6.3 deel 2 H3, Practicum Scherpstellen & Vergroten

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Regels van orde

1e keer:  Waarschuwing --> Maximaal 2 namen op het bord

2e keer: Kleine schrijfopdracht in kabinet --> Max. 2 keer

3e keer: Eruit, naar Loket 21

Nooit! 

Geluid uit telefoons / Oordopjes in 
Gooien, Klooien, Rotzooi maken
Eten/drinken 

Mutsen op / Jassen aan / Tassen op tafel  

Pak je spullen:                                

Vandaag

6.3 deel II: Practicum Scherpstellen & Vergroten

• Denken-Delen-Uitwisselen - Constructiestralen
• uitleg Practicum
• Practicum
• Opruimen practicum 
• Toelichting inleveren resultaten
  
• Formatieve vragen

Denk na in stilte en schrijf op:

Welke 3 constructiestralen zijn er

voor het tekenen van een scherp beeld?
1.

2.
3.

Deel met je buur:

Overleg en zoek het beste antwoord.

1. 

2.

3.

Uitwisselen:
De volgende persoon mag één constructiestraal noemen:

H3

Drie constructiestralen bij scherp beeld:

1. Licht  midden door de lens gaat rechtdoor
   
2. Licht evenwijdig aan de optische as gaat na de lens door het brandpunt.
3. Licht dat door het brandpunt gaat,
   gaat na de lens evenwijdig aan de as.

1

2

2

3

3

Doel van deze les

• Je kunt een dia vergroten, verkleinen en scherpstellen op een lichtrail.
  
  
• Je kunt de vergroting bepalen op basis van het opgemeten beeld en op
    basis van de voorwerps- en beeldafstand.

Brandpunt

Brandpunt = Het snijpunt van de stralen die evenwijdig op de lens vallen. 

Brandpuntsafstand (f) = de afstand van een brandpunt tot het optische midden van een lens. 

Schone tafel voor practicum

Op iedere tafel ligt alleen:

Practicumopdracht
Potlood

Rekenmachine

Kladpapier

Toelichting practicum

https://phet.colorado.edu/sims/html/geometric-optics/latest/geometric-optics_all.html

Toelichting Practicum

1. Pak de bovenste waarde uit de ingevulde kolom: Begint bij 0,12m.
2. Dit is je voorwerpafstand: Schuif je voorwerp (dia) zo ver van de lens.
3. Stel scherp, door het scherm te schuiven
4. Meet de beeldafstand (b) op: Afstand van lens tot scherm.
   noteer in tabel
5. Meet de beeldgrootte (B) op, met je geodriehoek op het scherm.
   noteer in tabel

Toelichting Practicum

• Spanningsbron op 12V aansluiten NIET OP 30V !!!
• Scherpstellen: Kijk naar kleine structuur in het beeld
• Nauwkeurig aflezen: 
• Uitsteekseltje gebruiken
• Millimeter, halve millimeter bij Beeldgrootte?
• Noteer in meters! 1,45 cm = 0,00145 m (eerst klad in cm mag)
• Voorwerpsgrootte telkens hetzelfde
• b & B iedere regel iets kleiner - Controleer!
• Hou het opgaveblad netjes, die lever je weer in

Practicum + rustig overleggen

1. Stel de voorwerpsafstand in
   op de waarde in de eerste kolom, begin bij 0,12m.
2. Stel scherp door scherm te verschuiven.
3. Meet b, V & B.
   

• Zorg dat je deze 40 minuten de kolommen
  b, V & B ingevuld hebt!
  De rest kun je later berekenen.

Inleveren resultaten (Dit staat in SOM)

Volgende les kunnen nog even aan practicum werken, les daarna inleveren.

Je levert in:

• Het originele opdrachtblad met ingevulde tabel met metingen en grafiek.

Dit zijn opdrachten I, II, III, IV en V, c, d & e, g

• 1 blaadje waarop de overige vragen beantwoord worden,
  mag handgeschreven zijn. Dit zijn opdrachten VI, a, b, f, h
• Maak ze aan elkaar vast met een nietje of paperclip!
• Cijfer samen met andere practica in blok C & D.

Practicum afmaken

I., II.  Gedaan (was je er niet of foute getallen, pak mijn getallen uit SOM-link)

III. Pak getal uit kolom 1, doe 1/ en vul in in kolom 5. Zorg dat kolom 2 in meter staat en doe hetzelfde: 1/ en zet in kolom 6.

IV. 1/f = 1/v + 1/b, dus tel kolom 5 en 6 bij elkaar op en noteer in kolom 7.
Let op! f is hier de brandpuntafstand, die heb je nu gemeten. Telkens hetzelfde op iedere regel.

V., VI. Deel kolom 2 door kolom 1: b/v en 4 door 3: B/V. Vul kolom 8 en 9 in. Wat valt je op?

a. Kwalitatief: Hoe gedragen de getallen zich, zonder iets uit te rekenen...

b. Test maar of het recht evenredig is: Ene twee keer zo groot, ander 2 keer zo groot???

d. Diagram: Punten uit kolom 5 & 6 tegen elkaar uitzetten. Punten NIET verbinden, maar:

e. Met geodriehoek beste rechte midden door de punten trekken.

f. Lastigste: Zoek een functie:                                                                 c. Gedaan    g. Niet doen    h. Gedaan

​b​​1​​=?+╱−​v​​1​​

Doel van deze les

• Je kunt een dia vergroten, verkleinen en scherpstellen op een lichtrail.
  
  
• Je kunt de vergroting bepalen op basis van het opgemeten beeld en op
    basis van de voorwerp- en beeldafstand.

Ik heb een scherp beeld. 
Nu verplaats ik mijn voorwerp naar links, verder van de lens.

Wordt mijn beeld groter of kleiner?

De vergroting van mijn voorwerp is B/V.
Waar is dit gelijk aan?

A: 1/f          B: v/b          C: b/v        D: 1/b+1/v