2023-05-31 Menstruatiepijn in de zelfzorg

• BSP apothekersassistenten
• MBO
• Studiejaar 1

2023-05-31 Menstruatiepijn in de zelfzorg

• Menstruatiepijn in de zelfzorg

Dit plaatje geeft al duidelijk weer waar we het vandaag over gaan hebben. 

Programma & Lesdoelen

- Vragen van jullie

- Kennis op doen over menstruatiepijn

- Kennis toepassen in de opdracht

- Hoe kom je tot een goed gesprek

Lesdoelen:

- Je kent het begrip primaire en secundaire dysmenorroe

- Je kent de niet medicamenteuze en eerste keuze middelen bij menstruatiepijn

- Je kunt uitvragen wat precies de klachten zijn en een passend zelfzorg advies geven. 

Wat is de overeenkomst tussen hormonen en neurotransmitters ?

Hormonen zijn stoffen die signalen overbrengen via klieren in de bloedbaan aan doelcellen of -organen.

Neurotransmitters worden via de zenuwen (neuronen) overgedragen aan de doelcellen of -organen (bijv spiercellen).

Lichaamseigen stoffen die signalen doorgeven in het lichaam, ze binden zich aan een receptor.

Neurotransmitters → snel overdragen van de boodschap

Hormonen → traag overdragen van de boodschap

Meerdere wegen naar kennis

De leerdoelen voor vandaag zijn duidelijk, de manier waarop je dat wilt gaan doen is aan jou....

Vorm een groepje van max 3 personen en maak een Sway over  menstruatiepijn

Luister naar mijn uitleg en maak daarna voor jezelf een samenvatting of een mindmap over menstruatiepijn

Jullie krijgen max. 1 uur. 

Nadat uur zullen we de resultaten bekijken. Wie heeft voor welke optie gekozen en wat zijn de uitkomsten. 

Daarna gaan we kijken of we de opgedane kennis kunnen toepassen in de bijbehorende opdracht, als een soort overhoring.

Feiten over menstruatie

- Menstruatie begint tussen 11e em 15e levensjaar.

- Gemiddelde menstruatiecyclus duurt 28 dagen (21-35 dagen).

- Het eerste jaar meestal geen eisprong, cyclus veelal nog onregelmatig en ook geen  

  menstruatiepijn.

- In de overgang wordt de menstruatiecyclus onregelmatig, bloedingen duren soms langer.

- Spotting = gering bloedverlies enkele dagen voorafgaand of nagevolgd van de cyclus.

- Doorbraakbloeding = tussentijdsebloeding, bloeding tussen twee menstruatiecyclussen in.

- Menopauze = laatste menstruatie, dit is pas vast te stellen na 12 mnd  

Als de vrouw een anticonceptiepil gebruikt, is er geen sprake van een menstruatiecyclus.

Niet waar

Waar

Hormoonspiegel in het lichaam

Als je na 21 dagen stopt met het slikken van de pil, dan ....

1. ontstaat er alsnog een menstruatie
2. treedt er een onttrekkingsbloeding op
3. vindt er geen bloeding plaats
4. ik kon niet kiezen tussen A, B, en C dus koos ik voor D.

Verklaar waarom antwoord A niet klopt. Belangrijk om dit te weten, veel mensen denken namelijk dat dit wel zo is. 

Tijdens de stopweek wordt een bepaald aantal dagen geen pil geslikt en komen er dus even geen hormonen vanuit de pil in het lichaam. Daardoor zal er een zogenoemde onttrekkingsbloeding plaatsvinden. Deze bloeding is wat lichter en korter dan een normale menstruatie. Dit komt doordat er maar een klein gedeelte baarmoederslijmvlies hoeft te worden afgescheiden. Als je de pil slikt wordt het baarmoederslijmvlies maar voor een klein gedeelte opgebouwd en blijft niet doorgroeien.

Hormonen worden aangestuurd door de hypothalamus en de hypofyse.

De eerste dag van de cyclus is de eerste dag van de menstruatie. 

Tijdens de menstruatie wordt het endometrium (binnenbekleding baarmoeder) afgestoten.

Duur cyclus ± 4,5 - 8 dgn. 

Hoeveelheid bloedverlies is individueel, meeste tijdens de eerste 3 dgn.

Menstruatiepijn

• Primaire dysmenorroe → klachten tijdens de menstruatie zonder aantoonbare oorzaak.

Vlak voor of tijdens de menstruatie (veelal eerste 2 dgn), hevigst bij meisjes van 14-18 jaar.

Dit ontstaat meestal binnen 2 jaar na de eerste menstruatie 

•  Secundaire dysmenorroe → kan ook voorkomen in andere periode van de menstruatie en  verergeren tijdens de menstruele cyclus. Vaak een onderliggende oorzaak, na het 25ste levensjaar.

   Onderliggende oorzaken kunnen zijn: 

   - IUD = koperspiraal

   - ontsteking van de eileiders

   - vleesboom 

   - endometriose

 

Wat betekent zonder aantoonbaar?

Bij secundaire dysmenorroe kan de pijn ook optreden tijdens geslachtsgemeenschap.

Vleesboom =  een soort bal van spiercellen en bindweefsel. · Het zit in de spierlaag van de baarmoeder

Endometriose = zit er weefsel dat lijkt op baarmoeder-slijmvlies buiten uw baarmoeder. Bijvoorbeeld op uw eierstokken of eileiders.

Primaire dysmenorroe → zelfzorgadvies

Welke symptomen van menstruatiepijn ken jij ?

Symptomen van menstruatiepijn

• Pijn in de onderbuik, veelal een combinatie van steken en krampen die doortrekt naar de rug of de benen, vlak voor of tijdens de menstruatie
  
• Misselijkheid, braken, opgeblazen gevoel en diarree (soms)
  
• Hoofdpijn, moeheid en prikkelbaarheid, en emotioneel zijn (soms)
  
• Pijnlijke borsten (soms)
  
• Duizeligheid (soms)
  

De pijn ontstaat door het samentrekken van de baarmoeder

Door het samentrekken van de baarmoeder kan het slijmvlies het lichaam verlaten.

Op welke manier kun je menstruatiepijn het best behandelen, nu je weet hoe het ontstaat ?

Causaal of symptomatisch?

Welke groep gnm ? 

Analgetica > NSAID's 

Niet medicamenteuze adviezen

• Zorg voor rust en ontspanning.
  
• Als de pijn ook uitstraalt naar de rug kunnen oefeningen de onderrug ontspannen. Bijvoorbeeld door op handen en knieën gezeten de rug beurtelings langzaam hol en bol te maken.
  
• Een warme kruik op onderrug of buik.
  
• Een warm bad.
  
• Massage van de onderrug.

Door het samentrekken van de baarmoeder kan het slijmvlies het lichaam verlaten.

Medicamenteuze adviezen

EERSTEKEUZEMIDDELEN: NSAID'S (analgetisch, antipyretisch en anti-inflammatoir)

• DICLOFENAC 
• IBUPROFEN
• KETOPROFEN
• NAPROXEN 

 

Natuurlijk eigen merk apotheek verkopen!

Als de pijn na 1-2 dagen gebruik van een NSAID, in voldoende hoge dosering, niet minder wordt, klant naar de huisarts verwijzen. 

Mogelijkheden dan: anticonceptiepil of levonorgestrelspiraal

Let op: niet iedere NSAID mag bij ieder leeftijd gegeven worden 

Door het samentrekken van de baarmoeder kan het slijmvlies het lichaam verlaten.

Waarom is een NSAID eerste keuze bij menstruatiepijn ?

Hoe zat dat ook alweer met de werking van NSAID's ?

Wat is de werking van prostaglandines? 

Onder invloed van prostaglandines worden de volgende lichaamsprocessen o.a. geactiveerd:

- pijngevoeligheid van de pijnsensoren ↑

- ontstekingsproces ↑

- lichaamstemperatuur  ↑

- maagbescherming

- samentrekken baarmoederspierweefsel ↑

- trombocytenaggregratie ↑ 

- uitscheiding H2O en Na+ ↑

Prostaglandines zijn hormoonachtige stoffen, die bij veel processen in het lichaam zijn betrokken. 

 

Wanneer naar de huisarts verwijzen

• Als er een vermoeden is van secundaire dysmenorroe.
  
• Bij menstruatiepijn die ontstaat op oudere leeftijd.
  
• Als de pijn elke maand erger wordt.
  
• Als de pijn anders aanvoelt dan gewoonlijk.
  
• Als er naast menstruatiepijn ook andere klachten zijn, zoals hevig en/of onregelmatig     bloedverlies.
  
• Als de klant ongerust is.

 

Door het samentrekken van de baarmoeder kan het slijmvlies het lichaam verlaten.

Afgeraden middelen

Voor premenstrueel syndroom = klachten in de twee weken voorafgaand aan de menstruatie, wordt soms pyridoxine en teunisbloem gebruikt. Werking is niet bewezen.

Pyridoxine = vitamine B6

 

Door het samentrekken van de baarmoeder kan het slijmvlies het lichaam verlaten.

Nakijken van de opdracht 

Afkortingen en recepteisen

Pak je antwoorden erbij. 

Zelf aan de slag met een opdracht

 "ZZ menstruatiepijn"

Durf je vragen te stellen

Denk om de pauze

Antwoorden op de vragen

www.socrative.com

Roomnumber : Kruijer 5127

https://b.socrative.com/teacher/#edit-quiz/58758342

l1.nl

Goede kwalitatieve zorg leveren, wat zijn de kriteria.

Eigenlijk weten we het wel, maar door dit bewust te oefenen maken we deze eigenschappen ons echt eigen. 

Bewust bekwaam worden, zodat er uiteindelijk onbewust bekwaam zijn. 

Op die manier komt de focus van een gesprek ook echt op het gesprek en minder op onze houding. 

Tip film je zelf eens op je eigen telefoon aan de balie en beoordeel jezelf. Maak voor jezelf persoonlijke leerdoelen. Stel daarbij prioriteiten. En beoordeel je jezelf na verloop nog eens, vraag om feedback. 

WHAM

Heeft u voor mij iets tegen menstruatiepijn? 

Om tot een goed advies te kunnen komen zou ik u graag eerst een aantal vragen willen stellen.    

Voor wie is dit advies bedoelt?   

Hoelang heeft u dochter al last van menstruatiepijn? 

Heeft zij al iets geprobeerd tegen de klachten?  

Gebruikt u dochter nog andere medicijnen? 

Voor mijn dochter van 16 jaar.

      

Sinds een aantal maanden ervaart zij ernstig pijn in haar buik.

  

Ze ligt graag met een kruik op de bank te Netflixen. 

Nee, niet dat ik weet.

Let op:

Kinderen onder de 12 jaar mogen niet zelf beslissen over het medisch onderzoek of de behandeling. Dat doen hun ouders. Jongeren tussen 12 en 16 jaar beslissen samen met hun ouders. Jongeren vanaf 16 jaar mogen zelf beslissen.

WHAM & LSD

Voor wie is dit advies bedoelt?   

Hoelang heeft u dochter al last van menstruatiepijn? 

De menstruatieklachten kunnen  na ongeveer 2 jaar na de eerste menstruatie heviger worden. Meestal zal in het eerste jaar nog nauwelijks klachten ervaren worden.           Ja helaas kan dat

Ervaart zij ook nog andere klachten naast buikpijn?

Heeft zij al iets geprobeerd tegen de klachten?  

Het is goed om te ontspannen, daarnaast zou ze ook een warme kruik kunnen gebruiken of wat oefeningen om de onderrug te ontspannen. 

Een warm bad of massage van de onderrug.

Gebruikt u dochter nog andere medicijnen? 

Ik zou haar een pijnstiller NSAID aanraden, dit helpt tegen de buikr in de buik en rug maar ook tegen de hoofpijn,

Voor mijn dochter van 16 jaar.

      

Sinds een aantal maanden ervaart zij ernstig pijn in haar buik.

 

O dus het kan zijn dat mijn andere dochten ook nog meer klachten zal gaan ervaren?

Ja ze klacht over rugpijn, hoofpijn en misselijkheid.

Ze ligt graag met een kruik op de bank te Netflixen. 

Nee, niet dat ik weet.

Mag mijn andere dochter die ook gebruiken als zij last krijgt? 

Feedback: - hoe heb jij deze les ervaren?
- wat heb jij nieuw geleerd?

Hoe tevreden ben jij over deze les ?

😒🙁😐🙂😃