5.2 Nederland na 1945

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Nederland na 1945

5.2 Nederland na 1945

1. Terugblik 5.1
2. Stukje uitleg
3. Aan de slag!

Doel van de les:

- Je kunt oorzaken noemen voor de groei van de NL economie

- Je kunt gevolgen noemen van de stijgende welvaart  

Wat waren de politionele acties?

Waarom ondertekende Nederland uiteindelijk toch de soevereiniteitsoverdracht?

Economische groei

- Wederopbouw vanaf 1950

Drie oorzaken economische groei:

1. Marshallhulp

2. Poldermodel

     - Regering, werkgevers, vakbonden overleggen -> prijzen en lonen laag houden (concurrentie buitenland).

3. Stichting EGKS, EEG > EU

Stijgende welvaart

Stijging lonen vanaf 1960, dus een stijging in de welvaart.

Dit had twee gevolgen, namelijk het ontstaan van:

1. Consumptiemaatschappij 

      --> Amerikanisering

2. Jongerenculturen (nozem, provo, hippie, etc.)

Hoe ontstaan jongerenculturen?

Jongeren namen niet automatisch meer alles van ouders over --> stijgende welvaart onder jongeren --> jongeren hebben geld om eigen spullen te kopen --> jongeren ontwikkelen eigen identiteit

Aan de slag!

1. Kijk 5.1 na (nakijkbladen in studiewijzer)
2. Maak opdracht 1 t/m 5 (vanaf blz. 159)

We werken de eerste tien minuten in stilte

Klaar? lees de tekst 'De verzorgingsstaat' op blz. 157 en maak opdracht 6.

5.2 Nederland na 1945

Deel 2

Deze les:

1. Terugblik vorige les
2.  Uitleg verzorgingsstaat, verandering mentaliteit en multiculturele samenleving 
3. Filmpje Dolle Mina
4. Aan de slag!

Doel van de les:

- Je kunt uitleggen hoe de verzorgingsstaat werd opgebouwd

- Je kunt beschrijven welke sociaal-culturele ontwikkelingen plaatsvonden

- Je kunt uitleggen waardoor en hoe de mentaliteit van Nederlanders veranderde

- Je kunt beschrijven hoe Nederlanders meer rechten kregen

Welke 3 oorzaken kun je noemen voor de groei van de Ned. economie?

1. Marshallhulp
2. Poldermodel (wat was dat ook alweer?)
3. Oprichting EGKS (en later EEG en EU)

Welke gevolgen had deze stijgende welvaart in NL?

Twee gevolgen:

1. Ontstaan consumptiemaatschappij en daaruit voortvloeiend de amerikanisering
2. Ontstaan jongerenculturen

Verzorgingstaat

Door economische groei konden mensen verzorgd worden door de staat -> Verzorgingsstaat 

Willem Drees:

- WW (werklozen)

- AOW (65+)

Marga Klompé (eerste vr. minister)

- Bijstand (geen inkomen) 

- Arbeidsongeschiktheidsuitkering

Verandering mentaliteit

Door stijging in de welvaart veranderde de mentaliteit.

Gevolgen:

- Individualisering:

Persoonlijke onafhankelijkheid, eigen keuzes

- NL seculariseerde: Afstappen van de kerk hierdoor ontstond ontzuiling en werd de samenleving pluriformer

- Verandering in verhouding tussen mannen en vrouwen: tweede feministische golf

Feminisme en vrouwenemancipatie

Eerste Feministische Golf, streden voor vrouwenkiesrecht, hoger onderwijs en recht op arbeid. Duurde tot het algemeen kiesrecht (1919)

1956 keerpunt. Handelingsonbekwaamheid v/d vrouw uit de wet.

Rond 1965 begon de Tweede Feministische Golf: beweging die tussen 1965 en 1990 opkwam voor de rechten van de vrouw.

1969 actiegroep Dolle Mina: plasrecht voor vrouwen, mannen nafluiten op straat, baas in eigen buik, abortus (legaal vanaf 1984)

Hoe zie jij je toekomst?

• Huishouden, koken en voor je kinderen zorgen?
  
• Of liever studeren en carrière maken?
  
• Of liever een combinatie?
  
• Of misschien totaal iets anders?
  

Meer rechten

Bij de nieuwe mentaliteit paste dat mensen meer rechten eisten. 

- Het recht om mee te praten voordat er besluiten worden genomen: inspraak. 

Voorbeeld: verlaging kiesgerechtigde leeftijd van 25 naar 18 jaar

- De grondwet werd in 1983 uitgebreid met sociale grondrechten.

Voorbeeld: recht op onderwijs, werk en gezondheidszorg

Multiculturele samenleving

Verandering na 1945: ontstaan multiculturele samenleving

Drie belangrijke groepen immigranten kwamen naar NL:

Groep 1: Indo's, Surinamers en Antillianen emigreerden, 

waarom juist deze groep mensen?

Multiculturele samenleving II

Groep 2: Arbeidsmigranten (gastarbeiders) Middellandse zee: Italianen, Turken, Marokkanen, Spanjaarden

Groep 3: Migranten na 1990

Asielzoekers op de vlucht

Aan de slag!

1. Maak 5.2 af t/m opdracht 13
2. Kijk 5.2 na (nakijkbladen in studiewijzer gs in Magister) 

De eerste tien minuten in stilte, daarna zachtjes overleggen

Vragen? Stel ze!