1. 6.4 + 6.5 Zuurbase reacties + pH

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Things to do today

Waar gaan we heen

Zuur & basen 

pH

En nu...

Ga naar socrative.com

Kies: student login

Geef de klascode: SCHEIKUNDE103

Vul je naam in en GO

Socrative

Na deze les ken je de termen en kun je ze in de juiste context gebruiken:

Zuurgraad (pH), pH= -log[H+], pOH = - log [OH-],

pH + pOH = 14,00 (bij 298K), 

[H+] = 10-pH , [OH-] = 10-pOH

Na deze les kun je

berekeningen maken met logaritmen met grondtal 10 in relatie tot pH en pOH.

Lesdoelen

Kernpunten

De pH−schaal is een logaritmische schaal. De pH daalt met één als de [H+] tien maal zo groot wordt.

Voor een zure oplossing geldt: 

 pH = −log [H+] en [H+] = 10−pH

Voor een basische oplossing geldt: 

 pOH = −log [OH−] en [OH−] = 10−pOH

pH + pOH = 14,00 (bij 25 °C) 

Significantie: bij de pH en de pOH is het aantal cijfers achter de komma gelijk aan het aantal significante cijfers in [H+] en [OH−].

Zuurbase reacties

Kan een H+ opnemen

Basische oplossing

Leg uit of deze reactie een zuurbase reactie .

2 H2 + O2 -> 2 H2O

Leg uit of deze reactie een zuurbase reactie is.

Zuurbase reacties

• Een zuur en een base reageren altijd samen.
• Hierbij worden één of meerdere H+ ionen overgedragen van zuur naar base.

Voorbeeld: 6 HF (aq) + Fe2O3 (aq) -> 6 F- (aq) + 2 Fe3+ (aq) + 3 H2O (l)

• HF is een zuur: staat een H+ af waarbij F- overblijft.
• Fe2O3 bevat O2- ionen, die reageren als  base: neemt H+ op waarbij water ontstaat.

• BaO is een zout, wat bestaat uit Ba²⁺ en O^2- ionen.
  
• O^2- is een sterke base.
  
• O^2- neemt H⁺ op van H₂O, waarbij OH^- ontstaat.
  

• H₂O kan zowel als zuur en als base reageren.
  
• In dit geval reageert het als zuur: hij staat een H⁺ af, waarbij OH^- overblijft.
  

Hoe zit dat dan?

Ik voeg Fe3+ toe

Het evenwicht wil voorkomen dat de concentratie Fe3+ omhoog gaat dus...... 

Stappenplan zuurbase reacties

Stap 1: Schrijf op welke deeltjes aanwezig zijn.

• Sterk zuur: noteer H+ en negatieve ion los (H⁺ + Z^-)*


• Bij zouten (basen): is het aanwezig als vaste stof of als oplossing? In het geval van een oplossing, noteer je de losse ionen.

* HZ is de algemene notatie van een zuur

Stappenplan zuurbase reacties

Stap 2: Zoek het zuur en de base

• Welke deeltje kan H⁺ opnemen (base) en welk deeltje kan een H⁺ afstaan?

Stap 3: Geef de reactievergelijking

• Let op meerwaardige zuren/basen (kan meer dan 1 H+ opnemen (base) of afstaan (zuur)).

Stappenplan zuurbase reacties

Stap 2: Zoek het sterkste zuur en de sterkste base

• Gebruik Binas 49
• Let op, vaste zouten staan niet in Binas 49! Check het negatieve ion (wat zal ontstaan na oplossen).

Stap 3: Geef de reactievergelijking

• Let op meerwaardige zuren/basen (kan meer dan 1 H+ opnemen (base) of afstaan (zuur)).
• Twee instabiele zuren: koolzuur (H2CO3) en zwaveligzuur (H2SO3) -> valt uiteen in CO2/SO2 en H2O

Voorbeeld 1: zoutzuur + natronloog

1. Deeltjes: H⁺, Cl^-, Na⁺, OH^-, H₂O,
   
2. zoutzuur =  zuur; natronloog = oplossing van natriumhydroxide in water, dus losse ionen
3. Zuur: H⁺, Base: OH^-
   
4. Reactievergelijking: H⁺ + OH^- -> H₂O
   

Voorbeeld 2: azijnzuur + kaliloog

• Deeltjes: CH₃COOH, K⁺, OH^-, H₂O
  
• azijnzuur = zuur ; kaliloog = oplossing van kaliumhydroxide in water, dus losse ionen)
  
• Reactievergelijking: CH₃COOH + OH^- -> CH₃COO^- + H₂O
  
• Reactievergelijking: K+ + CH3COOH + OH- -> CH3COO- + H2O + K+

Voorbeeld 3: zwavelzuur + kaliumoxide

• Deeltjes: (2) H⁺, SO₄^2-, K₂O
  
• zwavelzuur = zuur ; kaliumoxide = vast zout, dus volledige formule zout (zie BINAS)
  
• Zuur: H⁺, base: O^2- in K₂O
  
• Reactievergelijking: 
  
• oplossen: K₂O -> 2 K⁺ + O^2-
  
• zuur-base: 2 H⁺ + O^2- -> H₂O
  
• totaal: K₂O + 2 H⁺ -> 2 K⁺ + H₂O
  

Geef de reactievergelijking van azijnzuur + kaliloog (KOH)

Geef de ionisatievergelijking voor salpeterzuur

Geef de ionisatievergelijking voor waterstofjodide

→

→

HNO₃

HI

H⁺

NO₃^-

I^-

Cl^-

HCl

H⁺

Koppel het zuur-base paar

HCOOH

HCl

HCr(O​4​​)​−​​

H​2​​Br(O​3​​)​−​​

HS​−​​

CH​3​​COO​−​​

Cl-

H3BrO3

HCOO-

(CrO4)2-

(HBrO3)2-

H2S

S2-

CH3COOH

pH berekenen

pH rekenen bij zuren

• De pH van een zure oplossing is afhankelijk van de concentratie H⁺ ionen, [H⁺].
• Logaritmische schaal
• Formules in Binas 38A (er staat H3O+ i.p.v. H+)

pH = -log[H⁺]

[H⁺]=10^-pH

Voorbeeld 1

Een monster regenwater bevat 5,2*10-4 mol H+ per liter. Bereken de pH.

Antwoord:

• [H+] = 5,2*10-4 mol/L
  
• pH = -log[H+] = -log (5,2*10-4) = 3,28
  
• ([H+] in 2 sig. cijfers, dus pH met 2 decimalen)
  

Voorbeeld 2

De pH van maagzuur is 1,90. Bereken [H+].

Antwoord:

• [H+] = 10-pH = 10-1,90 = 1,3*10-2 M
  
• (pH heeft 2 decimalen, dus [H+] geven in 2 sig. cijfers)
  

pH rekenen bij basen

• De pH van een basische oplossing is afhankelijk van de concentratie OH- ionen, [OH^-].
• We gebruiken hierbij de pOH als tussenstap. 
• pH + pOH = 14,00 (leer deze formule uit je hoofd!)
• Formules in Binas 38A:

pOH = -log[OH^-]

[OH^-]=10^-pOH

Bereken de pH voor 0,13M HCl

1. 0,87
2. 0,88
3. 0,89
4. 1,88

Huiswerk voor 3 juni

Zorg dat je bij bent met heel H6

Lezen en samenvatten voor jezelf      

• paragraaf 6.5 
  

maken opgaven:

• paragraaf 6.5: 

Vragen: 2 lln. interviewen over misconcepten. Wie heeft 30 minuten tijd hiervoor.