3.4 Het onderwijs: een wondermiddel?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

3.4 Het onderwijs: 

een wondermiddel?

Leerdoelen

Je kunt de invoering van de leer- en kwalificatieplicht verklaren aan de hand van de theorie van De Swaan.

Je kunt een standpunt innemen over de manier waarop de verheffende en verbindende functie van de verzorgingsstaat worden ingevuld door het onderwijs.

Je kunt drie tegenstellingen in de samenleving, die een beroep doen op de verbindende functie van de verzorgingsstaat, benoemen en een standpunt innemen over de wenselijkheid van overheidsbeleid daaromtrent.

npo.nl

Leer- en kwalificatieplicht

1901: invoering leerplicht (van 6 tot 12 jaar)

nu: leerplicht (van 5 tot en met 16 jaar) + kwalificatieplicht

Geen vwo-, havo- of mbo-2-diploma op zak? Dan moet je doorleren tot je 18e.

Maar waarom...?

De Swaan over de leerplicht

• Door de industrialisatie is er meer behoefte aan goed opgeleid personeel.

• Maar... dilemma collectieve actie!

• Daarom een rol voor de overheid.

• Door steeds hogere eisen op de arbeidsmarkt, werden de leerplicht uitgebreid en de kwalificatieplicht toegevoegd.

Socialiseren via onderwijs

Doel: leerlingen opleiden tot verantwoordelijke burgers

Voor een vast curriculum

Docent als deskundige

Conservatieve visie

Individualiseren via onderwijs

Doel: leerlingen begeleiden in ontwikkeling

Voor een flexibel curriculum

Docent als coach

Progressieve visie

1. Hoe ziet dat er voor jou uit? Merk jij meer van het doel 'socialiseren' of van het doel 'individualiseren'?

2. Vind je dat een goede zaak? Kijk ook naar opdr. 2K

Verheffen en verbinden

Voorgaande had betrekking op de verheffende functie van het onderwijs.

De verbindende functie van het onderwijs richt zich op de sociale ongelijkheid in de samenleving. 

Want heeft iedereen wel gelijke onderwijskansen...?

Drie tegenstellingen in de samenleving

Op deze vlakken moet de verzorgingsstaat verbinden:

• arm / rijk (nivelleren, bijv. door het progressieve belastingstelstel)

• jong / oud (dilemma: wie betalen precies voor welke voorzieningen van de verzorgingsstaat?)

• wel / geen migratieachtergrond (sociale ongelijkheid in het onderwijs en op de arbeidsmarkt verkleinen)

Huiswerk

Maak voor de komende les opdracht 1k, 2k, 4t en 7t. 

Werk ook de mindmap over H3 bij (begrippen §3.4: zie blz. 155).