Cursus 10 - Laagland

Cursus 10 - Verlichting 
vwo 5
1 / 25
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

This lesson contains 25 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Cursus 10 - Verlichting 
vwo 5

Slide 1 - Slide

De pelgrimstocht naar Cythera (eiland ten zuiden van Griekenland) 
Dit schilderij wordt ook wel De inscheping naar Cythera genoemd, maar het lijkt er eerder op dat de mensen het eiland aan het verlaten zijn. 
Het is het eiland waar de godin Venus / Aphrodite op een schelp aankwam, na geboren te zijn uit zee: ze staat helemaal rechts met een schelp. De rozenstruik is een liefdessymbool. Het schilderij verbeeldt een vlucht uit de realiteit - in een erotische wereld. 
Schilderij van Watteau, 1717 - Rococo 
Historische achtergrond
- 18e eeuw (1700-1800)
- grotere welvaart dan 17e eeuw
- bevolking nam snel toe
- burgerij - sterkste klasse in Europa 

Nederland: 2e helft 18e eeuw - Patriotten en Prinsgezinden 
democratie - stadhouders huis van Oranje 

Slide 2 - Slide

This item has no instructions

Waarom is 1789 een belangrijk jaar?

Slide 3 - Open question

This item has no instructions

Slide 4 - Slide

This item has no instructions

Verlichting 
- Enlightenment 
- Aufkläring
- Siècle des Lumières

De wereld was langzaam maar zeker helder, duidelijk, verlicht aan het worden. 
Tijdperk van de Rede 

Slide 5 - Slide

This item has no instructions

Waarom wordt deze periode ook wel zo (Tijdperk van de Rede) genoemd?

Slide 6 - Open question

This item has no instructions

Politiek en economie 
- Trias politica: scheiding van uitvoerende macht (regering), wetgevende macht (parlement) en rechterlijke macht (Montesquieu 1689-1755) 
- Liberalisme: weinig overheidsbemoeienis met de economie, overlaten aan marktmechanisme (vraag en aanbod) (Adam Smith 1723-1790)
- Opvoeding: belangrijk Verlichtingsthema (Rousseau 1712-1778)

Slide 7 - Slide

This item has no instructions

Rousseau

Slide 8 - Slide

This item has no instructions

Vervolg Rousseau
De mens is van nature goed.
Verkeerd gedrag komt voort uit gebrek aan kennis van het goede.

Welke twee thema's zijn belangrijk in de Verlichting? 

Slide 9 - Slide

This item has no instructions

Waaraan hechtte men belang in de Verlichting?

Slide 10 - Open question

This item has no instructions

Sapere aude 
Durf te denken 
Dit is volgens .... de kern van de ...........

Slide 11 - Slide

This item has no instructions

Immanuel Kant (1724-1804)
Verlichting 

Slide 12 - Slide

This item has no instructions

Bekende componisten uit de 18e eeuw?

Slide 13 - Open question

This item has no instructions

Slide 14 - Video

This item has no instructions

LITERATUUR 
- prozaliteratuur in eerste instantie didactisch 
- nieuwe rationele ideeën en opvattingen bieden 
- taal is duidelijk en zakelijk 

Slide 15 - Slide

This item has no instructions

Literatuur in de Verlichting

Slide 16 - Mind map

Spectatoriale tijdschriften
roman
imaginair reisverhaal
kinderliteratuur 
encyclopedie 
Literatuur
Encyclopédie
- geen nieuw genre, maar niet eerder zo uitgebreid 
- 35 delen 
- olv Denis Diderot 
- doel: info geven + de juiste rationale weg tonen (er werd redelijk sceptisch over wonderen geschreven en men viel over uiterlijk vertoon rk-kerk) 

Slide 17 - Slide

This item has no instructions

Literatuur 
Tijdschriften - De Hollandsche Spectator  (1731-1735)
- doel: didactisch-moraliserend, raad geven, opiniëren 
- artikelen over wetenschap, beeldende kunst, literatuur, opvoedkunde, omgangsvormen
- vorm van de artikelen: verhalend -> dialogen, brieven, fabels, reisbeschrijvingen, ingezonden (fictieve) lezersbrief

Slide 18 - Slide

This item has no instructions

Waarom daalde de populariteit van spectatoriale tijdschriften rond 1780?

Slide 19 - Open question

This item has no instructions

Literatuur 
Kinderboeken / kinderliteratuur 
- Hieronymus van Alphen
- Proeve van Kleine Gedigten voor Kinderen (1778)
- studie-ijver, oprechtheid en gehoorzaamheid, relatie ouder-kind --> onderwerpen in gedichten
- ik-fguur / geen moeilijk taalgebruik / deugd centraal / rijm 

Slide 20 - Slide

Niet eerder echte boeken voor kinderen.
Er waren wel een soort van jeugdboeken, maar dat waren bewerkingen van boeken voor volwassenen (ridderverhalen). 

Van Alphen schreef de gedichten aanvankelijk anoniem. Na succes uit de anonimiteit gestapt. 

Slide 21 - Slide

This item has no instructions

De perzik - Van Alphen
Die perzik gaf mijn vader mij,
Om dat ik vlijtig leer.
Nu eet ik vergenoegd en blij,
Die perzik smaakt naar meer.

De vrolijkheid past aan de jeugd
Die leerzaam zig betoont.
De naarstigheid, die kinderdeugd,
Wordt altoos wel beloond.

Slide 22 - Slide

This item has no instructions

Vragen
1. Waarom past het imaginaire reisverhaal zo goed bij de 18e eeuw? Verwerk in je antwoord het doel van deze tekstvorm en de thema's die bij de 18e eeuw passen. 

2. Leg uit hoe de acceptatie van de roman verliep in de 18e eeuw. Verwerk in je antwoord het belangrijkste bezwaar en hoe dat werd weggenomen. 

Slide 23 - Slide

This item has no instructions

Vragen (vervolg)
3. Leg de term programmanaam uit aan de hand van dé Nederlandse zedenroman van de 18e eeuw. 

4. Wat is het doel van de roman van Betje Wolff en Aagje Deken? 

5. Hoe zorgt Rhijnvis Feith voor emotionele effectwerking in zijn "Julia"? 

Slide 24 - Slide

This item has no instructions

Wat zijn kernwoorden bij de Verlichting?

Slide 25 - Mind map

This item has no instructions