Vanaf par. 3.4

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

WELKOM

3 Kader

Welkom bij Nederlands!

Programma

• H3 Taalverzorging par. 3.4, 3.5 en 3.6

Lesdoelen: 

- je schrijft correcte tussenletters 

- je schrijft woorden correct aan elkaar of juist los

- je spelt bijvoeglijke naamwoorden juist

Tussenletters

Begrippen:

• samenstelling
• tussenletter
• koppelteken

Altijd -en, behalve:

als het eerste woord:

- een meervoud zowel op -en als op -s heeft: gemeente - gemeentes/gemeenten - gemeentehuis

- geen meervoud heeft: tarwe - tarwebloem

- iets is waar er maar één van is: zon - zonnebloem

- een ww of bn is: hebbeding, platteland

- het tweede woord versterkt: reuzeleuk, beresterk

Dus.....

Boek + bon =

Pan + set =

Diepte + punt =

Koningin + dag =

Tussen -s

Je schrijft een -s ertussen als je die bij andere samenstellingen ook hoort.

bedrijf + leven = bedrijfsleven

bedrijf + schade = bedrijfsschade

3.5 aan elkaar of los?

• samenstellingen van twee of meer woorden
•  woorden met er-, hier-, daar-, en waar- plus een voorzetsel: erin, hierop, waarover, daarmee 
• werkwoorden die beginnen met een voorzetsel: opmerken, uitvinden: dus ook: opgemerkt, uitgevonden

Koppelteken gebruik je 

•  bij woorden die beginnen met de voorvoegsels: niet-, non-, oud- en ex-: ex-voetballer, niet-roker, non-binair
• als de uitspraak anders onduidelijk wordt: toe-eigenen
• als een deel van de samenstelling bestaat uit een naam, letters, cijfers of tekens: 3d-printer, 18-jarige, mbo-opleiding
• bij een samengestelde aardrijkskundige naam: Noord-Amerika
• bij een vaste uitdrukking: huis-aan-huisblad, kant-en klaarmaaltijd

Dus.....

natuurgebied            of             natuur gebied

vogel reservaat        of             vogelreservaat

oud klasgenoot        of             oud-klasgenoot   of oudklas genoot

€-teken                         of             € teken

Bijvoeglijk naamwoord

• Stoffelijk bn: waarvan iets gemaakt is:

- vaak de uitgang -en.

-moderne stoffen krijgen vaak geen uitgang: een nylon panty, een plastic zak tegenover een papieren zak.

• een werkwoord kun je ook bijvoeglijk gebruiken: je schrijft het dan zo kort mogelijk: de vergrote foto, het gedode schaap, maar de geredde zebra

Aan de slag!

• Leren: de theorie van Taalverzorging par. 3.4, 3.5 en 3.6

• Maken: alle oefeningen van deze paragrafen.