4V Intro + 2.1 Cel en leven

H2: Cel en leven
Deze les:
- Introductie
- 2.1 Cellen leven samen
1 / 33
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 33 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 80 min

Items in this lesson

H2: Cel en leven
Deze les:
- Introductie
- 2.1 Cellen leven samen

Slide 1 - Slide

Onderwerpen H2 Cel en leven
Je leert wat het betekent dat cellen leven en hoe ze samenwerken
Je leert hoe cellen zijn opgebouwd en hoe de celonderdelen werken
Je leert hoe water, glucose en andere stoffen de cellen in- en uitgaan
Je leert hoe een cel, aan de hand van DNA, eigen eiwitten maakt
Je leert hoe cellen delen en hoe fouten in de celdeling kunnen leiden tot kanker

 

Slide 2 - Slide

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
Paragraaf 2.1: Cellen leven samen

Slide 3 - Slide

Doel en begrippen 2.1
Je leert wat het betekent dat cellen leven en hoe ze samenwerken

Begrippen:
organisatieniveaus, organellen, stamcellen, celdifferentiatie

Slide 4 - Slide

Test je voorkennis
- Ga naar nectar, online werk je maximaal 10 minuten samen aan de 'start' opdracht én aan 'voorkennis' 
- wanneer je dit niet af hebt kun je na de uitleg 
deze opdrachten afronden. 

let op: we gaan werken met BINAS! neem 
deze altijd mee tijdens de lessen / toetsen
timer
10:00

Slide 5 - Slide

Uitzoomen/ kleinste-grootste

Slide 6 - Slide

Organisatieniveaus
Bij biologie kun je dingen op verschillende organisatie niveaus bestuderen.
Van molecuul tot systeem Aarde.

Slide 7 - Slide

Molecuul
Een structuur die bestaat uit meerdere atomen en met alle eigenschappen van die bepaalde stof

±1 μm

Slide 8 - Slide

Organel
Een onderdeel van een cel met een bepaalde taak

±1 μm

Slide 9 - Slide

Cel
Functionele basiseenheid van elk organisme
± 50 μm

Slide 10 - Slide

Weefsel
Een groep cellen met dezelfde bouw en dezelfde functie

Slide 11 - Slide

Orgaan
Verschillende weefsels die samenwerken aan een bepaalde taak

Slide 12 - Slide

Orgaanstelsel
Diverse organen die samen een bepaalde taak hebben

Slide 13 - Slide

Organisme
Een levend wezen

Slide 14 - Slide

Populatie
Groep organismen van een bepaalde soort in een bepaald gebied

Slide 15 - Slide

Levensgemeenschap
Alle organismen (en hun onderlinge relaties) in een bepaald gebied

Slide 16 - Slide

Ecosysteem
Een begrensd gebied waarbij de levende en levenloze natuur relaties hebben

Slide 17 - Slide

Systeem Aarde
Een dynamisch systeem gevormd door alle fysische, chemische en biologische processen op aarde en hun onderlinge interacties

Slide 18 - Slide

Emergente eigenschap
Pas zichtbaar op een hoger organisatie-niveau.
Ontstaat door interactie.

Slide 19 - Slide

Kenmerken van leven

Het eerste leven op aarde: 


Levenskenmerken: 
Opgebouwd uit 1 of meer cellen
Groei
Voortplanting (reproductie)
Stofwisseling (opnemen, omzetten en afgeven van stoffen)
Waarnemen van en reageren op veranderingen in de omgeving
Erfelijk materiaal



Slide 20 - Slide

Slide 21 - Video

Slide 22 - Video

Slide 23 - Video

Oppervalkte/ inhoud
Een cel kan niet zo groot zijn omdat anders de oppervlakte (mogelijkheid tot uitwisseling van stoffen) te klein wordt tov de inhoud.

Slide 24 - Slide

Waarom is een eencellige beperkt in grootte?

Eencelligen worden in de loop van de evolutie steeds complexer geworden, maar zijn beperkt in grootte:
- Cel groter = verhouding tussen oppervlakte en volume kleiner, want volumetoename (^3) is groter t.o.v. oppervlaktetoename (^2).
- Grotere cel heeft meer voedingstoffen en zuurstof nodig voor celprocessen
- Stofwisseling vindt plaats via de celmembraan, maar door het kleinere oppervlak van de celmembraan in verhouding tot de inhoud is stofwisseling langzaam


Slide 25 - Slide

Zoogdieren verliezen veel warmte via de huid. Ten opzichte van ijsberen zijn bruine beren daarom
A
Groter
B
Kleiner

Slide 26 - Quiz

Eicel tot organisme
Stamcel -> gespecialiseerde cellen.

Slide 27 - Slide

Stamcellen
Unipotente stamcellen

Pluripotente stamcellen

Omnipotente stamcellen
(vroege embryonale ontwikkeling)

Slide 28 - Slide

Celdifferentiatie
Gespecialiseerde cellen ontstaan door celdifferentiatie.

Celdifferentiatie ontstaat doordat in verschillende cellen verschillende eiwitten worden gemaakt.

Slide 29 - Slide

Cellen/ suikerziekte
Eilandjes van langerhans: gespecialiseerde cellen in de alvleesklier die insuline maken (nodig voor de regeling van de glucose concentratie in het bloed).
Bij mensen met Diabetes type 1 zijn deze cellen beschadigd en maken dus geen insuline meer aan.

Slide 30 - Slide

Cellen/ suikerziekte
Oplossingen:
  • Insuline spuiten
  • Weefseltransplantatie (eilandjes van langerhans)
  • Orgaantransplantatie (alvleesklier)
  • Stamceltransplantatie

Slide 31 - Slide

Orgaan
Weefsel
Cel
Organel
Molecuul
Insuline spuiten
Alvleesklier transplantatie
EvL transplantatie
Stamcel transplantatie

Slide 32 - Drag question

In deze les: maak de 'start' en 'voorkennis' vragen samen af

Huiswerk: maak een samenvatting/ begrippenlijst van 2.1 

Slide 33 - Slide