Hart en hersenaandoeningen + praktijk

• Verzorging
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 6

Thema 4: De zorgvrager met een C.V.A.

C.v.a. staat voor Cerebrovasculair accident

1. JUIST
2. FOUT

Iemand met een C.V.A. heeft altijd hoofdpijn

1. JUIST
2. FOUT

Een C.V.A. is altijd een medisch noodgeval

1. JUIST
2. FOUT

Een C.V.A. = een plots optredende ............................... die wordt veroorzaakt door een verstoorde doorbloeding in deel van de hersenen.

Twee soorten C.V.A.'s

1.

Oorzaak: bloedvat afgesloten in hersenen -> geen zuurstof naar hersenen = herseninfarct/ischemisch infarct

Ook T.I.A. genoemd = transiënt ischemisch accident

*

Van korte duur - meestal geen blijvende schade - kan meermaals voorkomen

2. 

Oorzaak: Opengebarst bloedvat in de hersenen -> bloeduitstorting = hersenbloeding/hemorragisch C.V.A.

*

Van lange duur - meestal blijvende schade

Symptomen

• Afhankelijk van plaats en ernst van hersenletsel
• Treden plotseling op
• Hetzelfde bij infarct als bij bloeding

De voornaamste symptomen

• Verzwakking of verlamming van aangezicht en/of één of meerdere ledematen
• Verlies van gevoel of verdoving van aangezicht en/of één of meerdere ledematen
• Gezichtsproblemen: gehalveerd gezichtsveld voor beide ogen, dubbel zicht, blindheid
• Moeite met spreken en/of begrijpen van taal

Verhoogde risicofactoren herseninfarct

• Overgewicht
• Hoge BD 
  
• Verhoogde cholesterol (vetafzetting in aders)
• Roken 
• Verminderde beweging

-> Hoe meer risicofactoren, hoe hoger risico op C.V.A.!

Verhoogde risicofactoren hersenbloeding

• Hypertensie (in 75% van de gevallen)

• Antistollingsmiddelen (anticoagulantia)

• Hoofdletsels

• Bepaalde afwijkingen aan bloedvaten in hersenen

• Bepaalde bloedziekten (vb. leukemie)

• De inname van bepaalde toxische stoffen (vb. drugs)

Herkennen van C.V.A

Fast- test

To do

• FAST- test
• 112 bellen
• ZV tot lig brengen en blijf erbij

Hoe sneller je kan behandelen, hoe groter kans op herstel! 

Dus snel handelen!!!

Opdracht: Meten is weten! Parameters

Wat kunnen gevolgen zijn van een C.V.A.?

Gevolgen proberen te voorkomen

Behandeling

ACUTE FASE

• Eerste 4,5u cruciaal! (Fast- test + eerste hulp)
• 112 ZH: CT-scan
• Bij herseninfarct eventueel trombolyse
• GEEN trombolyse (met bloedverdunners) bij hersenbloeding, verhoogde leeftijd, medicatiegebruik, omvang beroerte
• Operatie

Behandeling 

HERSTELFASE

Na ZH  naar Revalidatiecentrum 

Multidisciplinair: 

• Kinesist
• Logopedist
• Psychologe
• Ergotherapeut

Gecombineerde therapie is nodig!

Een T.I.A. is een langdurig herseninfarct

1. waar
2. niet waar

Wanneer iemand een te lage bloeddruk heeft, is er meer kans op het ontwikkelen van een herseninfarct

1. waar
2. niet waar

Wanneer je in de linkerhelft van de hersenen een hersenbloeding hebt, krijg je vaak verlammingsverschijnselen aan de rechter zijde van het lichaam.

1. Waar
2. Niet waar

Iemand waarbij een T.I.A. gebeurt, vertoont dezelfde eerste symptomen als iemand die een hersenbloeding doormaakt.

1. Waar
2. Niet waar

Welke test doen we om snel een hersenaccident te kunnen herkennen?

1. FAST
2. FACE
3. MMSE
4. Glasgow

Binnen hoeveel uur wordt aangeraden om te handelen bij een hersenaccident?

1. 4.5
2. 6.5
3. 8
4. 1

Zorgkundige taken bij ZV met C.V.A.

Zorgproblemen: 

• Bewegingsstoornissen, zich uitend in een halfzijdige, gehele of gedeeltelijke verlamming (hemiplegie)
• Stoornissen in het gevoel (sensibiliteitsstoornissen)
• Uitval van een deel van het gezichtsveld (hemianopsie)
• Neglect
• Problemen bij het spreken en slikken (afasie, dysartrie)
  
• Incontinentie van urine en ontlasting
• Vermoeidheid
• Ruimtelijke oriëntatie verliezen
• Perseveratie 
• Emotionele stoornissen
• Epileptische aanval(len)
• 
  

 Gepaste ZK taken onder de patronen van Gordon

1. Stimuleren tot therapietrouw

1. Observeren en rapporteren naar MD-team

2. Voeding- en vochtbalans bijhouden

2. Mondzorg

2. Wisselhouding geven

3. Omgaan met incontinentie (gepast materiaal, mictietraining,...)

3 Mobiliteit stimuleren en motiveren

3. Hygiënische zorgen

4. ADL stimuleren

4. Hulpmiddelen aanbieden

4. Luchtwegen vrijhouden

5. Evenwicht tussen actieve en rustige momenten

6. Omgaan met pijn

6. Luisteren en informatie geven zo nodig

6. Oriënteren in tijd en plaats

7. Respecteer persoonlijke ruimte

7. Moedig verantwoordelijkheid tot zelfzorg aan

8. Help/ondersteun maken van contact

8. Voorkom overbelasting mantelzorger

9. Moedig vragen stellen aan

10. Versterk gevoel van eigenwaarde

10. Hier en nu oriëntatie

11. Respecteer geestelijke nood. Oordeel niet.

Opdracht p. 17

Casus de heer B. 

• Plaats alle gegevens met betrekking tot C.V.A. bij de ZV onder de Patronen van Gordon
• Noteer zorgproblemen en zorgkundige acties

Deelopdracht p. 21

Bijkomende zorgkundige handeling - Medicatietoediening: Subcutane inspuiting

Subcutaan betekent:

1. Onder de huid
2. In de huid
3. Op de huid

Antistollingsmedicijnen of anticoagulantia worden ook wel ................. genoemd?

Wanneer anti-stollingsmedicijnen?

• na TIA of herseninfarct
• angina pectoris
• na hartinfarct
• trombose of etalagebenen
• na operatie kunstklep in het hart
• bedlegerige zorgvragers 

Soorten antistollingsmedicijnen

• Bloedplaatjesremmers
• Krachtige antistollingsmedicijnen

Praktijk: subcutane inspuiting

1. Voorbereiding
2. Uitvoering
3. Nazorg

Aanvulling praktijk

• Openen van verpakking
• Preventie prikongeval

Opdracht: Bijsluiter Clexane

Zie Smartschool vakmap

Bijkomende zorgkundige handeling: compressietherapie 

Compressietherapie

Doelen 

• Oedeem snel en blijvend laten verdwijnen
• Bloed- en lymfestroom versnellen
• Functie van kapotte kleppen ondersteunen
• Functie van voet- en kuitspierpomp versterken/verbeteren

Wie? Wat? Wanneer?

• Zorgkundige in opdracht van verpleegkundige -
  op voorschrift van een ARTS!

Soorten compressietherapie

Praktijkhandeling: 

Compressietherapie met korte rekzwachtel - circulaire techniek