Diabetes Mellitus

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,2

Diabetes Mellitus

Inhoud les

• Anatomie van het lichaam 
• Voorkennis testen
• De ziekte Diabetes Mellitus
• Diabetes Mellitus Type 1
• Diabetes Mellitus Type 2
• Gezond eten
• Hyper versus hypo
• Samenvattend filmpje
• Test je kennis
• Escaperoom

Lesdoelen

Aan het eind van de les ben je in staat om:

• De werking van de alvleesklier uit te leggen
• Symptomen, oorzaken, behandeling en complicaties van Diabetes Mellitus te benoemen
• Diabetes Type 1 en type 2 te herkennen,
• Je opgedane kennis over de alvleesklier en Diabetes Mellitus te testen

Anatomie van het lichaam

                     De alvleesklier 

                        en de lever

Anatomie van het lichaam

1) Alvleesklier

- ligt links achter/onder de maag

Hoofdfuncties

•  maakt insuline aan

- geeft insuline af aan het bloed

- eilandjes van Langerhans (maken insuline)

• helpt bij de spijsvertering

Anatomie van het lichaam

Hormonen die de alvleesklier produceert

Insuline

Hormoon dat een rol speelt bij de glucosewaarde. Wordt aangemaakt in de alvleesklier en zorgt voor opname van insuline in de cellen.

Glucagon

Wordt aangemaakt in de alvleesklier. Verhoogt de bloedsuikerspiegel als deze daalt.

Anatomie van het lichaam

2. Lever

- Ligt rechts boven in de buikholte

- Maakt giftige stoffen in het lichaam onschadelijk

- Kan glucose opslaan --> wordt vrijgegeven bij inspanning

- Opslag van vet

De glucosespiegel

Bekijk onderstaand filmpje om een beeld te vormen van de werking van de bloedsuikerspiegel.

https://www.youtube.com/watch?v=uH0AIzg8TPM 

Begrippen

Belangrijke begrippen om te onthouden:

• Insuline --> hormoon dat de glucosewaarde bepaalt. 

Worden gemaakt in de Eilandjes van Langerhans.

• Glucose --> brandstof, uit koolhydraten of voeding

• Glucagon --> hormoon dat wordt gemaakt in de alvleesklier, verhoogt glucose in het bloed.

Belangrijke processen

Glycogeen = opgeslagen glucose in de lever en skeletspieren

Glycogenese = glucose wordt in de lever en skeletspieren opgeslagen in de vorm van glycogeen

Glycolyse = het proces waarbij de opgeslagen glucose voorraad in de vorm van glycogeen door glucagon weer naar het bloed gehaald wordt

Glycogenolyse = het proces waarbij weer losse glucose gemaakt wordt uit de voorraad glycogeen in de lever en skeletspieren

Gluconeogenese = er wordt uit vet nieuwe glucose aangemaakt in de lever

Voorkennis testen

Wat weet je al over diabetes?

Maak een mindmap voor jezelf met een overzicht van de termen die je doen denken aan diabetes.

De ziekte Diabetes Mellitus

Diabetes Mellitus

In de volksmond "suikerziekte"

Diabetes mellitus is een stofwisselingsziekte waarbij het lichaam te veel suiker in het bloed heeft door een tekort of ongevoeligheid voor insuline.

De ziekte Diabetes Mellitus

Om over het ziektebeeld te gaan leren, ga je aan de hand van de slides die hierna volgen verschillende feiten over Diabetes Mellitus opzoeken.

1. Noteer de vragen van elke slide
2. Ga op zoek naar informatie in je lesboek ("Pathologie" van Malmberg) of op internet.  Website; van diabetesfonds.nl en thuisarts.nl
3. Geef antwoord op de vraag als je de juiste informatie gevonden hebt.

De ziekte Diabetes Mellitus

1. Wat betekent Diabetes Mellitus? 
2. Welke verschillende soorten diabetes kunnen voorkomen?

Noteer je antwoorden in een Word-document.

De ziekte Diabetes Mellitus

Bekijk in onderstaande link een kort filmpje over Diabetes Mellitus

Symptomen

1. Welke symptomen komen voor bij Diabetes Mellitus type 1?
2. Welke symptomen komen voor bij Diabetes Mellitus type 2? 

Noteer je antwoorden in je Word-document.

Oorzaken

Ruim 800.000 mensen in Nederland hebben diabetes! 

9 op de 10 heeft Diabetes Mellitus type 2.

1. Welke oorzaken zorgen voor het ontstaan van Diabetes Mellitus type 1?
2. Welke oorzaken zorgen voor het ontstaan van Diabetes Mellitus type 2?

Noteer de antwoorden in je Word-document.

Diabetes Mellitus Type 1

1. Wat gebeurt er precies bij Diabetes Mellitus type 1?
2. Welke onderzoeken voert een arts uit om de diagnose van Diabetes Mellitus type 1 te stellen?
3. Hoe ziet de behandeling van Diabetes Mellitus type 1 er uit?

Noteer de antwoorden in je Word-document. 

Diabetes Mellitus Type 1

Bekijk in onderstaande link een kort filmpje met uitleg over Diabetes Mellitus type 1.

Diabetes Mellitus Type 2

1. Wat gebeurt er precies bij Diabetes Mellitus type 2?
2. Welke onderzoeken voert een arts uit om de diagnose van Diabetes Mellitus type 2 te stellen?
3. Hoe ziet de behandeling van Diabetes Mellitus type 2 er uit?

Noteer de antwoorden in je Word-document. 
 

Verschillen

1. Ga op zoek naar de verschillen tussen Diabetes Mellitus type 1 en Diabetes Mellitus type 2.
2. Maak een tabel met twee kolommen en noteer hier de informatie in om de verschillen duidelijk naast elkaar te zetten.

Noteer de antwoorden in je Word-bestand.

Gezond eten

1. Leg uit wat eten en Diabetes Mellitus met elkaar te maken hebben.
2. Zoek uit waar mensen met Diabetes Mellitus rekening mee moeten houden als ze gaan eten en drinken.

                Noteer de antwoorden in je Word-bestand.

Opdracht: Leg de koolhydraatkaartjes die de docent je geeft op de juiste volgorde van weinig naar veel koolhydraten.

play.google.com

eetmeterapp Hoe gezond eet jezelf? Hou dit eens een week bij.

Juiste volgorde

Appel 

Alcoholvrij bier

Blokje kaas 48+

Volkorenboterham

Vruchtensap

Bier(pils)

Mixdrank

3 handjes pinda

Complicaties

Behandeling van Diabetes en het volgen van voorschriften zijn belangrijk om problemen te voorkomen.

1. Noem de complicaties die voor kunnen komen bij Diabetes
2. Leg van 2 complicaties uit hoe ze kunnen ontstaan.

Noteer de antwoorden in je Word-bestand.

Hyper versus hypo

De hoeveelheid suiker in het bloed verandert steeds onder invloed van eten, bewegen, stress, enzovoorts. Daarom geldt:

Meten is weten!

Hyper = te hoog

Hypo = te laag

Print uitdelen over hyper en hypo

Hypoglykemie

1. Wat is hypoglykemie?
2. Hoe herken je hypoglykemie?
3. Wat moet iemand met diabetes doen bij een hypoglykemie?

Noteer de antwoorden in je schrift.

Hyperglykemie

1. Wat is hyperglykemie?
2. Hoe herken je hyperglykemie?
3. Wat moet iemand met diabetes doen bij een hyperglykemie?

Noteer de antwoorden in je schrift.

Hypo of hyper?

Bekijk onderstaand filmpje met uitleg over de hypoglykemie en hyperglykemie:

Uitgewerkte opdrachten

Als je de opdrachten goed hebt uitgewerkt, heb je nu een compleet bestand over de ziekte Diabetes Mellitus. 

• Bewaar dit goed!!
• Lever het in op It's Learning bij "Uitwerking 

       ziektebeeld Diabetes Mellitus"

Test je kennis

Ter voorbereiding op de toets kun je je kennis al testen door de vragen die hierna komen te beantwoorden (niet spieken 😉)

Welk orgaan functioneert niet goed meer bij diabetes?

1. Lever
2. Galblaas
3. Alvleesklier
4. Twaalfvingerige darm

Waar wordt glucose opgeslagen wanneer je dit tijdelijk niet nodig hebt?

1. Alvleesklier
2. Lever
3. Gallblaas

Welk type diabetes is insulineafhankelijk?

1. Type 1
2. Type 2

Bij welke van onderstaande antwoorden spreken we van ouderdomsdiabetes?

1. Diabetes Mellitus type 1
2. Diabetes Mellitus type 2

Wanneer maakt de alvleesklier helemaal geen insuline meer aan?

1. Bij Diabetes Gravidarum
2. Bij Diabetes Mellitus type 2
3. Bij Diabetes Insipidus
4. Bij Diabetes Mellitus type 1

Waar werkt de alvleesklier nog meer aan mee, behalve aan het in balans houden van de bloedsuikerspiegel?

1. Afweersysteem
2. Afvoer van afvalstoffen
3. Spijsvertering
4. Het produceren van galsappen

Welke hormonen produceert de alvleesklier?

1. Glucagon en eilandjes van Langerhans
2. Insuline en glucose
3. Insuline en glucagon
4. Glucagon en glucose

ESCAPEROOM!!

Samen met je klas ga je een escaperoom spelen over Diabetes Mellitus. De docent helpt jullie met opstarten van de game.

www.hypercontrol.nl