Spelling H4 - les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Spelling H4

woorden korter schrijven

Wat gaan we doen?

• samen startopdracht
  
• uitleg theorie
• herhaling h1 t/m h4
• zelfstandig werken
  

doelen

- Je weet op 5 manieren een woord(groep) korter te schrijven

- Je kent de afkorting, letterwoord, initiaalwoord, verkorting en  

   het symbool

- Je kunt bij alle 5 manieren een voorbeeld noemen

startopdracht 

Log in met je eigen naam.

Verdeel onderstaande woorden in drie groepen:
mavo – info - airco - btw - vip - NS -

woorden korter schrijven

afkorting

Een weergave van een woord(groep) met een beperkt aantal letters; een afkorting spreek je uit als het oorspronkelijke woord.

Een afkorting schrijf je met een of meer punten. Je gebruikt een hoofdletter als die ook in het oorspronkelijke woord voorkomt:

e.d.

t.z.t.

Z.K.H.

etc.

letterwoord

Bestaat uit de eerste letters van een naam of woordgroep. Je spreekt het uit als een woord. 

Je schrijft een letterwoord zonder punten en je gebruikt een hoofdletter als die ook in het afgekorte woord voorkomt:

mavo

vip

pin

initiaalwoord

Een initiaalwoord schrijf je zonder punten.

Wordt gevormd volgens dezelfde regels als een letterwoord, maar in tegenstelling tot een letterwoord spreek je het uit als losse letters:

NS

KLM

btw

pc

wc

verkorting

Een verkorting is opgebouwd uit een of meer (delen van) lettergrepen. Je spreekt een verkorting uit als een woord:

info

airco

wifi

horeca

symbool

Een symbool is een notatie van een wetenschappelijk begrip, een eenheid of een valuta. Je spreekt een symbool uit als het woord waar het voor staat.

De schrijfwijze is nationaal of internationaal afgesproken. Dit geldt ook voor het gebruik van hoofdletters of kleine letters. Een symbool schrijf je zonder punt:

V                                               EUR

GB                                            s                                     

km/h                                       g

even oefenen

Wat is KLM?

1. afkorting
2. letterwoord
3. initiaalwoord
4. verkorting

Wat is z.g.a.n.?

1. afkorting
2. letterwoord
3. initiaalwoord
4. verkorting

Wat is prof?

1. afkorting
2. letterwoord
3. initiaalwoord
4. verkorting

Wat is btw?

1. een afkorting
2. een verkorting
3. een letterwoord
4. een initiaalwoord

Wat is havo?

1. een afkorting
2. een verkorting
3. een letterwoord
4. een initiaalwoord

meer uitleg?

zie video-uitleg in de online omgeving

Spelling H1 t/m H4

-Alle soorten werkwoordspelling  +

-H1: trema, apostrof, accent, cédille

-H2: met of zonder -n

-H3: getallen

-H4: afkorting, letterwoord, initiaalwoord, verkorting, symbool

H1

trema

• om te voorkomen dat twee klinkers in één woord samen   worden uitgesproken: kopiëren (maar: gekopieerd), creëren,   beëindigen
• in sommige leenwoorden: fröbelen, conciërge 

Let op: in samenstellingen geen trema, maar een koppelteken

apostrof

• als weglatingsteken: 's nachts, 's morgens, Lars' scooter
• om uitspraakproblemen te voorkomen bij: ik hou van ys   baby's, Hanna's, accu's
• in verkleinwoorden en meervouden van cijfer- en letterwoorden: A4'tje, pc's, dvd'tje
• in verkleinwoorden op-y, voorafgegaan door een medeklinker: baby'tje

accenten

• accent aigu: logé, soirée, café
• accent grave: barrière, crèche, fin de siècle
• accent circonflexe: enquête, crêpe

om klemtoon aan te geven, accent aigu: dé manier om rijk te worden, een héél mooie auto

cedille

• het 'kronkeltje' onder de c: ç 
• zorgt ervoor dat de c als s klinkt voor een a, o of u: Curaçao, garçon
• in alle andere gevallen klinkt de c als k: caravan, decor

H2

met of zonder -n? - telwoorden

Telwoorden als enkele, vele, weinige, sommige:

- met -n -> als ze zelfstandig worden gebruikt en personen aanduidt:   

                      Allen waren uitgenodigd.

-zonder -n -> als ze niet zelfstandig worden gebruikt of als ze geen                                                   personen  aanduiden:

                     Alle collega's waren uitgenodigd.

                     Van de oplossingen waren alle goed.

met of zonder -n? - telwoorden

Let op:

Telwoorden als tientallen, honderden, duizenden, miljoenen hebben altijd een -n

met of zonder -n? - bvnw

Bijvoeglijke naamwoorden die personen aanduiden

- met -e -> enkelvoud : De gepensioneerde heeft alle tijd om boeken te lezen.

- met -n -> meervoud : De gepensioneerden hebben alle tijd om koffie te                                                          drinken.

Bijvoeglijke naamwoorden die dingen/zaken aanduiden

- met -e -> bijna altijd

- met -n -> stoffelijk bijvoeglijk naamwoord: de zilveren ring

Welke reeks woorden is correct gespeld?

1. menus, garçon, café's
2. cowboy's, Anne's fiets, reçu
3. cafés, A4'tjes, Alex' vader
4. Curaçao, smsje, ski-ongeluk

Welke reeks woorden is correct gespeld?

1. fröbelen, barrière, auto's
2. lolly's, garages, s'middags
3. logee, z'n fiets, cadeaus
4. enquête, cd'tje, vakantie's

Welke reeks woorden is correct gespeld?

1. video's, skiongeluk, taxis
2. kopiëren, gekopieerd, kopietje
3. creëren, gecreëerd, creätie
4. lente's, coordineren, financiëel

Mick staat met zijn boeken op de boekenmarkt. Hij heeft er al ... verkocht.

1. velen
2. vele

Mark Rutte en Sigrid Kaag zijn lijsttrekkers. ... willen ze graag minister-president worden.

1. beiden
2. beide

zelfstandig werken

weektaak: 

Hoofdstuk 4 Spelling: opdracht 1, 2, 3, 5

doelen

• Ik weet wanneer ik een meervouds-n moet gebruiken bij bijvoeglijke naamwoorden en zelfstandig gebruikte telwoorden.
• Ik weet hoe ik werkwoorden moet schrijven die in de tegenwoordige tijd hetzelfde klinken (vind - vindt)