Het bloed en afweerstelsel

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Bloed en afweerstelsel

Leerpad 7

Wat is de functie van bloed?

Functies van bloed

• Zuurstoftransport
• Afweer
• Stolling
• Temperatuurregulatie

In de zorg krijg je te maken met onderzoek van het bloed om ziekten van het bloed en andere ziekten op te sporen. 

Samenstelling van bloed

55% plasma, waarvan 90% water. 

Plasma bevat veel verschillende 

opgeloste stoffen, zoals eiwitten, 

elektrolyten (mineralen zoals magnesium

of calcium), voedingsstoffen en 

afvalstoffen.

45% bloedcellen, vooral rode bloedcellen

Bloedcellen

Bloedplaatjes: Trombocyten zorgen voor de stolling van bloed bij beschadiging van weefsel. 

Witte bloedcellen: leukocyten (afgekort leuko’s) zijn betrokken bij de afweer en immuniteit. (vernietigen van bacteriën en virussen)

Rode bloedcellen: erytrocyten vervoeren zuurstof

De Latijnse benaming voor witte bloedcellen:

1. Erytrocyten
2. Leukocyten
3. Trombocyten

De Latijnse benaming voor rode bloedcellen:

1. Erytrocyten
2. Leukocyten
3. Trombocyten

De Latijnse benaming voor bloedplaatjes:

1. Erytrocyten
2. Leukocyten
3. Trombocyten

Aanmaak bloed

Rode bloedcellen (erytrocyten)

 rijpen uit in het beenmerg voordat ze de bloedbaan ingaan.

Witte bloedcellen (leukocyten)

kunnen in het beenmerg uitrijpen, maar ook in het lymfeweefsel.

Bloedplaatjes (trombocyten) ontstaan doordat een grote beenmergcel uit elkaar valt. De stukjes celplasma die zo ontstaan zijn de bloedplaatjes.

Waar worden bloedcellen afgebroken?

1. Milt en de lever
2. Lever en de darmen
3. Milt en de maag
4. Lever en de maag

Afbraak

Rode bloedcellen leven +/-  120 dgn. 

Afbraak lever/milt-> hemoglobine ook afgebroken-> ijzer uit hemoglobine gebruikt bij nieuwe aanmaak ery's.-> rest hemoglobine afgebroken tot bilirubine-> losse bilirubine is giftig-> lever maakt bilirubine onschadelijk door aan gal te binden, verlaat via ontlasting

HB 

Hemoglobine:

Stof in het bloed dat zuurstof transporteert

Rode kleurstof in rode bloedcellen (laag hb-> bleek zien)

Bloedarmoede

Bloedarmoede betekent dat er weinig hemoglobine is of dat er weinig rode bloedcellen zijn. Er is wel gewoon 5 liter bloed.

• Mannen hebben bloedarmoede als het Hb lager is dan 8,5 mmol/l. 
  
• Vrouwen hebben bloedarmoede als het Hb lager is dan 7,5 mmol/l.

Hoeveel procent van het bloed bestaat uit bloedcellen?

1. 30%
2. 45%
3. 70%
4. 55%

Witte bloedcellen zorgen voor:

1. Zuurstoftransport
2. Afweer
3. Stolling

Wat betekent anemie?

1. Slagader
2. Bloedarmoede
3. Rode bloedcel
4. Bloedplaatje

Lymfe

= een ander vaatstelsel 

Weefselvocht dat door de lymfevaten wordt afgevoerd= lymfevocht

lymfevaten vervoeren de lymfe terug naar de bloedbaan. Lymfevaten komen bij elkaar in lymfeknopen. 

Afweer

 Het afweersysteem richt zich op bacteriën, virussen, schimmels, kankercellen en parasieten. Deze bevatten antigenen op hun wand.

Antigenen zijn lichaamsvreemde moleculen die een reactie van het afweersysteem oproepen.

Er zijn twee soorten witte bloedcellen met een functie bij de afweer:

• Witte bloedcellen met korrels in het plasma (korrelcellen) (algemene afweer) vanaf de geboorte
• Lymfocyten (specifieke afweer = immuniteit)
  ontwikkel je in je leven