§5 hoofd- en bijzaken les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Lesplanning

* stillezen in je leesboek

* terugblik deelonderwerpen

* theorie hoofd- en bijzaken

* oefeningen

Lesdoel

Aan het eind van de 

les kan/weet ik:

* de kernzin van een alinea vinden.

* hoofd- en bijzaken in een tekst vinden.

Deelonderwerpen

Hoe vind je een deelonderwerp van een alinea?

Klas 48 uur zonder telefoon

Leerlingen van de onderbouw van het Lorentz Lyceum uit Arnhem hebben onlangs succesvol meegedaan aan een experiment waarbij ze gedurende twee dagen geen mobiel, games of sociale media mochten gebruiken. ‘De No Phone Challenge was flink afkicken’, zegt de mentor. De leerlingen vonden zelf dat ze veel socialer waren, zowel in de klas als thuis. De pauzes leken langer en werden leuker bevonden. ‘We gingen spellen doen en ik sprak mijn klasgenoten meer’, somt een leerling op. ‘We hadden ook meer tijd voor huiswerk.’

1. Welke zin is de belangrijkste in deze tekst? 

2. Waarom?

Hoofd- en bijzaken

Hoofdzaken en bijzaken

De belangrijkste zaken in een tekst noem je hoofdzaken. 

Minder belangrijke zaken als uitleg, toelichting en voorbeelden noem je bijzaken.

Hoofdzaken

• Belangrijkste informatie van de tekst.
• Je vindt de hoofdzaken van een tekst op voorkeursplaatsen, zoals de inleiding en het slot. 
• De kernzin van elke alinea bevat een hoofdzaak. 
• Sommige alinea's hebben geen kernzin, dan moet je zelf de hoofdzaak bepalen. 

Hoofdzaken

Hoe en waar vind je de hoofdzaken?

• Vaak in de eerste, de tweede en/of de laatste zin van een alinea.
• Daartussen staan vaak voorbeelden, toelichtingen of een verdere uitleg, dat zijn bijzaken.
  Denk aan de hamburger... 
  
  

Stel jezelf de volgende vragen:

1. Heb ik deze zin nodig om de tekst/de alinea goed te begrijpen?
2. Wat zegt deze zin over het (deel)onderwerp?

Hoofdzaken (structuur)

Hoofdzaken (structuur)

Bijzaken (vulling)

Wat is de kernzin?

Alle jongeren moeten op school leren programmeren, omdat dit goed is voor hun algemene ontwikkeling en noodzakelijk voor hun latere kansen op de arbeidsmarkt. Dat is het advies van Platform Onderwijs 2032 over het onderwijs van de toekomst. Digitale vaardigheden zouden nodig zijn om jongeren voor te bereiden op deelname aan de maatschappij. Mariëlle Stoelinga, universitair hoofddocent informatica in Twente, pleit voor verplichte programmeerlessen op school, zoals in Engeland en Finland al gebeurt.

Naar: BN/De Stem, 8 oktober 2015

Opdracht

Je kiest een havo- of vwo-opdracht.

Maak de vragen.

Eerder klaar? Dan maak je opdracht 1 en 2 van §5 Meer dan lezen. (Dit is ook huiswerk)

Heb je vragen? Steek je hand omhoog!

Huiswerk

Do 18-04

Maken §5 opdr. 1 en 2