

Hierboven zijn de vraaglijn en marktprijs van een mobiele telefoon aangegeven.

Welke van de letters A, B of C geeft het consumentensurplus aan?

Tekst

Het bedrag dat je maximaal voor een product wilt betalen.

Het verband tussen de prijs van een product en de gevraagde hoeveelheid ervan.

Het verschil tussen de betalingsbereidheid en de werkelijke prijs die je je moet betalen.

Omzet

Oppervlakte driehoek =

1/2 x basis x hoogte

Betalingsbereidheid

Vraaglijn

Consumentesurplus

Verkoopprijs maal 

de verkochte hoeveelheid

Het totale consumentensurplus

Aan de slag

Module Economie en maatschappij

Doornemen paragraaf 1.1 

Opdrachten 1.1 en 1.2 maken

Je kunt ...(1)... voor een paar sportschoenen bepalen

door ...(2)... te verminderen met

...(3)...

de marktprijs

de betalingsbereidheid

het consumentensurplus

de vraag

Hierboven zijn de vraaglijn en marktprijs van een mobiele telefoon aangegeven.

Welke van de letters A, B of C geeft het consumentensurplus aan?

Tekst

Het bedrag dat je maximaal voor een product wilt betalen.

Het verband tussen de prijs van een product en de gevraagde hoeveelheid ervan.

Het verschil tussen de betalingsbereidheid en de werkelijke prijs die je je moet betalen.

Omzet

Oppervlakte driehoek =

1/2 x basis x hoogte

Betalingsbereidheid

Vraaglijn

Consumentesurplus

Verkoopprijs maal 

de verkochte hoeveelheid

Het totale consumentensurplus

Van welke producten zou jij meer kopen als jouw inkomen stijgt?

van welke producten ga je minder kopen als je meer gaat verdienen?

Wat is de betalingsbereidheid?

Wat is het consumentensurplus?

Wat geeft een vraaglijn weer?

Je kunt ...(1)... voor een paar sportschoenen bepalen

door ...(2)... te verminderen met

...(3)...

de marktprijs

de betalingsbereidheid

het consumentensurplus

de vraag

Tekst

Het bedrag dat je maximaal voor een product wilt betalen.

Het verband tussen de prijs van een product en de gevraagde hoeveelheid ervan.

Het verschil tussen de betalingsbereidheid en de werkelijke prijs die je je moet betalen.

Omzet

Oppervlakte driehoek =

1/2 x basis x hoogte

Betalingsbereidheid

Vraaglijn

Consumentesurplus

Verkoopprijs maal 

de verkochte hoeveelheid

Het totale consumentensurplus