Les 1 Nederlands grammatica blok 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Nederlands blok 1 grammatica

Wat is een werkwoord?

Een werkwoord is een doe-woord.

Het werkwoord in een zin vertelt wat er gedaan wordt of wat er gebeurt.

Voorbeelden van werkwoorden zijn: tennissen, vangen, slapen. 

Maar ook: worden, hebben, zijn.

Welke vormen?

Werkwoorden kunnen drie verschillende vormen hebben: 

1) de persoonsvorm (of de pv)

2) het hele werkwoord

3) het voltooid deelwoord 

(dat zijn werkwoorden die beginnen met ge-/be-/ver-)

Wat is een persoonsvorm?

De pv is de vorm van het werkwoord die je in de tegenwoordige tijd en in de verleden tijd kunt schrijven.

Je gebruikt de tijdproef om de persoonsvorm in een zin te vinden. 

Voorbeeld tijdproef PV:

a. De auto wordt voor het huis geparkeerd. (tt)

In deze zin staan twee werkwoorden: wordt en geparkeerd.

Verander je deze zin van tijd, dan krijg je:

b. De auto werd voor het huis geparkeerd. (vt)

Voorbeeld tijdproef PV:

De visser vangt een forel.

vangt = tegenwoordige tijd

De visser ving een forel.

ving = verleden tijd

In deze zinnen zijn vangt en ving de persoonsvorm.

Maarrrrr....

..je kunt de PV ook nog op twee andere manieren vinden.

Welke waren dat ook alweer?

Op welke twee andere manieren kun je de PV in een zin vinden?

En dan nu het werkwoordelijk gezegde!

Het werkwoordelijk gezegde is:

1. De pv
2. De pv + alle andere werkwoorden in de zin

Hij is zijn spullen vergeten.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. is
2. is vergeten
3. zijn spullen
4. hij

Hij kijkt op zijn telefoon.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. kijkt
2. kijkt op
3. zijn telefoon
4. Hij

Hij steekt een lucifer aan.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. steekt
2. hij steekt
3. steekt aan
4. steekt lucifer

Wie heeft mijn scooter gerepareerd?

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. Wie
2. heeft
3. heeft gerepareerd
4. mijn scooter

Hoe vind je het onderwerp?

1. aan wie/ voor wie
2. wie/ wat+ wwg
3. alle werkwoorden in de zin

Ze kozen pooldieren als onderwerp voor hun werkstuk .
Wat is het onderwerp?

1. Als onderwerp
2. Pooldieren
3. Kozen
4. Ze

Ik kan een taart bakken.
Wat is het onderwerp?

1. Ik
2. kan
3. het onderwerp
4. een zin

Hoe vind je het onderwerp in een zin?

Werk zelfstandig aan oefening 1 t/m 5

https://www.cambiumned.nl/zinsdelen/onderwerp/

Hebben jullie nog vragen?

Hoe vind je het lijdend voorwerp in een zin?

lijdend voorwerp

wie of wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp

De ober brengt het meisje een cola

Vraag: wie of wat brengt de ober?

lijdend voorwerp = een cola

Lijdend voorwerp?
'Geef je haar je telefoon?'

1. Ja
2. Nee

Een zin heeft altijd een lijdend voorwerp.

1. Ja
2. Nee

Lijdend voorwerp

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?
Jij kan het lijdend voorwerp in die zin vinden.

1. jij
2. het lijdend voorwerp
3. in die zin
4. kan vinden

Wat is het lijdend voorwerp?
Ik heb haar een boek geleend.

1. ik
2. een boek
3. heb geleend
4. haar

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

1. Wie of wat + pv
2. Vraagzin maken
3. Wat + gez. + ow.
4. Alle werkwoorden in de zin noteren.

Onderwerp

Persoonsvorm

Werkwoordelijk
gezegde

Lijdend voorwerp

Dit zinsdeel geeft aan wie of wat iets doet.

Dit zinsdeel overkomt of ondergaat iets.

Dit zinsdeel vertelt wat het onderwerp in een zin doet.

Dit zinsdeel verandert mee als je de zin van tijd verandert.

Wat is het lijdend voorwerp?

gekeken.

Het lijdend voorwerp

We 

hebben

vanavond

een serie 

Moeder kookte een heerlijke maaltijd.

Ik zie haar.

Wij geven jullie een bos bloemen.

Heb je aan je ouders geschreven?

Lijdend voorwerp

Geen lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp

Geen lijdend voorwerp

Maak opdracht 1.3

Grammatica blok 1

Voorzetsels

Voorzetsels

Wat is GEEN voorzetsel?

1. hier
2. in
3. tussen
4. wegens

Wat zijn voorzetsels?

1. de, het, een
2. in, voor, achter, sinds
3. raam, deur, wand, vakantie
4. voorlezen, voorspellen, voorzeggen

Wat zijn voorzetsels?

1. de, het, een
2. in, voor, achter
3. raam, deur, wand
4. voorlezen, voorspelen, voorzeggen

Voorzetsels
Wat is geen voorzetsel?

1. Tijdens
2. voor
3. omdat
4. tussen

Wat is een voorzetsel?

1. de
2. naast
3. fietsen
4. fles