Leereenheid moeder en kind: somatiek week 1

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

De fysiologische zwangerschap

Doelstelling van de les week 1

De student kan aan het eind van de les uitleggen:

• Het verschil in anatomie tussen mannen en vrouwen
• Hormonale cyclus van de vrouw
• Hoe een zwangerschap ontstaat
• Wat een fysiologische zwangerschap is
• Hoe een zwangerschapsduur berekend wordt

Wat gaan we doen?

geslachtskenmerken

Anatomie 
Menstruatiecyclus
Placenta
Navelstreng
Kahoot

Geslachtskenmerken

Primaire geslachtkenmerken  - bij geboorte een jongen of een meisje 

Vanaf puberteit - secundaire geslachtskenmerken. 

lichaam verandert. 

bijvoorbeeld borsten of een baard. 

Sleep de onderstaande secundaire geslachtskenmerken naar het juiste vak (zie boven).

Secundaire geslachtskenmerken

jongen

Secundaire geslachtskenmerken

beiden

Secundaire geslachtskenmerken

meisje

Borsten

Groeispurt

Baard in de keel

Bredere heupen

Okselhaar

Gespierdere lichaamsbouw

Actiever worden zweetklieren

Gezichtsbeharing

Volgroeien schaamlippen

Vrouw: 

het volgroeid zijn van de eierstokken, de baarmoeder en de vulva;

de menstruele cyclus;

de borsten;

beharing onder de oksels en in de schaamstreek;

verbreding van het bekken;

toename van onderhuids vet op bepaalde plaatsen, zoals bij de heupen en de bovenbenen.

De secundaire geslachtskenmerken bij de man zijn:

het volgroeid zijn van de zaadballen, de bijballen en de penis;

stemverlaging (‘baard in de keel’);

beharing onder de oksels, in de schaamstreek, in het gezicht, op de borst en op de ledematen;

zwaardere botten en meer spierweefsel dan bij de vrouw.

Wat weet je al? Noem onderdelen van de vrouwelijke geslachtsorganen
(Nederlands en Latijns)

Eierstok - ovaria

Eileider - tuba uterina

baarmoeder -uterus

Baarmoederhals - cervix

Baarmoedermond (portio)

Blaas

Baarmoeder

vagina

vulva

clitoris

Eileider

baarmoeder

eierstok

Baarmoedermond

Baarmoederhals

eileider

schaamlippen

uterus

tubae

Portio

ovaria

cervix

labia

Vrouwelijke geslachtsorganen

• Eileider: Tubae
• Eierstok: Ovarium
• Baarmoeder: Uterus
• Eicel: Ovum
• Baarmoederwand: Endometrium
• Baarmoedermond: Portio
• Baarmoederhals: Cervix
• Schede: Vagina

teelbal

zwellichaam

prostaat

zaadblaasje

bijbal

Teelbal

Bijbal

Balzak

Zaadleider

Voorhuid

Penisbotje

Epididymis

Scrotum

Ductus deferens

Preputium

Testikel, testis

Os penis

Geslachtshormonen

Voor de ontwikkeling, groei en werking van de geslachtsorganen, zijn er geslachtshormonen nodig die vanuit de hypofyse worden geregeld.

Mannelijk geslachtshormoon:
Testosteron

Gemaakt 90% uit de zaadballen rest bijnierschors

Vrouwelijke geslachtshormonen:
Oestrogeen

Progesteron

Grotendeels gemaakt in de eierstokken

ontstaan secundaire geslachtskenmerken vrouw:

• groei borsten
• groei schaamhaar
• ongesteld
  

hypofyse

geeft startsein 

maakt hypofyse-hormonen

zaadballen

geslachtsorgaan man reageert op hypofysehormonen en 

maakt testosteron

eierstokken

geslachtsorgaan vrouw reageert op hypofysehormonen en maakt oestrogeen en progesteron

ontstaan secundaire geslachtskenmerken man:

• penisgroei
• baardgroei
• lage stem etc...
  

FSH & LH

FSH & LH

Luteïniserend hormoon

Follikel stimulerend hormoon

De menstruatiecyclus

De menstruatiecyclus is een hormonaal proces dat zich elke maand herhaalt en bestaat uit verschillende fasen.

- De follikelfase

- De ovulatie

- De luteale fase

- Menstruatie

Beschrijf kort de verschillende fasen van de menstruatiecyclus.

Wat betekent de afkorting FSH

1. Follikel stimulerend hormoon
2. Fysiologisch stimulerend hormoon
3. Fysiologisch slijmmakend hormoon
4. Follikel stimulerend hyperplasie

Wat doet oestrogeen tijdens de cyclus
(meerder antwoorden mogelijk)

1. verdikt de wand van de baarmoeder
2. Is verantwoordelijk voor de slijmvorming
3. Zorgt voor een soepele vagina
4. Baarmoederwand bekleding reguleren

Waar wordt oestrogeen niet gemaakt?

1. Eierstokken
2. Bijnieren
3. Gele lichaam
4. Baarmoeder

Welk hormoon ontstaat bij een zwangerschap?

1. LTC
2. HCG
3. LH
4. ECG

Humaan Choriongonadotrofine. Zorgt ervoor dat gele lichaam in stand blijft.  en dus aanmaak progesteron en oestrogeen

Mentruatiecyclus

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Dag 5

Start met aanmaak FSH 

 stimuleert follikels tot ontwikkelen en + aanmaak oestrogeen.
Oestrogeen heeft overhand

, totdat er een hoge piek ontstaat. 

remt de FSH-afgifte  

stimuleert  LH-afgifte. 

De LH-piek die dan ontstaat, zet de eisprong in gang.

Dag 12-17

Verhoogd oestrogeen in het lichaam veroorzaakt een toename van LH (luteïniserend hormoon).

Door LH ontstaat ovulatie - de eicel komt vrij.

Oestrogeen en progesteron maken baarmoederwand gereed innesteling.

DAG 18

Eitje gaat richting uterus en kan aldaar tussen de 12-24 uur overleven. 

Het gele lichaam (corpus luteum)  gaat oestrogeen en progesteron produceren.

Na de eisprong neemt het oestrogeen in je lijf af en krijgt progesteron een leidende rol.

Dag 28 -30

Vindt er geen bevruchting plaats, 

Eicel en gele lichaam breken af

 oestrogeen en progesteron dalen

opgebouwde baarmoederslijmvlies (endometrium) weer afgebroken en afgestoten. 

Menstruatie.

Wel Zwanger

Progesteron en oestrogeen stijgen. 

Onder invloed van de zwangerschap  wordt HCG aangemaakt (humaan choriongonadotrofine) 

Aanmaak placenta - gele lichaam blijft in stand

Stopt na 3 maanden

Placenta neemt functie over gele lichaam

zwangerschapstest meet het HCG gehalte in de urine.

Menstruatiecyclus

Berekenen uitgetelde datum

Zwangerschap duurt 40 weken
Gemeten vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie (280 dagen = 40 weken erbij tellen)
Berekening 9 maanden en 7 dagen erbij
Dus eigenlijk ben je maar 38 weken zwanger!

Ik ben 8 februari ongesteld geworden wat is mijn uitgerekende datum?

Placenta

Ontwikkeling vanuit de foetus en vanuit de moeder
Circulatie van bloed tussen moeder en kind totaal gescheiden.

Functie:

Hormoonproductie - 

oestrogeen - stimuleert groei - +melkklieren

HCG - stimuleert groei embryo

 - progesteron zorgt ervoor dat baarmoeder niet samentrekt 

 HPL - humaan placentair lactogeen - lichaam stoor baby niet af.  

Transportfunctie - aanvoer en afvoer

Barrièrefunctie - scheiden bloedsomloop
Toch kunnen schadelijke stoffen de baby bereiken

verbind de foetus met de placenta wat is juist?

1. 2 arteriën en 1 vene
2. 1 arterie en 2 venen

2 arterien en 1 vene

1 vene vervoert bloed van de placenta naar de baby (voedingsstoffen)

2 slagaders worden afvalstoffen afgevoerd

Hoe vond je de les? Nog tips voor mij om het te verbeteren?

Bedankt voor de les!!!