4.4 - Hulp bij voortplanting + 4.5 - Voorkomen van SOA's

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 4 - Voortplanting en seksualiteit

4.4 - Hulp bij voortplanting

4.5 - Voorkomen van SOA's

bladzijde 141 - 150

BiNaS 86E, 67H, 77C 

Doelen van deze les

Je kent verschillende manieren van kunstmatige bevruchting

Je kan uitleggen hoe deze manieren werken

Je kan uitleggen welke prenatale onderzoeken artsen kunnen uitvoeren, en wat deze inhouden

Je weet wat virussen zijn en hoe ze werken (met name HIV)

Je weet hoe SOA's verspreid en voorkomen kunnen worden

Je kan verschillende anticonceptiemiddelen/methoden noemen en hun mate van betrouwbaarheid toelichten

Onvruchtbaar

Onvruchtbaar of verminderd vruchtbaar

IVF

ICSI

IVF

IVF (In Vitro Fertilisatie)

- Stimulering follikelrijping

- Aanprikken follikels

- Bevruchting

- Plaatsing in baarmoeder

ICSI

Intro cytoplasmatische sperma injectie -> bij te lage hoeveelheid zaadcellen

vorm van IVF

Erfelijke aandoeningen

Kunnen een zwangerschap vermoeilijken

- Thalassemie -> hemoglobinetekort

Minder binding zuurstof door rode bloedcellen - zuurstofgebrek bij kind

Erfelijk bepaalde aandoening (bron 25)

Kansen berekenen

Twee allelen -> een zieke: drager

Eigenschap kan worden doorgegeven aan kind

Embryoselectie: 1 cel uit embryo verwijderd en gecontroleerd op aanwezigheid allel

-> Alleen bij ernstige, erfelijke aandoeningen

Onderzoekstechnieken

prenatale diagnostiek: onderzoek van foetus

Vlokkentest (w10)

Vruchtwaterpunctie (w16)

Bevatten cellen van embryo -> hieruit kan een karyogram worden gemaakt

Na geboorte

Hielprik -> druppel bloed voor analyse

Zoek naar aandoeningen die niet te genezen maar wel te behandelen zijn: dmv dieet of medicatie

SOA's

Aandoeningen via seks doorgegeven: Seksueel Overdraagbare Aandoeningen

Via bloed, sperma, vaginaal vocht

Virus, bacterie, schimmel

Kunnen leiden tot verminderde vruchtbaarheid als het niet wordt behandeld

AIDS / HIV

HIV (Human Immunodeficiency Virus) veroorzaakt AIDS

Virus dringt bepaalde witte bloedcellen (lymfocyten) binnen

Lymfocyten helpen bestrijding van ziekteverwekkers

Virus kan geremd, maar niet genezen, worden

Seropositief -> drager van HIV

Anticonceptie

Voorkomen van zwangerschap

Met of zonder voorbehoedsmiddelen

- Periodieke onthouding

- Condoom (voorkomt ook SOAs)

- Steriliseren

- Spiraaltje

- De pil

De pil

Kunstmatige geslachtshormonen (oestrogeen en progesteron)

Remt aanmaak FSH en LH

Beïnvloed hele menstruatiecyclus

Ongewenste bevruchting

- Morning-after pil

- Abortus

- Kind houden(?)

Aan het werk

Maak de opdrachten van 4.4+4.5

Maak een samenvatting

Maak een mindmap

STEL VRAGEN!