tracheostoma en tracheacanule

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Tracheostoma en tracheacanule

Wat weten jullie al van tracheotomie /tracheostoma/tracheacanule?

leerdoelen

1. je kunt uitleggen wat een tracheostoma is en wat een tracheotomie is
2. Je kunt uitleggen waarom een cliënt met een tracheacanule een verhoogde kans op een longontsteking heeft en welke andere problemen zich kunnen voordoen bij cliënten met een tracheacanule
3. Je kunt mogelijke complicaties benoemen die kunnen optreden bij het verzorgen van een tracheacanule.
4. Je kunt de specifieke aandachtspunten van de vaardigheden benoemen en kent de volgorde van handelen.

Tracheostoma (eindstandig)

BLIJVEND

Tracheotomie (niet - eindstandig) 

Tracheotomie

Openen van de trachea via de hals

reversibel

Dreigende verstikking doordat de larynx dicht zit

Langdurige beademing

Farynx en larynx zijn nog intact

 

Tracheostoma (eindstandige tracheotomie)

Blijvende verbinding in de hals doordat de trachea in de huid van de hals wordt gehecht

irreversibel

Na een laryngectomie, bijv. bij strottenhoofdkanker

Geen stembanden meer doordat de larynx is verwijderd epiglottis en stembanden onderdeel van larynx, door uitgeademde lucht worden de stembanden in trilling gebracht)

Wat is het doel van een tracheostoma-/canule?

1. Dat de zorgvrager onbelemmerd kan blijven ademhalen
2. Dat de zorgvrager beademd kan worden
3. Dat de zorgvrager gemakkelijk geïnduceerd kan worden
4. Dat de zorgvrager zich niet verslikt tijdens het drinken

• beademing via een tube, wanneer na drie /vier weken nog geen zicht is op detonatie 
  

afwijkingen in het lumen van de luchtpijp: gezwellen of een blokkade van de luchtwegen door een vreemd lichaam in de keel; 

dreigende afsluiting van de luchtpijp door druk van buitenaf: bloedingen en oedeemvorming; 

dreigende afsluiting van de luchtpijp door interne oedeemvorming: allergie, ontsteking, bestraling of verbranding; 

verlamming van de slik- en ademhalingsspieren door een neurologische ziekte van het verlengde merg of ruggenmerg, bijvoorbeeld een hoge dwarslaesie; 

voor het wegzuigen van diep slijm: comateuze zorgvragers of zorgvragers die zeer veel sputum produceren, maar niet meer in staat zijn dit op te hoesten; 

beademing via een tube, wanneer na drie tot vier weken beademen via de neus of de mond nog geen zicht is op detubatie (weghalen van de tube).

met en zonder cuff

 Met: Is nodig voor beademing en bij slikproblemen. 

Zonder: alleen problemen zijn bij het ophoesten van slijm

Hoe controleer je of er voldoende lucht in de cuff aanwezig is?

1. Met een cuff-druk-meter
2. Met de controle ballon
3. door de zorgvrager te laten slikken
4. door de arts de cuff te laten controleren

Als de zorgvrager gaat eten of drinken, moet je eerst controleren of er voldoende lucht in de cuff aanwezig is. Waarom is dit?

1. Omdat de cuff de slokdarm afsluit om verslikking te voorkomen
2. Omdat de cuff de luchtwegen afsluit om een aspiratiepneumonie te voorkomen
3. Omdat de zorgvrager niet kan slikken als er onvoldoende lucht in de cuff aanwezig is
4. Omdat de zorgvrager niet kan eten als er onvoldoende lucht in de cuff aanwezig is

Kunstneus/spraakklepje

De zorg

- Ben je ervan bewust dat manipulaties aan canule trachea wordt geprikkeld -  hoestprikkel en slijm uit canule

Aandachtspunten:

1. Indien zorgvrager niet kan spreken :  pen en papier geven
   
2. Spreek stopteken af
   
3. Wees alert op non-verbale reacties en stel gesloten vragen
   
4. Alert zijn dat er geen vocht in canule loopt
   
5. Korstjes verwijderen van ingedroogd slijm

Vervolg zorg

1. Tracheostoma schoonmaken met gaasje i.v.m. indikken opgehoest slijm
2. Zorgvrager krachtig laten hoesten en diep ademen  ophoesten slijm om longontsteking te voorkomen
   
3. Installeer de zorgvrager in een halfzittende/half liggende houding
   
4. Let op de ademhaling
   
5. (Uitzuigen om ademweg vrij te maken)
   
6. Mond heeft extra zorg nodig
   

Bij een tracheotomie wordt de luchtpijp geopend?

1. Juist
2. niet juist

Met een tracheostoma heeft een zorgvrager geen stembanden meer?

1. juist
2. niet juist

Via een tracheacanule kan de zorgvrager beademd worden?

1. juist
2. niet juist

Bij een (dreigende) afsluiting van de luchtpijp voert de arts altijd een tracheotomie uit?

1. Juist
2. niet juist

controle leerdoelen

1. Je kunt uitleggen wat een tracheostoma is en wat een tracheotomie is
   
2. Je kunt uitleggen waarom een cliënt met een tracheacanule een verhoogde kans op een longontsteking heeft en welke andere problemen zich kunnen voordoen bij cliënten met een tracheacanule
   
3. Je kunt mogelijke complicaties benoemen die kunnen optreden bij het verzorgen van een tracheacanule.
   
4. Je kunt de specifieke aandachtspunten van de vaardigheden benoemen en kent de volgorde van handelen.

player.hihaho.com

leerdoelen

1. je kunt uitleggen wat een tracheostoma is en wat een tracheotomie is
2. Je kunt uitleggen waarom een cliënt met een tracheacanule een verhoogde kans op een longontsteking heeft en welke andere problemen zich kunnen voordoen bij cliënten met een tracheacanule
3. Je kunt mogelijke complicaties benoemen die kunnen optreden bij het verzorgen van een tracheacanule.
4. Je kunt de specifieke aandachtspunten van de vaardigheden benoemen en kent de volgorde van handelen.