Longen en luchtwegen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

les luchtwegen

wat valt onder de bovenste luchtwegen?

neus, mond en keelholte. 

Bovenste luchtweg zijn bekleed met slijmvlies en produceren slijm = sputum.  

onderste luchtwegen 

luchtpijp, bronchieen, longen

wat valt onder de onderste luchtwegen?

neus, mond en keelholte. 

Bovenste luchtweg zijn bekleed met slijmvlies en produceren slijm = sputum.  

onderste luchtwegen 

luchtpijp, bronchieen, longen

Longen en luchtwegen 

Doelen

• De student kan aangeven hoe de anatomie en fysiologie van het ademhalingsstelsel uitziet
• De student kan aangeven hoe de ademhaling verloopt
• De student kan aangeven hoe de gasuitwisseling en het transport van gassen verloopt

Inhoud presentatie

• Anatomie ademhalingsstelsel
• De ademhaling 
• Gasuitwisseling 
• Het transport van gassen 
• Longonderzoeken
• Longaandoeningen

Welke onderdelen behoren tot het ademhalingsstelsel?

Anatomie ademhalingsstelsel

• Het mediastinum
• De longvliezen
• Het middenrif
• De onderdelen van het ademhalingsstelsel: de bovenste en onderste luchtwegen  

sinus bovenneus

palatum

Nasopharyx

Oropharynx

Hypopharyx

Opdracht: we gaan tekenen

Groep 1: Anatomie onderste luchtwegen

Groep 2: Anatomie bovenste luchtwegen

Beschrijf de taken van de bovenste en onderste luchtwegen. Denk aan de Latijnse benaming en beschrijf de functie van de anatomische onderdelen!

De ademhaling 

• De normale ademhaling
• Ademhalingscentrum en zenuwen
• Onderbreking van de ademhaling
• Longvolumes   

De normale inademing is een passieve beweging?

JUIST

ONJUIST

De ademhaling 

De normale ademhaling

• Inademing: actieve beweging
  
• Uitademing: passieve beweging en geforceerde uitademing 

Chemoreceptoren meten veranderingen in... (meerdere antwoorden)

1. Zuurgraad
2. Koolstofdioxideconcentratie
3. Zuurstofconcentratie
4. Longblaasjes

De ademhaling 

Ademhalingscentrum en zenuwen

• Rekreceptoren
• Chemoreceptoren
• Hyper- en hypoventilatie

Je ademhaling stopt soms, bewust en onbewust. Het kort stoppen van de ademhaling gebeurt bij...

De ademhaling 

Onderbreking van de ademhaling bij:

• Slikken
• Hoesten
• Niezen
• Overgeven
• Persen
• Hikken
• Zuchten
• Gapen

De ademhaling 

Longvolumes:

• Teugvolume
• Inspiratoire reservevolume
• Expiratoire reservevolume
• Forced expiratory volume in one second
• Restvolume

Berekenen van longvolumes

Wat is een ander woord voor gasuitwisseling?

Wat is gasuitwisseling?

Gasuitwisseling

Wat is de dode ruimte?

Dode ruimte

• De alveolaire dode ruimte: een groep longblaasjes, waar geen bloed doorheen stroomt. Doordat hier geen bloed stroomt, is hier ook geen gasuitwisseling.
• De anatomische dode ruimte: het deel van de lucht dat je wel inademt, maar niet in je longblaasjes terechtkomt. Ongeveer 150ml van de 500ml die je gemiddeld inademt. De lucht die niet meedoet met de gasuitwisseling blijft achter in de: bronchi, hoofdbronchi, luchtpijp, keelholte, neusholte en de mondholte. 

Welke 3 processen zijn van essentieel belang bij het overbrengen van zuurstof uit de buitenlucht naar het bloed dat door de longen stroomt?

Diffusie

Een gas verplaatst zich altijd van een plek met een hoge hoeveelheid naar een plek met een lage hoeveelheid van dat gas. Dit noemen we diffusie. 

De wet van Fick

Hoe snel diffusie gaat, hangt af van een aantal factoren. Die staan beschreven in de wet van Fick. De factoren zijn:

• De eigenschappen van het gas
• Grote verschillen in hoeveelheden tussen de ruimtes
• Een dun membraan
• Een groot oppervlakte van het membraan

Diffusie gaat sneller bij...

Zwaar sporten (3x snellere diffusie dan in rust): hierbij krijgen alle longblaasjes bloed omdat cellen tijdens het sporten meer zuurstof nodig hebben om goed te kunnen werken. 

De alveolaire gasuitwisseling

Denk aan de kleine bloedsomloop!

Samenstelling van alveolaire lucht in de longblaasjes verschilt op de volgende manieren van de samenstelling van de buitenlucht:

• Alveolaire lucht heeft een hogere luchtvochtigheid door bevochtiging in de luchtwegen
• Alveolaire lucht bevat meer CO2 door constante diffusie van CO2 uit bloed uit de kleine bloedsomloop
• Alveolaire lucht bevat minder zuurstof door een constante diffusie van zuurstof vanuit de longblaasjes naar het bloed in de kleine bloedsomloop

Het transport van gassen 

Uit welke verschillende onderdelen bestaat je bloed?

Het transport van gassen

• Zuurstoftransport bestaat uit 3 fasen en zuurstof wordt vervoert op twee manieren
• Hemoglobine 
• Koolstofdioxidetransport, koolstofdioxide wordt op 3 manieren vervoert

Zuurgraad van het bloed

Een zure stof heeft een lage pH-waarde. Het tegenovergestelde van zuur is base (hoge pH-waarde). De pH-waarde in het bloed moet tussen de 7,35 en 7,45 zijn. Een buffer is een zuurgraadregelaar, voorbeelden zijn hemoglobine, carbonaat, fosfaat en eiwitten. 

Wat is acidose en wat is alkalose?  

Het effect van CO2

Door de hoeveelheid CO2 in het bloed te veranderen, kan de pH-waarde verhoogd of verlaagd worden. Dit doe je door meer of minder te ademen. De ademhalingsfrequentie reageert op veranderingen in de pH-waarde:

• Lage pH: de ademhalingsfrequentie gaat omhoog
• Hoge pH: de ademhalingsfrequentie gaat omlaag

Longonderzoeken

• Medische voorgeschiedenis (anamnese) en lichamelijk onderzoek 
• Longfunctieonderzoek
• Bronchoscopie, thoracoscopie, mediastinoscopie 
• X-thorax
• Slaaponderzoek
• PET-scan
• Naaldbiopsie van de pleura van de long
• Thoracotomie
• Uitzuigen 

Welke longaandoeningen ken je?

Longaandoeningen

• COPD
• Dyspnoe
• Astma 
• (Acute) bronchitis
• Pneumonie
• Pneumothorax
• Longkanker
• Longembolie 
• Hoesten
• OSAS 

Verpleegkundige zorg bij longaandoeningen

Het hoofddoel van patiënt en verpleegkundige is het optimaliseren van de gezondheidstoestand en daardoor een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven. 

• Regelmatige follow up
• Het expertisegebied longverpleegkundige is ingedeeld op basis van de 7 CanMEDS-rollen

Vragen?

Casus 1

Mw. De Groot wordt weer opgenomen...

• Lees de casus
• Beantwoord de vragen

Casus 2 

Sander Bastiaans heeft een pneumothorax...

• Lees de casus
• Beantwoord de vragen