Poezie MP1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Module Poëzie

Hoe identificeren we poëzie? 

Poëzie

Lesdoelen:

Aan het einde van deze les kun je:

1) Poëzie identificeren

2) Verschillende elementen van poëzie herkennen

Wat zijn volgens jullie de belangrijkste elementen van een gedicht?

Pas op met poëzie...

Dichten is een bijzondere manier van schrijven waarbij dichters de lezer helpen bepaalde gevoelens en emoties te begrijpen die ze willen delen. 

LET OP: je kijkt niet op dezelfde manier naar een gedicht als iedere willekeurige tekst. Poëzie maakt gebruik van heel specifieke elementen waar je goed naar moet kijken. 

Hier komen we later op terug. 

www.bruuttaal.nl

Kijkopdracht:

1) Maak tijdens het kijken van de Klokhuisaflevering aantekeningen (kort en bondig). Wat valt je op, wat blijft je bij, wat wordt je duidelijk over poëzie?

2) Schrijf o.b.v. hiervan wat volgens jou poëzie is. Je mag zelf kiezen welke vorm je hiervoor kiest. 

3) Deel het op de volgende slide. 

www.hetklokhuis.nl

Wat betekent poëzie nu voor je?

Elementen van een gedicht

1) titel

2) regels

3) strofes

4) rijmpatroon

En nu jullie!

Opdracht:

Lees het volgende gedicht in tweetallen en analyseer het op basis van de elementen die we zojuist hebben bekeken. 

Schrijf een samenhangende alinea per element en onderbouw je analyse met voorbeelden/verwijzingen uit het gedicht. 

Bonus: rijmschema

Elementen in poëzie

In gedichten wordt er ook regelmatig een mentaal beeld geschetst voor de lezer/toehoorder. Dit wordt beeldspraak genoemd. 

Verder is er een verteller die zijn/haar standpunt weergeeft. 

De taal die wordt gebruikt bepaalt ook de toon en de sfeer in het gedicht. 

Kijk- en luisteropdracht

Maak aantekeningen tijdens het kijken/luisteren naar de volgende video over beeldspraak. 

Zorg dat je na afloop de 4 soorten beeldspraak kunt benoemen en uitleggen m.b.v. een voorbeeld. 

- voorspellingen maken obv titel gedicht

- structuur gedicht analyseren

- werkwoorden bestuderen in gedichten

- einde bestuderen in gedichten

- hooks bestuderen in gedichten

- onderscheid maken poëzie en proza

- ritme van een gedicht lezen

- een gedicht hardop lezen

- de titel van een gedicht interpreteren

- woorden en zinnen interpreteren 

- beeldspraak gebruiken om setting te visualiseren

- beeldspraak vergelijken

Structuur Analyse

Vraag: waarom delen dichters hun gedichten op in verschillende strofes?

Lesdoelen

Op het einde van de les kun je:

- de structuur van een gedicht herkennen op basis van strofes

- analyseren hoe het gebruik van verschillende strofes betekenis geeft aan een gedicht

Strofes 

Veel mensen denken dat iedere strofe hetzelfde idee weergeeft

of hetzelfde doel heeft. 

Het klopt dat alle strofes samen een geheel vormen als een puzzel maar onderling laten ze vaak andere ideeën zien. 

Vandaag leren we hoe je de structuur en strofes van een gedicht kunt analyseren. 

Je leert verder hoe de structuur van een gedicht de betekenis beïnvloedt. 

Analyse strofes

Vraag jezelf bij elke strofe af wat het centrale thema is, welk idee wordt er verwoord?

Wat is het doel van de strofe? Wat wil de dichter bereiken?

Hoe past iedere strofe in het gedicht als geheel?

Waarom heeft de dichter het gedicht deze structuur gegeven?

Wolken

Velden vol met engelenhaar

IJspaleizen op elkaar

De tuinen van een tovenaar: zo kunnen wolken zijn.

En dan weer als een grauw tapijt

Van regen, kou en somberheid

Een stille ongelijke strijd waarbij de zon verliest.

Wolken komen wolken gaan

Dag in dag uit en langzaam aan

Weet ik nu ik wat wijzer ben

Dat ik de wolken niet, nog altijd niet ken.

Zee en zon en feestgewoel

Dat lichte zwevende gevoel

Een vrouw die weet wat ik bedoel: zo kan de liefde zijn.

En dan ineens die zwarte dag

Het afscheid, een verlegen lach

Een pijn die niemand weten mag

Een hart is maar zo klein.

Liefde komt en zal weer gaan

Als eb en vloed en langzaam aan

Weet ik nu ik wat wijzer ben

Dat ik de liefde niet, nog altijd niet ken.

Geloof en hoop een nieuw begin

Een dapper opgeheven kin

Gewoon de wijde wereld in: zo kan je leven zijn.

En dan weer moe en zonder kracht

Als niets of niemand op je wacht

Een tijd die nergens naar je lacht

Zo kan je leven zijn.

Zo zal je leven altijd gaan

Als dag en nacht en langzaam aan

Weet ik nu ik wat wijzer ben

Dat ik het leven niet, nog altijd niet ken.