H4 Thema 3 Bs 1: fenotype en genotype

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Biologie

Mevr. Zwijns ([e-mail])

WELKOM!

Biologen houden zich bezig met de levende natuur.

Een levend wezen noem je een organisme

Regels

• geen telefoons tijdens de les
• geen jas in de klas
• niet eten tijdens de les 

Deze les:

- voorstellen

Wat gaan we deze week doen

1. PO aardappels osmose bespreken
2. Thema 3 Basisstof 1: Fenotype en genotype
3. Thema 3 Basisstof 2: Genenparen

minder opgeloste deeltjes buiten

meer opgeloste deeltjes buiten 

Lage osmotische waarde

Als het zoutpercentage LAAG is, is de cel in een HYPOTONE omgeving.

Er zijn MINDER deeltjes buiten de cel, en water gaat de cel IN

De cel wordt dan ook wel TURGESCENT genoemd.

--> Stevige aardappelstaafjes

Hogere osmotische waarde

Als het zoutpercentage HOOG is, is de cel in een HYPERTONE omgeving.

Er zijn MEER deeltjes buiten de cel, en water gaat de cel UIT

De cel wordt dan ook wel in PLASMOLYSE genoemd.

--> Slappe, kleinere aardappelstaafjes

Deze periode (TW2)

• Thema 3: Genetica (1/3e van de toets)
• Thema 4: Evolutie (1/3e van de toets)

• Thema 1 en 2: 1/3e van de toets (oude examenvragen)

Thema 3: genetica

Basisstof 1: Fenotype en genotype

Wat weet je over erfelijkheid?

Genotype 

• erfelijke eigenschappen         
• alle genen bij elkaar, staat in je DNA
• wordt je mee geboren
  

Fenotype

• waarneembare eigenschappen
• combinatie van genotype + milieu eigenschappen

Chromosomen en genen

Celkern --> Chromosoom --> DNA --> Gen

Chromosomen, DNA 

en genen

Een gen codeert voor een specifieke erfelijke eigenschap.

De informatie voor erfelijke eigenschappen noemen we het genotype van een organisme.

https:

Welke stelling is juist?

1. Fenotype = genotype + milieu
2. Milieu = genotype + fenotype
3. Genotype = fenotype + milieu

Bij een twee-eiige tweeling is:

1. Het genotype en fenotype hetzelfde
2. Alleen fenotype hetzelfde
3. Genotype en fenotype verschillend
4. Alleen fenotype verschillend

Bij een één-eiige tweeling is:

1. Het genotype en fenotype hetzelfde
2. Alleen fenotype hetzelfde
3. Genotype en fenotype verschillend
4. Alleen fenotype verschillend

Heeft een vlinder hetzelfde fenotype als de rups waaruit hij is ontstaan? En hetzelfde genotype?

1. alleen hetzelfde fenotype
2. alleen hetzelfde genotype
3. zowel hetzelfde fenotype als hetzelfde genotype

Mathilde laat haar haren blonderen bij de kapper. Verandert hierdoor haar genotype?
En haar fenotype?

1. genotype wel fenotype niet
2. genotype niet fenotype wel
3. genotype niet fenotype niet
4. genotype wel fenotype wel

Het stukje van een DNA molecuul heeft de volgende sequentie: TGCAAA

Wat is sequentie van de tegenoverliggende nucleotiden? 

1. ACGTTT
2. TTTGCA
3. TGCAAA
4. AAACGT

Leerdoelen

• omschrijven wat het genotype en wat het fenotype van een organisme is.
  
• omschrijven wat DNA sequentie en genexpressie betekenen.
  
• uitleggen dat een fenotype tot stand komt door het genotype en de invloed van milieufactoren.

Huiswerk

Maak Th 3 BS1 Opdr 1,4,5,6