RS 10V1 Leesvaardigheid (9)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom 10V1

Ga lekker zitten, pak je leesboek en duik in de wereld van jouw verhaal...

Leg al je spullen vast op tafel.

Tot over 10 min ;-)

poortraadsel

Er is een poort en bij die poort is ook een poortwachter. Als je erdoorheen wilt, zegt de poortwachter een getal. Jij moet ook een getal zeggen en als het getal goed is, mag je erdoorheen. Lyn wil ook door de poort. De poortwachter zegt: 'Acht.' Lyn zegt terug: 'Vier.' Zij mag erdoorheen.

poortraadsel

Otto wil er ook doorheen. De poortwachter zegt: 'Twaalf.' Otto zegt terug: 'Zes.' Hij mag erdoorheen. Timo wil er ook doorheen. De poortwachter zegt: 'Elf.' 

Wat moet Timo terugzeggen?

Drie:

het aantal letters van het getal dat de poortwachter zegt.

programma

• zelfstandig lezen (10 min)
• raadsel
• aan de slag; nakijken opdrachten (10 min)
• het woord is aan de expert (10 min)
• aan de slag (10 min)

lesdoel

• je hebt kennisgemaakt met verschillende aspecten van tekstopbouw 
• je weet meer van een tekstopbouw

klassencode Lesson up: lgmmd

nakijken

opdracht 1 t/m 5

Vergelijk jouw antwoorden met je buurman/buurvrouw.

Hebben jullie veel verschillen?

literaire termen, wat weet jij van

tijd en ruimte?

De expert 

wie mag ik het woord geven om te vertellen over tekstopbouw?

Vertel je bevindingen, de elementen, samenhang etc..

welke bronnen heb je gebruikt?

Maak aantekeningen, vul aan wat er niet in jouw schrift staat.

literaire begrippen: personages

Drie soorten:

1. hoofdpersonages; belangrijkste persoon in het verhaal
2. nevenpersonages; minder belangrijke rol, hoofdpersonage helpen of dwarsliggen (= tegenpersonage) 
3. achtergrondpersonages; geen belangrijke rol, opvullen verhaal

literaire begrippen: tijd

Wanneer speelt het verhaal zich af? historische tijd, hedendaagse tijd, toekomstige tijd.

Spelen met elementen van tijd in een verhaal:

flashback; historische tijd, terugblik

flashforward; glimp van de toekomst

Waarom spelen? Spanning in het verhaal.

literaire begrippen: tijd

verteltijd; hoe lang heb je nodig om een verhaal/gebeurtenis te vertellen of te lezen. Uit te drukken in aantal bladzijden of uren.

vertelde tijd; de duur van het verhaal of de gebeurtenis (gebeurtenis duurt jaren, verteld in een paar bladzijden)

Hoe?  De volgorde:

1. Chronologisch: a - z (Ab ovo = uit het ei)
2. niet-chronologisch (in medias res, zelf uitzoeken)

literaire begrippen: tijd

Fabel: de chronologische geschiedenis van het verhaal, dus de gebeurtenissen van A tot Z.

Sujet/plot: de manier hoe de vertelling zich aan de lezer ontvouwd (= verteld of gepresenteerd wordt).

Chronologische vertelling: fabel + sujet vallen samen 

Niet-chronologische vertelling; aan de lezer om het sujet te reconstrueren tot een begrijpelijk fabel.

hulpmiddel:

Het maken van een tijdslijn

kan helpen om de fabel te begrijpen (te reconstrueren).

literaire begrippen: tijd

versnelling: iets wat jaren duurt, wordt in een paar zinnen verteld. Vertelde tijd > verteltijd

vertraging: de lezer krijgt een uitgebreide beschrijving van een gebeurtenis, die slechts in een paar minuten gebeurt. 

Vertelde tijd < verteltijd.

.

beide kunnen iets doen met spanning in/van het verhaal. Auteur wil dat je details weet...

literaire begrippen: tijd

equivalentie: scene, dialogen, zoals je naar een film kijkt. verteltijd = vertelde tijd

vooruitwijzing

terugwijzing

literaire begrippen: ruimte

Waar speelt het verhaal zich af? 

Is deze ruimte belangrijk voor het verhaal?

geografische ruimte: omgeving van het verhaal; waar speelt het zich af

sfeerscheppende ruimte: een beschrijving van de ruimte om een bepaalde sfeer te creëren. (bijv: bos, 's avonds, het is donker en het stormt...)

literaire begrippen: ruimte

Sociale ruimte: personages maken deel uit van een sociale  groep door hun afkomst, beroep, hobby en/of opleiding

Symbolische ruimte: de ruimte staat voor gevoelens van het personage of de situatie waarin hij/zij zich bevindt.

aan de slag

lezen basisboek p. 60-61

Maak een samenvatting van deze theorie.

Noteer in je schrift:

Wat weet jij van de literaire begrippen: tijd en ruimte?

filmpjes met uitleg

hoofdgedachte en onderwerp

filmpjes met uitleg

tekstsoorten/tekstdoelen

filmpjes

uitleg literaire begrippen

lesdoel

Wat neem jij mee van deze les?  

(figuurlijk taalgebruik)

Bedankt en tot de volgende les