1.7 Grammatica (4 lessen)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

   1.7 Grammatica       Welkom

Op je tafel:

Laptop/boek

schrift Nederlands

Zinsdelen... geen woordsoorten

Planning

• Lesdoelen
  
• Wat weet je al?
  
• Uitleg zinsdelen + pv
  
• Maken
  
• Lesdoelen check ✅❌
  

Lesdoelen

Aan het einde van de les...

• kan je zinsdeel strepen zetten
• kan je de persoonsvorm vinden 

Ik kan de persoonsvorm in een zin al vinden!

😒🙁😐🙂😃

Ik weet hoe ik zinsdeelstrepen moet zetten.

😒🙁😐🙂😃

Wat weet je al? 1.7

• Maken: instapopdracht 2
  

1. Onderstreep de persoonsvorm
   
2. Verdeel de zin in zinsdelen
   
3. Noteer o (onderwerp) boven het juiste zinsdeel
   

Klaar? Maken opdracht 1.

Wat zijn zinsdelen?

Zinnen zijn gemaakt van zinsdelen. Het zijn een soort puzzelstukjes.

Zinsdelen

Een zinsdeel kan uit één of meerdere woorden bestaan. 

Een zinsdeel kan in zijn geheel voor de pv gezet worden.

Stappenplan:

1. Onderstreep de pv.

2. Zet voor en achter de pv zinsdeelstrepen.

3. Verander de volgorde van de zin: kijk welke woorden je samen voor de pv kunt zetten. Herhaal deze stap zo vaak dat nodig is.

1

Voorbeeld

Mandy wacht op haar moeder.

1. Onderstreep de pv.

               - Mandy wacht op haar moeder.

2. Zet voor en achter de pv zinsdeelstrepen.

               - Mandy | wacht | op haar moeder.

3. Verander de volgorde van de zin.

               - Op wacht haar moeder Mandy.   ❌

               - Op haar wacht moeder Mandy.   ❌

               - Op haar moeder | wacht | Mandy.   ✅

Zinsdelen
Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
'Hij eet een appel.'

1. 3 zinsdelen
2. 2 zinsdelen
3. 4 zinsdelen
4. 1 zinsdeel

Wat is de pv in de volgende zin?

We gaan hard fietsen.

1. We
2. gaan
3. hard
4. fietsen.

1.7 Persoonsvorm.    .       

- Het is bijna altijd één woord

- Het is een vorm van een werkwoord  (doe-woord)

- Hij staat in het enkelvoud of meervoud

            Hij eet een appel -> Jullie eten een appel

- Hij staat in tegenwoordige tijd of verleden tijd

             Hij eet een appel -> Hij at een appel

2

Persoonsvorm tijdproef 

1. Zet de zin in de andere tijd (tijdproef). 

2. Het woord dat verandert is de pv.

Ik loop naar school.

Ik liep naar school.

Elke zin heeft een persoonsvorm.

3

Wat is de persoonsvorm van:
'Hij koopt een bos bloemen.'

Wat is de pv in de volgende zin:

Wie komt er mee?

1. Wie
2. komt
3. er
4. mee

Wat is de pv in de volgende zin:

Gaan wij naar dansen?

1. Gaan
2. wij
3. naar
4. dansen

Wat is de pv in de volgende zin:

De meiden lopen terug.

1. De
2. meiden
3. lopen
4. terug

Maken 

Opdracht 4, 5 en 6

Klaar? Maak opdracht 7 en 8

Kijk goed naar de leertekst

Lesdoelen check 

✅ ❌

Wat is de persoonsvorm?

1. Is
2. Donald Duck
3. 80 jaar
4. beroemd

Wat is de persoonsvorm?

Jullie zouden nu de persoonsvorm moeten kunnen vinden.

1. zouden
2. moeten
3. kunnen
4. vinden

De persoonsvorm is altijd een

1. werkwoord
2. persoon

De persoonsvorm is altijd een werkwoord.

Wat is de persoonsvorm?

1. De persoonsvorm
2. is
3. altijd
4. een werkwoord

Wat is de persoonsvorm?

Wie wil er mee?

1. Wie
2. wil
3. er
4. mee?

Wat is de persoonsvorm?

Heb je veel tijd?

1. Heb
2. je
3. veel
4. tijd?

   1.7 Grammatica       Welkom

les 2

Op je tafel:

Laptop/boek

schrift Nederlands

Zinsdelen... geen woordsoorten

Planning

• Lesdoelen
  
• Herhaling
• Uitleg
  
• Maken
  
• Lesdoelen check ✅❌
  

Lesdoelen

Aan het einde van de les...

• kan je zinsdeel strepen zetten
• kan je de persoonsvorm benoemen 
• kan je het onderwerp benoemen

Kies 3 zinnen uit het liedje

(MOET EEN PV BEVATTEN!)

Einde van de les heb je de zinnen weer nodig.

https://open.spotify.com/track/3WuphonBW94Yecg9jEsRTE?si=347e6c54ae054c49 

Hoeveel zinsdelen heeft de volgende zin:
De kale man eet een heerlijke appel.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Hoeveel zinsdelen heeft de volgende zin:
Pietje loopt naar de klas.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat zijn zinsdelen?

Zinnen zijn gemaakt van zinsdelen. Het zijn een soort puzzelstukjes.

Zinsdelen

Een zinsdeel kan uit één of meerdere woorden bestaan. 

Een zinsdeel kan in zijn geheel voor de pv gezet worden.

Stappenplan:

1. Onderstreep de pv.

2. Zet voor en achter de pv zinsdeelstrepen.

3. Verander de volgorde van de zin: kijk welke woorden je samen voor de pv kunt zetten. Herhaal deze stap zo vaak dat nodig is.

1

Wat is de pv in de volgende zin:

Loop jij mee naar de trein?

1. Loop
2. jij
3. naar
4. de trein?

Wat is de pv in de volgende zin:

Wat kom je doen?

1. Wat
2. kom
3. je
4. doen?

1.7 Persoonsvorm.    .       

- Het is bijna altijd één woord

- Het is een vorm van een werkwoord  (doe-woord)

- Hij staat in het enkelvoud of meervoud

            Hij eet een appel -> Jullie eten een appel

- Hij staat in tegenwoordige tijd of verleden tijd

             Hij eet een appel -> Hij at een appel

2

Persoonsvorm tijdproef 

1. Zet de zin in de andere tijd (tijdproef). 

2. Het woord dat verandert is de pv.

Ik loop naar school.

Ik liep naar school.

Elke zin heeft een persoonsvorm.

3

Wat is de pv in de volgende zin:

We breien een mooie sjaal.

1. We
2. breien
3. een
4. mooie sjaal.

Wat is de pv in de volgende zin:

Hij is zo blij.

1. Hij
2. is
3. zo
4. blij.

Maken 

Opdracht 7, 8, 9, 10

Klaar? Maak opdracht 11 en 12

Kijk goed naar de leertekst

Lesdoelen check 

Pak je zinnen erbij!

Schrijf de pv op en ontleed de zinnen.

   1.7 Grammatica       Welkom

les 3

Op je tafel:

Laptop/boek

schrift Nederlands

Zinsdelen... geen woordsoorten

Planning

• Lesdoelen
  
• Herhaling
• Uitleg nieuwe lesstof
  
• Maken
  
• Lesdoelen check ✅❌
  

Lesdoelen

Aan het einde van de les...

• kan je zinsdeel strepen zetten
• kan je de persoonsvorm benoemen 
• kan je het onderwerp benoemen

Hoeveel zinsdelen heeft de volgende zin:

De kale man eet een heerlijke appel op een bankje.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Hoeveel zinsdelen heeft de volgende zin:
1k kader heeft 70 leerlingen.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Zinsdelen

Een zinsdeel kan uit één of meerdere woorden bestaan. 

Een zinsdeel kan in zijn geheel voor de pv gezet worden.

Stappenplan:

1. Onderstreep de pv.

2. Zet voor en achter de pv zinsdeelstrepen.

3. Verander de volgorde van de zin: kijk welke woorden je samen voor de pv kunt zetten. Herhaal deze stap zo vaak dat nodig is.

1

Wat is de pv in de volgende zin:

Heb jij tegen mij gelogen?

1. Heb
2. jij
3. tegen mij
4. gelogen?

Wat is de pv in de volgende zin:

Waarom ga je weg?

1. Waarom
2. ga
3. je
4. weg?

1.7 Persoonsvorm.    .       

- Het is bijna altijd één woord

- Het is een vorm van een werkwoord  (doe-woord)

- Hij staat in het enkelvoud of meervoud

            Hij eet een appel -> Jullie eten een appel

- Hij staat in tegenwoordige tijd of verleden tijd

             Hij eet een appel -> Hij at een appel

2

Persoonsvorm tijdproef 

1. Zet de zin in de andere tijd (tijdproef). 

2. Het woord dat verandert is de pv.

Ik loop naar school.

Ik liep naar school.

Elke zin heeft een persoonsvorm.

3

Nieuw!!! 

Wie weet er hoe je het onderwerp moet vinden?

(zinsontleding)

Wat is het onderwerp in de volgende zin:
De lieve kat rent achter de muis aan.

1. De lieve kat
2. rent
3. achter
4. de muis

1.7 Onderwerp (o)

Je kunt het onderwerp vinden door de vraag:

Wie of wat + de persoonsvorm?

Het antwoord op deze vraag is het onderwerp.

De kinderen hebben een kaars aangestoken.

Wie hebben?

Antwoord: De kinderen

4

Samen oefenen

Klassikaal ontleden we de volgende twee zinnen en benoemen we de pv en het o.

1. De groene fatbike uit 2023 is populair. 

2. Karel loopt met zijn fiets naar de winkel.

Benoem het o uit de volgende zin:
De oude hond en lieve kat gingen achter de muis aan.

Benoem het o uit de volgende zin:
Heeft de hond jou gebeten?

1.7 Maken 

Opdracht 11, 12, 13, 14, 15

Klaar? Maak opdracht 16 en 17

Kijk goed naar de leertekst

Lesdoelen check 

✅ ❌

Benoem pv en o in de volgende zin:

De lange jas valt op de grond.

   1.7 Grammatica       Welkom

les 4

Op je tafel:

Laptop/boek

schrift Nederlands

Zinsdelen... geen woordsoorten

Planning

• Lesdoelen
  
• Herhaling
• Uitleg nieuwe lesstof
  
• Maken
  
• Lesdoelen check ✅❌
  

Lesdoelen

Aan het einde van de les...

• kan je zinsdeel strepen zetten
• kan je de persoonsvorm benoemen 
• kan je het onderwerp benoemen

Herhaling

Neem de zin over, zet zinsdeelstrepen en benoem pv en o.


Gaan Patrick en Alicia naar de winkel?

Hoeveel zinsdelen heeft de volgende zin:

Mijn moeder fiets altijd naar werk.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Zinsdelen

Een zinsdeel kan uit één of meerdere woorden bestaan. 

Een zinsdeel kan in zijn geheel voor de pv gezet worden.

Stappenplan:

1. Onderstreep de pv.

2. Zet voor en achter de pv zinsdeelstrepen.

3. Verander de volgorde van de zin: kijk welke woorden je samen voor de pv kunt zetten. Herhaal deze stap zo vaak dat nodig is.

1

Wat is de pv in de volgende zin:

Veeg jij straks het klaslokaal?

1. Veeg
2. jij
3. straks
4. het klaslokaal?

Wat is de pv in de volgende zin:

Wanneer was hij boos?

1. Wanneer
2. was
3. hij
4. boos?

1.7 Persoonsvorm.    .       

- Het is bijna altijd één woord

- Het is een vorm van een werkwoord  (doe-woord)

- Hij staat in het enkelvoud of meervoud

            Hij eet een appel -> Jullie eten een appel

- Hij staat in tegenwoordige tijd of verleden tijd

             Hij eet een appel -> Hij at een appel

2

Persoonsvorm tijdproef 

1. Zet de zin in de andere tijd (tijdproef). 

2. Het woord dat verandert is de pv.

Ik loop naar school.

Ik liep naar school.

Elke zin heeft een persoonsvorm.

3

Wat is het onderwerp in de volgende zin:
De boze meneer rent achter haar aan.

1. De boze meneer
2. rent
3. achter
4. haar

1.7 Onderwerp (o)

Je kunt het onderwerp vinden door de vraag:

Wie of wat + de persoonsvorm?

Het antwoord op deze vraag is het onderwerp.

De kinderen hebben een kaars aangestoken.

Wie hebben?

Antwoord: De kinderen

4

1.7 Maken 

Afmaken: 11 t/m 15

Maken: 16 en 17

Klaar? Werkblad zinsdelen.

Kijk goed naar de leertekst

Lesdoelen check 

✅ ❌

Ik weet nu hoe ik zinsdeelstrepen moet zetten.

😒🙁😐🙂😃

Ik kan de pv benoemen.

😒🙁😐🙂😃

Ik kan het o benoemen.

😒🙁😐🙂😃

Neem de zin over, zet zinsdeelstrepen en benoem pv en o.


De man die is geboren in Haarlem woont in Nieuw-Vennep.