BF 3 Week 5 Zintuigen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

BF 3 week 5 Zintuigen (119 t/m 132)

lesdoelen

- je kan de algemene functie van de zintuigen benoemen

- je kan de 5 zintuigen beschrijven

- je benoemt de 3 functies van de tong

- je benoemt de 4 smakenpapillen en waar de diverse smaakzones aanwezig zijn op de tong

-je legt uit waarom het neusslijmlies vochtig dient te zijn.

- je beschrijft de functie van het oog en werking ( de 3 vliezen, rol van de kegels en staafjes in het oog).

- je beschrijft accommoderen van de ooglens in eigen woorden

- Je beschrijft de 3 onderdelen van het oor en weet waarvoor deze dienen.

-je beschrijft in eigen woorden de werking vh evenwichtsorgaan

- je benoemt wat verstoring van het evenwichtsorgaan aan verschijnselen laat zien

Functie van zintuigen

Via zintuigen sta je in contact met je omgeving.

De zintuigen kunnen waarschuwen voor gevaar, of als het lichaam beschadigd dreigt te worden.

Zintuigen : vangen van prikkel vanuit de omgeving

Waarnemen : prikkels omzetten in signalen die via de zenuwen naar de hersenen gaan.

In de hersenen --> bewustzijn --> hierdoor prikkel gewaar.

Diverse zintuigen

1. gevoelszintuig (tast, temperatuur, pijn, propriocepsis)

2. smaakzintuig

3.reukzintuig

4.gezichtzintuig

5.gehoorszintuig en evenwicht

    
      
      
   
      
      
   

    7

   
     
       
          Dit wordt getoondin de klassikale leswanneer je op'geef les' klikt.
       
     
   

   
   
     
       
          Dit wordt getoondin de gedeelde les dieleerlingen zelfstandigkunnen doen.
       
     
   

   
     
       
          Differentiëer
       
     
     

       
         
            Differentiëer
         
         
         

         
            Instellingen
         
       
     
   

   
   
 
   
   
   

   
   

   
   

   
   
     
       
          diverse zintuigen
       
     
   

   
   
     
        1. gevoelszintuig (tast, temperatuur, pijn, proriocepsis)2. smaakzintuig3. reukzintuig4. gezichtszintuig5.gehoorszintuig en evenwicht
     
   

   
  
 

 
 
 
   
   
     
       
       
       
 
   
   
    Slide
 
 
       
       
     
   
 
 

   
     
     
        Selecteer om teknippen, kopiëren ofte verwijderen
     
     
   

    7

   
     
       
          Dit wordt getoondin de klassikale leswanneer je op'geef les' klikt.
       
     
   

   
   
     
       
          Dit wordt getoondin de gedeelde les dieleerlingen zelfstandigkunnen doen.
       
     
   

   
     
       
          Differentiëer
       
     
     

       
         
            Differentiëer
         
         
         

         
            Instellingen
         
       
     
   

   
   
 
   
   
   

   
   

   
   

   
   
     
       
          diverse zintuigen
       
     
   

   
   
     
        1. gevoelszintuig (tast, temperatuur, pijn, proriocepsis)2. smaakzintuig3. reukzintuig4. gezichtszintuig5.gehoorszintuig en evenwicht
     
   

   
  
 

 
 
 
   
   
     
       
       
       
 
   
   
    Slide
 
 
       
       
     
   
 
   
   
   
   
   
   
 
     
    
    
    
    
    
  
  )

2. smaakzintuig

3. reukzintuig

4. gezichtszintuig

5.gehoorszintuig en evenwicht

Gevoelszintuig

Tast, temperatuur, druk en pijn : receptoren bereiken ons via de huid en slijmvliezen.

Propriocepsis ( dieptesensibiliteit) receptoren in pezen en spieren en gewrichtskapel. Dit geeft informatie over de stande van het lichaam in de ruimte.

 

zintuig	anatomie	prikkel	gewaarwording
gehoor	oren	luchttrilling	horen
gezichtsvermogen	ogen	licht	zien
reukzin	neus	stoffen	ruiken
smaakzin	tong	stoffen	proeven
tastzin	huid	vervorming van de huid	voelen

 

 

zintuig	anatomie	prikkel	gewaarwording
gehoor	oren	luchttrilling	horen
gezichtsvermogen	ogen	licht	zien
reukzin	neus	stoffen	ruiken
smaakzin	tong	stoffen	proeven
tastzin	huid	vervorming van de huid	voelen

 

 

zintuig	anatomie	prikkel	gewaarwording
gehoor	oren	luchttrilling	horen
gezichtsvermogen	ogen	licht	zien
reukzin	neus	stoffen	ruiken
smaakzin	tong	stoffen	proeven
tastzin	huid	vervorming van de huid	voelen

 

Receptoren

Eindpunten van gevoelszenuwen.

Het zijn dunne vrije zenuwuiteinden ide vlak onder de huid of het slijmvlies of rondom haarwortels liggen.

Deze vangen tast-, druk-, temperatuur-, en pijnprikkels

Reflexen

beschermingsreactie
van het lichaam via het autonome zenuwstelsel.

BIJV:

Als we per ongeluk een heet
voorwerp aanraken, trekken we heel snel onze hand terug, nog voordat we de pijn  gewaarworden.

Smaakzintuig

Functies van de mond

Spijsvertering

Eten en drinken komt via je mond je lichaam binnen. Wanneer je eten of drinken doorslikt, komt het via je slokdarm in de maag.

Ademhaling

De mondholte staat namelijk in contact met je luchtpijp. 

Spraak

In samenwerking met je stembanden. Je lippen, tong en kaken spelen een belangrijke rol bij het vormen van klanken

Smaakpapillen 

Het smaakzintuig bevindt zich in de smaakpapillen

Deze komen voor op de bovenkant van de tong en in het slijmvlies van de mond-keelholte. In de smaakpapillen eindigen de fijnste vertakkingen van de smaakzenuwen. 

Hier worden de smaakprikkels omgezet in signalen en verder geleid naar de hersenen. 

Daar worden we ons bewust wat we proeven. 

De smaak heeft een regelende functie bij de afscheiding van speeksel en maagsap.

 

vier smaakkwaliteiten

• Zoet  punt van de tong;

• Zuur  zijkanten;

• Zout  zijkanten;

• Bitter  achterkant.

Je hebt 10.000 smaakpapillen in je tong, mondslijmvlies, lippen, tandvlees en boven aan de keel 

Proeven:

Is een combinatie van reuk en smaak 

Als reuk is verstoord dan is de smaak veel minder goed. 

Reflexen 

Reukprikkels kunnen ook (onbewust) reflexen veroorzaken; 

bijvoorbeeld bij het ruiken van iets lekkers kan het water in de mond lopen

Reukzintuig 

Reukprikkels worden opgevangen door het reukzintuig.

In dit slijmvlies bevinden zich cellen die gevoelig zijn voor reukprikkels

Hulporganen van het oog:

 wenkbrauwen, 

oogleden, 

wimpers,

traanvocht, 

oogspieren 

Schematische doorsnede van het oog 

Gezichtszintuig

Het gezichtszintuig bevindt zich in het netvlies aan de binnenzijde van de oogbollen

De oogbollen liggen elk in een holte van het schedel; de oogkas. Ze zijn omgeven door spiertjes die de oogbewegingen tot stand brengen, en vetweefsel.

t

Hulporganenen van het oog:

• Wenkbrauwen;

• Oogleden met wimpers;

• Oogspieren;

• Traanapparaa

De oogbol (bulbus oculi) bestaat uit drie lagen: 3 vliezen

1. Een buitenste laag: de harde oogrok (sclera) en het hoornvlies (cornea);

2. Een middelste laag: het vaatvlies (choroidea) en het regenboogvlies (iris);

3. Een binnenste laag: het netvlies (retina).

oefenafbeelding oog

Antwoord op de tekening 

1. pupil                 2. netvlies                3. oogzenuw  

4.blinde vlek    5. harde oogrok      6. lens   

7. gele vlek        8. vaatvlies               9. glasachtig lichaam    

10. oogspier       11. hoornvlies       12. regenboogvlies

Netvlies

Het netvlies vormt de binnenste bekleding van de oogbollen. Hierin vertakt de oogzenuw zich in de receptoren tot fijne draadjes die de lichtprikkels opvangen. Deze receptoren noemen we staafjes en kegeltjes. 

Staafjes gebruik je in schemerlicht, de kegeltjes bij daglicht.

• 1. hoornvlies 
  
• Helder en doorzichtig 
  
• 2. pupil 
  
• Zwart gat in regenboogvlies (iris) Kan vernauwen en verder openen 
  
• 3. lens 
  
• Kan platter en boller worden 
  
• (accomoderen) 
  
• Bepaalt het scherp zien 
  
• 4. glasachtig lichaam 
  
• Moet helder zijn 
  

• 5. netvlies (retina)
  
• Lichtgevoelige sensoren (staafjes en kegeltjes)
• 6. oogzenuw
  
• Geeft beeld door aan de hersenen  7. blinde vlek
• Plaats van de oogzenuw
  
• 8. gele vlek (macula) Plaats van scherp zien (veel staafjes en kegeltjes)

Accomoderende werking 

Als je een voorwerp wilt bekijken dat dichter bij je ogen ligt, moet de ooglens boller worden gemaakt. 

Omdat de ooglens elastisch is, kan hij door het aanspannen of ontspannen van de spiertjes in het straallichaam boller of minder bol worden gemaakt.

Gehoorzintuig

3 onderdelen van het oor

1. Uitwendige oor, met de oorschelp, de uitwendige gehoorgangen en het trommelvlies;

2. Middenoor, bestaande uit de (trommel)holte met daarin drie gehoorsbeentjes; hamer (malleus), aambeeld (incus) en stijgbeugel (stapes);

3. Binnenoor gelegen in het rotsbeen aan de schedelbasis dat bestaat uit een doolhof van kanaaltjes.

Buis van Eustachius 

De trommelholte staat door middel van de buis van Eustachius in verbinding met de neus-keelholte, die in verbinding staat met de buitenwereld. 

Evenwichtsorgaan 

Evenwichtsorgaan 

 Ligt in het rotsbeen in het labyrint  

 3 halfcirkelvormige kanalen

 Vloeistof in de kanaaltjes wordt in beweging gebracht Geleiding via de evenwichtszenuw

  Verwerking in de hersenen vooral in de kleine hersenen (stuurt reflexen aan)

Verstoring

 Van het evenwichtsorgaan geeft:

 duizeligheid, 

wagenziekte

 of zeeziekte

volgende week

Geen les ivm pinksteren  ( preventie en slaap en waakritme) krijg je nog een opdracht voor.

lesweek  7:

anatomie van het zenuwstelsel 

boek blz 133 t/m 148