Standaard opzet

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Nederlands

Start les

Zit je op je eigen plek?

Is je mobiel uit het zicht?

Zijn je oortjes uit?

Hangt je jas aan de kapstok?

Zijn je pet en capuchon af?

Je bent stil bij start les.

Planning

5 minuten start

10 minuten lezen

5 minuten uitleg woordweb

5 minuten uitleg woordstrategieën 

5  minuten uitleg moeilijke woorden (p14)

Doel

• 
  
• Je weet wat een woordweb is
• Je weet wat spreekwoorden zijn
• Je weet hoe je woordstrategieën moet toepassen.

Pak je leesboek erbij!

Je gaat 10 minuten lezen.

 

Woordweb

Een manier om woorden te groeperen en zo makkelijker je leerwerk te onthouden.

In het midden schrijf je het onderwerp en dan ga je onderwerpen en deelonderwerpen sorteren.

Hoe activeer je voorkennis?

Door middel van een woordweb.

Maak een woordweb over:

Verwijswoorden

Figuurlijk taalgebruik

Als ik zeg 

‘Die leerling heeft een schop onder zijn kont nodig.’ 

Wat bedoel ik dan?

 

Figuurlijk taalgebruik

Ik bedoel dan: 'Die leerling moet even flink aangepakt worden'.   

Dit is figuurlijk taalgebruik.

Uitdrukking

Dit groepje woorden met een aparte betekenis noem je een uitdrukking. 

- De persoonsvorm kan in een uitdrukking mee veranderen met het onderwerp: Zij hebben een schop onder hun kont nodig.

-Ook kun je de uitdrukking in een zin gebruiken:

De cijfers van Johan laten zien dat hij  een schop onder zijn kont nodig heeft.

Dit is figuurlijk taalgebruik.

Letterlijke betekenis:

-Iemand schoppen onder zijn kont. 

Spreekwoord

Uitdrukkingen die je niet kunt aanpassen heten spreekwoorden.  Wie kent er een spreekwoord?

 

 Spreekwoorden 

-Zijn onveranderlijk. 

Nu breekt mijn klomp

en niet: nu breekt mijn linkerklomp.

Dezelfde woorden in dezelfde volgorde. 

Wat heb ik nu aan mijn fiets hangen

en niet: wat had ik gisteren aan mijn fiets hangen

 

 Spreekwoorden 

-Staat in de tegenwoordige tijd

Wat heb ik nu aan mijn fiets hangen

en niet: wat had ik gisteren aan mijn fiets hangen

-Een mededeling, geen vraag. 

‘Boontje komt om zijn loontje’

en niet: komt boontje om zijn loontje?

-Meestal een algemene levenswijsheid.

‘Na regen komt zonneschijn’.

Gezegde

Bevat, vaak geen wijsheid. 

Staat geen werkwoord in. 

Hierdoor is het een zinsdeel. En kan je het verwerken in een zin: Rik en Pieter zijn echt vrienden, door dik en dun.

Deze kan je eventueel weglaten

Uitdrukking 

Vaak een werkwoord (verschil met gezegde)

Een hele zin. 

Bevat meestal geen wijsheden. 

Je kan een uitdrukking veranderen van woordvolgorde.

Voorbeeld:

 'Er als de kippen bij zijn', kun je veranderen in; 'Zij zijn er altijd als de kippen bij als het gratis is'.

Turf mee

Hoeveel spreekwoorden en uitdrukkingen ken jij in dit filmpje?

Woordstrategieën voor het begrijpen van onbekende woorden

Doelen deze les

Volgende les

Afsluiting

Zijn er nog vragen?

Controleer of je huiswerk hebt

Wat is jouw favoriete spreekwoord en waarom?