Thema 4 basisstof 1

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Voeding & vertering

Planning

• Introductie hoofdstuk
• Uitleg
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Leerdoelen

• Je kunt de werking van enzymen beschrijven.
• Je kunt beschrijven welke rol bacteriën en schimmels spelen bij voedselbederf.
• Je kunt manieren noemen waarop voedsel kan worden geconserveerd.

Stofwisseling

Stofwisseling = alle processen in een organisme waarbij stoffen worden omgezet in andere stoffen

Bijvoorbeeld:

• Fotosynthese
• Verbranding
• Assimilatie

Enzymen

Als stoffen worden omgezet spreken we van een reactie (vb. verbranding).

Enzymen zijn eiwitten die deze reacties kunnen versnellen.

Enzymen zijn specifiek (sleutel-slot)

Enzymen

Enzymen kunnen stoffen:

• Opbouwen
• Afbreken

Opbouw stoffen

Afbraak stoffen

Enzymactiviteit

De snelheid waarmee een enzym een reactie versnelt = de enzymactiviteit.

Enzymactiviteit is afhankelijk van:

- temperatuur

- zuurtegraad (pH)

Optimumkromme

Zuurtegraad

Maak de opdr. 1 en 2 (blz. 14 en 15)

Voeding & vertering

Planning

• bs 1 afmaken
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Leerdoelen

• 12.1.1 Je kunt beschrijven welke rol bacteriën en schimmels spelen bij voedselbederf.
  
• 12.1.2 Je kunt manieren noemen waarop voedsel kan worden geconserveerd.
• 12.2.1 Je kunt de functies van voedingsstoffen en voedingsvezels in voedingsmiddelen noemen.
  
• 12.2.2 Je kunt zes groepen voedingsstoffen met hun functies en kenmerken noemen.

Schimmels en bacteriën: schadelijk

Kunnen voedselbederf veroorzaken.

Voedselvergiftiging: ontstaat vaak door het eten van voedsel dat met bacteriën is besmet

Bijv. Salmonella

Voedselbederf

Ons voedsel bestaat grotendeels uit dode resten van organismen. Schimmels en bacteriën breken dode resten van organismen af. Enzymen versnellen dit proces. 

Bij optimale omstandigheden (warm, vochtig) gaat dit het snelst.
Je voedsel bederft dan.

Voedselvergiftiging

Komt door giftige stoffen die bacteriën en schimmels maken

Voedselinfectie

De bacterie en schimmels maken jou ziek, als ze in GROTE hoeveelheden aanwezig zijn

Voedsel conserveren

Conserveren:  Het langer houdbaar maken van voedsel door

de omstandigheden voor bacteriën en schimmels ongunstig gemaakt.

Manieren om te conserveren:

1. Invriezen
2. Pasteuriseren
3. Steriliseren
4. Vacuüm verpakken
5. Drogen
6. Toevoegen van conserveermiddelen

Conserveren

Je kan conserveren door stoffen weg te halen

• bijv. vacuüm verpakken/drogen

Je kan conserveren door stoffen toe te voegen

• Zout
• Suiker
• Zuur

Toegevoegde stoffen noemen we Additieven

levensvoorwaarden micro-organismen

• Lucht (zuurstof)
• Water

Verse melk

•  Pasteuriseren

• de melk wordt verhit tot 72 graden
• veel micro-organismen gaan dood
  

Lang houdbare melk

• Steriliseren

• de melk wordt een tijdje verhit op 130-140 graden
• alle micro-organismen gaan dood

Wijn en bier

• Alcohol

• Door de alcohol worden micro-organismen gedood

zilveruitjes

• Zuur

• Te zuur voor de micro-organismen om in te leven

blikje ananas

• Suiker

• Te veel suiker voor de micro-organismen om in te leven
  

Koffie

• Vacuum

• Er is geen lucht, dus de micro-organismen kunnen er niet leven (ook geen water)
  

Olijven

• Zout

• Te zout, daar kunnen geen micro-organismen in leven
  

Cup a soup, rozijnen

• Drogen

• er is geen water, dus micro-organismen kunnen er niet leven
  

Maak opdr. 3 (blz. 15 en 16)