les 2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 1      Markt en macht

Paragraaf 1 Vraag en consumentensurplus

Telefoons in de telefoontas, kauwgom in de prullebak

Boeken en schrift open op tafel

ik loop langs om het huiswerk te controleren

• 
  
• we frissen even de kennis van vorige week op
• we kijken het gemaakte werk na (zorg dat je van je fouten leert)
• ik bespreek paragraaf 1.2
• zelfstandig werken aan de opdrachten van paragraaf 1.2

Deze les

Primaire goederen of luxegoederen?

Primair goed

Luxe goed

Mondkapje

Juwelen

Kleding

Airpods

Melk

Nagellak

Tandpasta

Smartwatch

Wat is de betalingsbereidheid?

Wat is het consumentensurplus?

Primaire goederen

Luxe goederen

Inferieure

Grafiek A

Grafiek B

Grafiek C

Wat geeft een vraaglijn weer?

Tekst

Het bedrag dat je maximaal voor een product wilt betalen.

Het verband tussen de prijs van een product en de gevraagde hoeveelheid ervan.

Het verschil tussen de betalingsbereidheid en de werkelijke prijs die je je moet betalen.

Omzet

Oppervlakte driehoek =

1/2 x basis x hoogte

Betalingsbereidheid

Vraaglijn

Consumentesurplus

Verkoopprijs maal 

de verkochte hoeveelheid

Het totale consumentensurplus

Opgave 1.1

a) 1 = secundair (heb je niet nodig)

    2 = primair (heb je nodig)

    3 = giffen (duurder is beter denkt ze)

    4 = inferieur (te goedkoop) of primair

    5 = inferieur (meer inkomen nu niet meer willen)

b) Gezinnen met een zeer laag inkomen kunnenn zich geen

    campingreis veroorloven, voor hen is zo'n reis een luxe.

    Gezinnen met een hoog inkomen vinden het wellicht inferieur

    omdat ze ook een hotelreis kunnen boeken.

Opgave 1.2

a) Er is een minimum inkomen nodig, stijgt het inkomen dan

    blijven de uitgaven stijgen. Het gaat hier dus om een

    secundair goed. De vraag neemt meer dan evenredig toe met

    de toename van het inkomen.

b) Van € 40.000,- naar € 50.000,- is een toename van

    (2500 - 1000) / 1000 x 100 = 150%

c) lijn B (de blauwe) is de vraaglijn van campingreizen; er is

    geen bepaald inkomen nodig en bij een hoog inkomen zie je

    de uitgaves afnemen (inferieur goed)

Opgave 1.2

d) Bij een besteedbaar inkomen van € 3.500,- wordt gemiddeld € 350,- besteed aan campingreizen.

In procenten is dit 350 / 3500 x 100 = 10%

Opgave 1.3

a) Oorzaak verschil in vraaglijnen (zaterdag worden

    er meer kaarten gevraagd): 

• concentratie topartiesten op zaterdag
• na zaterdag hebben de meeste nog een dag vrij

b) de capaciteit was 60.000 bezoekers, daar hoort 

    een prijs van € 80,- bij

Opgave 1.3

c) Bij een prijs van € 50,- is de vraag op zondag +/-

    55.000 er zijn dan dus nog 5.000 kaarten    

    beschikbaar 15.000 - 5.000 wil zeggen dat er

    10.000 mensen in aanmerking kunnen komen.

Opgave 1.3

d) omzet zaterdag: 60.000 x 50 = € 3.000.000,-

    omzet zondag: 55.000 x 50 =   € 2.750.000,-

    plus 5.000 x (80% van 50) =    €    200.000,-

    Totale omzet festival                 € 5.950.000,-

e) Het consumentensurplus op zondag zie je worden

    weergegeven in grafiek 2 (3 is zondag)

Opgave 1.4

a)

b)

c)

Opgave 1.4

d) Consumentensurplus is wat men meer wil betalen:

    Tom 20.000 - 15.000 = € 5.000,- 

    Kim 17.500 - 15.000 = € 2.500,-

    Het totale consumentensurplus is dus € 7.500,-

e) Als de prijs met € 500,- daalt zal de gezamelijke

    welvaart toenemen (omdat het consumenten

    surplus toeneemt als de prijs daalt)

Vraag

Vraag is de hoeveelheid goederen en diensten die consumenten bereid zijn te kopen tegen een bepaalde prijs.

Leg uit wat vraag is en illustreer met een voorbeeld.

Consumentensurplus

Consumentensurplus is het verschil tussen de prijs die consumenten bereid zijn te betalen voor een bepaalde hoeveelheid goederen en diensten en de werkelijke prijs die ze betalen.

Leg uit wat consumentensurplus is en illustreer met een voorbeeld.

Aanbod

Aanbod is de hoeveelheid goederen en diensten die producenten bereid zijn te verkopen tegen een bepaalde prijs.

Leg uit wat aanbod is en illustreer met een voorbeeld.

Producentensurplus

Producentensurplus is het verschil tussen de prijs die producenten bereid zijn te ontvangen voor een bepaalde hoeveelheid goederen en diensten en de werkelijke prijs die ze ontvangen.

Leg uit wat producentensurplus is en illustreer met een voorbeeld.

Relatie tussen Aanbod, Vraag, Producentensurplus en Consumentensurplus

Aanbod en vraag bepalen de marktprijs. Producentensurplus ontstaat wanneer de marktprijs hoger is dan de minimumprijs die producenten bereid zijn te accepteren. Consumentensurplus ontstaat wanneer de marktprijs lager is dan de maximumprijs die consumenten bereid zijn te betalen.

Laat de leerlingen zien hoe aanbod, vraag, producentensurplus en consumentensurplus met elkaar samenhangen en hoe ze de marktprijs bepalen.

Het consumenten- en producentensurplus

  

Het consumentensuplus:

Het producentensurplus:

Aan de slag

Module Economie en maatschappij

Doornemen paragraaf 1.2

Opdrachten 1.6 t/m 1.9 maken